Đời
Thuyền giấy trôi
Thuyền giấy trôi
Trôi theo dòng chảy của cuộc đời
Yêu hận được mất như bèo dạt
Vô ưu vô cầu ngắm bèo trôi
Gì là lợi, gì là danh
Gì là thành, gì là bại
Khác chi đóa phù du sớm nở tối tàn
Nào là sinh, nào là lão
Nào là bệnh, nào là tử
Cũng chỉ một kiếp người
Hạc giấy bay
Hạc giấy bay
Bay khỏi nơi đây kiếp đọa đày
Vui giận yêu ghét cuốn theo gió
Vô ưu vô cầu ngắm mây bay
Oán biệt ly, ly biệt ngay trước mắt
Hẹn tương phùng, tương phùng ở nơi nao?
Chỉ biết ngẩng đầu hỏi trời cao
Phong, hoa, tuyết, nguyệt
Vì ai mà gió lặng, hoa tàn, tuyết tan, trăng lặn.
Thuyền cũng chìm, hạc không bay mãi
Dòng chảy cuộc đời
Chẳng đợi ai...
JL
Thứ Tư, 24 tháng 12, 2008
Thứ Bảy, 29 tháng 11, 2008
Nguyệt
Credit picture to TenOfSwords
---------
Ngày ẩn vô thường
Đêm nằm soi gương
Da trắng như tuyết
Tóc bạc tựa sương
Giai nhân cười mỉm
Quân tử vấn vương
Say tình nhân thế
Trên hồ uyên ương
Trao lòng ly khách
Soi kẻ dặm trường
Bên hoa mời rượu
Thấu nỗi bi thương
Như hư như thực
Trăng có tỏ tường?
JL
:x :x :x
Thứ Sáu, 28 tháng 11, 2008
Đúc Kiếm
Bạn đã từng nhìn thấy cảnh đúc kiếm chưa? Cây thép nung đỏ rực, được gắp ra từ trong lò, đặt trên chiếc đe sắt, dùng búa nện đập thật mạnh, rồi nhúng vào nước lạnh cho nó nguội đi, sau đó lại đặt trở lại lò. Cứ hết lần này đến lần khác như thế, đến khi nó trở thành tinh luyện, trở thành vũ khí sắc bén.
Gang thép giống như con người, được nung rèn càng nóng thì sức càng dẻo dai; được ngâm dầm càng lạnh thì ý chí của nó càng kiên cường; được mài dũa càng bén thì lưỡi kiếm càng bén nhọn. Vì vậy cùng là những hạt sắt bình thường trải qua sự tinh luyện khác nhau, có cái trở thành gang, đúc những đò vật thô nặng; có cái trở thành sắt rèn, đúc thành những khí cụ tinh xảo; có cái trở thành thép, đúc thành đao kiếm, súng pháo.
"Thiêu đốt nhiều lần bản thân để được rèn đúc, tôi rũa nhiều lần bản thân để được sắc nhọn".
Hạt sắt nào có thể được như thế thì có thể thành thép; người bình thường nào được như thế thì có thể trở thành người thành công.
-----
Trích tác phẩm "Sống Đẹp của nhà văn Lưu Dung XD :x
Gang thép giống như con người, được nung rèn càng nóng thì sức càng dẻo dai; được ngâm dầm càng lạnh thì ý chí của nó càng kiên cường; được mài dũa càng bén thì lưỡi kiếm càng bén nhọn. Vì vậy cùng là những hạt sắt bình thường trải qua sự tinh luyện khác nhau, có cái trở thành gang, đúc những đò vật thô nặng; có cái trở thành sắt rèn, đúc thành những khí cụ tinh xảo; có cái trở thành thép, đúc thành đao kiếm, súng pháo.
"Thiêu đốt nhiều lần bản thân để được rèn đúc, tôi rũa nhiều lần bản thân để được sắc nhọn".
Hạt sắt nào có thể được như thế thì có thể thành thép; người bình thường nào được như thế thì có thể trở thành người thành công.
-----
Trích tác phẩm "Sống Đẹp của nhà văn Lưu Dung XD :x
Thứ Hai, 24 tháng 11, 2008
Sống và Chết
SỐNG & CHẾT
Sống và chết có gì khác nhau? Khi chúng ta được sinh ra đời, người vui mừng không phải là bản thân chúng ta, mà là cha mẹ, người thân chúng ta; sau khi chúng ta chết, người khóc lóc cũng không phải bản thân chúng ta, mà là con cái, người thân chúng ta. Chúng ta không vui sướng vì ra đời, vì lúc đó không biết vui sướng; chúng ta không khóc lóc khi chết đi, vì sau khi chết sẽ không còn cảm giác. Chúng ta không cách gì phát biểu cho cuộc sống, vì khi phát biểu được chúng ta đã sinh ra rồi, bất luận được sinh ra trong một hoàn cảnh nào, chúng ta đều không có tư cách quyết định; chúng ta cũng không cách gì rơi lệ cho cái chết vì cho dù có chống trả thì sinh vật nào cũng phải chết.
Chúng ta mở đầu cuộc hành trình bằng tiếng khóc của bản thân, rồi lại kết thúc mạng sống trong tiếng khóc của người thân. Chúng ta rời khỏi cơ thể mẹ rồi ra đời, rồi lại rời khỏi thế giới này mà chết đi. Chúng ta được đẩy lên sân khấu cuộc đời, rồi lại bị kéo xuống. Chúng ta tựa hồ không hề có một quyền lực can thiệp vào hai vấn đề lớn nhất của cuộc đời là sự sống và cái chết.
May mà trong vấn đề này,chúng ta vẫn có thể có một chút hành vi để khiến bản thân sinh ra bình thường,nhưng có thể chết vĩ đại;Ra đời trong cơn đau đẻ của một người mẹ, nhưng có thể từ bỏ thế gian này trong tiếng khóc đau thương của hàng triệu con người.
------------
Trích tác phẩm Sống Đẹp của nhà Văn Lưu Dung :x
Tử Đinh Hương - Trường xuân từ
Trường Xuân Từ
Tử Đinh Hương
... ta suốt đời dan díu với nàng Thơ ...
Thơ ân ái ở trong sầu ngọn gió
Ở hương tình vời vợi lúc trăng thu
Ở đêm đông tuyết giá với sương mù
Và ở giữa màn nhung mình đơn lẻ ...
Thơ là liễu thả tơ mành rung nhẹ
Là cánh sen lộng lẫy giữa hồ mơ
Là mây trời tha thướt áo hương thơ
Đêm vườn huệ thoảng gió lòng sầu nữ ...
Thơ là nhạc miên man theo dòng chữ
Là trăng xuân ru mộng đến mê hồn
Là môi ngoan ngơ ngác chưa từng hôn
Chờ tao khách giai nhân trùng tâm sự ...
Thơ là lúc mà hồn đang tư lự
Nắng bâng khuâng trải nhẹ một cung đàn
Là tình nhân không hẹn ở nhân gian
Và trọn kiếp không hẹn yêu lần cuối ....
Thơ là chữ chờ đến ngày đủ tuổi
Ta ôm ghì nghĩa thật của tình thơ
Rồi thét lên : trời đất quá bơ vơ
Ân ái hỡi ! gửi mây chiều vô định ...
Khi yêu thơ là trong lòng toan tính
Mối tình kia , ta đã trót trao thầm
Cứ bồn chồn , cứ thao thức , lặng câm ...
Lời chưa tỏ muốn chờ ai thổ lộ ...
Thơ là lúc mùa xuân hoa rộn nở
Là trong lòng nhận biết một làn hương
Là lúc hoa đã bướm chán ong chường
Là người biết cả trời sao hiu quạnh ...
Thơ là lúc lòng ta đang chắp cánh
Nhớ một người biền biệt ở chân mây
Thơ là người vừa mới gặp nhau đây
Mà sửng sốt đến rợn hồn xuân thắm ...
Hoa hồn nhiên cởi trần mưa say đắm
Mà biết rung từng cánh với tình nhân
Thơ là hoa tên Tuyệt Phẩm dương trần
Hay ngọc nữ hững hờ rung nếp áo ... ?
Thơ không đọc khi lòng ta đắc đạo
Cõi hồn bằng như nước lạnh mùa thu
Thơ không là đá sỏi dưới ao tù
Yêu không nói với người muôn trăm tuổi !
Thơ là kẻ còn biết mùi đắm đuối
Chưa yêu đương thơ chẳng động hương tình
Là anh yêu mà em cứ lặng thinh
Là em khóc mà người ta hờ hững ...
Thơ là những vì sao đi lơ lững
Đang tìm nhau than thở giữa đêm trường
Là lúc lòng đang nhớ một người thương
Nhờ thi tứ nói giùm nhau điều ấy ...
Thơ là lệ nhỏ xuống từng trang giấy
Với bạn lòng khao khát mộng tình duyên
Thơ là cho , nên thi sĩ rất hiền
Tặng giấy đẹp ... tặng cả tình theo nữa !
Nếu hồn ta có một nghìn cánh cửa
Ta mở toang từng cửa đón Em vào
Vào trong nhà Em chẳng biết vì sao
Những kiến trúc cõi trần chưa mộng tưởng ...
Có ma quái có thiên thần dũng tướng
Có thiền sư tịnh niệm đến vô ngôn
Có Satan quỷ dữ lắm bồn chồn
Có linh mục đăm chiêu xâu tràng hạt ...
Có tiên nữ rộn ràng đang múa hát
Có tiếng đàn Tư Mã lướt trong đêm
Có thảm mềm nhung lụa lót êm êm
Trên vách động dịu dàng tranh Tố Nữ ...
Có bút pháp tung hoành muôn vạn chữ
Có trập trùng gươm giáo thiết ngân câu
Có kim cương bất hoại dưới hồ sâu
Có hào khí xông tận trời Ngưu đẩu ...
Có hiệp nữ áo lụa mềm che dấu
Có ngựa hùng tung bụi hí trời xanh
Thơ là sao lấp lánh chữ Em Anh ...
Ở thế giới đa tình không biết mỏi !
Thơ là mộng rã rời đêm chăn gối
Không yêu đương nhưng nhớ cả trời yêu
Thơ là trăng chết gục giữa cô liêu
Là than khóc cõi trần không tri kỷ ...
Là hoa xuân đã rung lên tình ý
Mà gió kia hờ hững đến vô tình
Là trời cao muôn kiếp vẫn trung trinh
Người chỉ có một lần trao duyên đẹp !
Thơ vung bút làm muôn hoa khép nép
Nụ ân tình đang đợi một chiều xuân
Sầu dâng cao lòng gọi ý trung nhân
Người ở tận phương nào ta chẳng biết...
Thơ ân ái cho tình ta diễm tuyệt
Người đọc rồi xin gửi lại lòng châu
Sỏi đá kia tình nghĩa có gì đâu ?
Ôm hận mãi lòng trai thành ánh ngọc...
======================
Thơ hay , mộng đẹp :"> Cõi đời bao la, vô tình ta lại gặp nhau chốn này :">
Thích bài này kinh :">
Tử Đinh Hương
... ta suốt đời dan díu với nàng Thơ ...
Thơ ân ái ở trong sầu ngọn gió
Ở hương tình vời vợi lúc trăng thu
Ở đêm đông tuyết giá với sương mù
Và ở giữa màn nhung mình đơn lẻ ...
Thơ là liễu thả tơ mành rung nhẹ
Là cánh sen lộng lẫy giữa hồ mơ
Là mây trời tha thướt áo hương thơ
Đêm vườn huệ thoảng gió lòng sầu nữ ...
Thơ là nhạc miên man theo dòng chữ
Là trăng xuân ru mộng đến mê hồn
Là môi ngoan ngơ ngác chưa từng hôn
Chờ tao khách giai nhân trùng tâm sự ...
Thơ là lúc mà hồn đang tư lự
Nắng bâng khuâng trải nhẹ một cung đàn
Là tình nhân không hẹn ở nhân gian
Và trọn kiếp không hẹn yêu lần cuối ....
Thơ là chữ chờ đến ngày đủ tuổi
Ta ôm ghì nghĩa thật của tình thơ
Rồi thét lên : trời đất quá bơ vơ
Ân ái hỡi ! gửi mây chiều vô định ...
Khi yêu thơ là trong lòng toan tính
Mối tình kia , ta đã trót trao thầm
Cứ bồn chồn , cứ thao thức , lặng câm ...
Lời chưa tỏ muốn chờ ai thổ lộ ...
Thơ là lúc mùa xuân hoa rộn nở
Là trong lòng nhận biết một làn hương
Là lúc hoa đã bướm chán ong chường
Là người biết cả trời sao hiu quạnh ...
Thơ là lúc lòng ta đang chắp cánh
Nhớ một người biền biệt ở chân mây
Thơ là người vừa mới gặp nhau đây
Mà sửng sốt đến rợn hồn xuân thắm ...
Hoa hồn nhiên cởi trần mưa say đắm
Mà biết rung từng cánh với tình nhân
Thơ là hoa tên Tuyệt Phẩm dương trần
Hay ngọc nữ hững hờ rung nếp áo ... ?
Thơ không đọc khi lòng ta đắc đạo
Cõi hồn bằng như nước lạnh mùa thu
Thơ không là đá sỏi dưới ao tù
Yêu không nói với người muôn trăm tuổi !
Thơ là kẻ còn biết mùi đắm đuối
Chưa yêu đương thơ chẳng động hương tình
Là anh yêu mà em cứ lặng thinh
Là em khóc mà người ta hờ hững ...
Thơ là những vì sao đi lơ lững
Đang tìm nhau than thở giữa đêm trường
Là lúc lòng đang nhớ một người thương
Nhờ thi tứ nói giùm nhau điều ấy ...
Thơ là lệ nhỏ xuống từng trang giấy
Với bạn lòng khao khát mộng tình duyên
Thơ là cho , nên thi sĩ rất hiền
Tặng giấy đẹp ... tặng cả tình theo nữa !
Nếu hồn ta có một nghìn cánh cửa
Ta mở toang từng cửa đón Em vào
Vào trong nhà Em chẳng biết vì sao
Những kiến trúc cõi trần chưa mộng tưởng ...
Có ma quái có thiên thần dũng tướng
Có thiền sư tịnh niệm đến vô ngôn
Có Satan quỷ dữ lắm bồn chồn
Có linh mục đăm chiêu xâu tràng hạt ...
Có tiên nữ rộn ràng đang múa hát
Có tiếng đàn Tư Mã lướt trong đêm
Có thảm mềm nhung lụa lót êm êm
Trên vách động dịu dàng tranh Tố Nữ ...
Có bút pháp tung hoành muôn vạn chữ
Có trập trùng gươm giáo thiết ngân câu
Có kim cương bất hoại dưới hồ sâu
Có hào khí xông tận trời Ngưu đẩu ...
Có hiệp nữ áo lụa mềm che dấu
Có ngựa hùng tung bụi hí trời xanh
Thơ là sao lấp lánh chữ Em Anh ...
Ở thế giới đa tình không biết mỏi !
Thơ là mộng rã rời đêm chăn gối
Không yêu đương nhưng nhớ cả trời yêu
Thơ là trăng chết gục giữa cô liêu
Là than khóc cõi trần không tri kỷ ...
Là hoa xuân đã rung lên tình ý
Mà gió kia hờ hững đến vô tình
Là trời cao muôn kiếp vẫn trung trinh
Người chỉ có một lần trao duyên đẹp !
Thơ vung bút làm muôn hoa khép nép
Nụ ân tình đang đợi một chiều xuân
Sầu dâng cao lòng gọi ý trung nhân
Người ở tận phương nào ta chẳng biết...
Thơ ân ái cho tình ta diễm tuyệt
Người đọc rồi xin gửi lại lòng châu
Sỏi đá kia tình nghĩa có gì đâu ?
Ôm hận mãi lòng trai thành ánh ngọc...
======================
Thơ hay , mộng đẹp :"> Cõi đời bao la, vô tình ta lại gặp nhau chốn này :">
Thích bài này kinh :">
Thứ Bảy, 22 tháng 11, 2008
Nhất Thất Lệnh - Thiên Cổ Quỷ Nhân
一七令
天古鬼人
天
有道, 無邊
除性惡, 養心賢
死生由命, 離合隨緣
世上不生業, 雲間莫問仙
若得無求無怨, 必成自我自然
前身幾度抽刀斬, 後日何人高枕眠。
Thiên
Hữu đạo, vô biên
Trừ tính ác, dưỡng tâm hiền
Tử sinh do mệnh, ly hợp tuỳ duyên
Thế thượng bất sinh nghiệp, vân gian mạc vấn tiên
Nhược đắc vô cầu vô oán, Tất thành tự ngã tự nhiên
Tiền thân kỷ độ trừu đao trảm, Hậu nhật hà nhân cao chẩm miên.
Trời
Có đạo, vô biên
Trừ diệt tính ác, nuôi dưỡng tâm hiền
Sống chết do số mệnh, tan hợp tuỳ cơ duyên
Ở đời không gây nghiệp chướng, trên mây chẳng cậy thần tiên
Nếu đạt được không đòi hỏi không oán hận, tất trở thành tự thân mình hợp tự nhiên
Kiếp trước bao lần vung đao chém (làm việc ác), ngày sau ai người gối cao đầu ngủ ngon?
古
三生, 一步
多少愁, 短長苦
目前有門, 心中無路
愚夫人不爭, 賢士天還妒
策捲獨臥草床, 碑枕孤眠石墓
千載悠悠轉白經, 十輪念念傾黃土。
Cổ
Tam sinh, nhất bộ
Đa thiểu sầu, đoản trường khổ
Mục tiền hữu môn, tâm trung vô lộ
Ngu phu nhân bất tranh, hiền sĩ thiên hoàn đố
Sách quyển độc ngoạ thảo sàng, bi chẩm cô miên thạch mộ
Thiên tải du du chuyển bạch kinh, thập luân niệm niệm khuynh hoàng thổ.
(Từ) Cổ xưa
Trải ba kiếp (kiếp trước, kiếp này, kiếp sau), (chỉ như) một bước đi
Bao nhiều sầu, bấy nhiêu khổ
Cửa đang ở trước mắt, mà trong lòng không thấy lối
Kẻ ngu chẳng anh tranh ghét, nhưng người hiền trời lại đố kỵ
Cuộn quyển thẻ tre lại nằm một bình trên giường cỏ, gối đầu lên bia đá ngủ cô đơn trong lòng mộ đá
Ngàn năm khôn cùng xoay chuyển quyển kinh trắng (không chữ), mười vòng luân hồi niệm niệm (kinh) nghiêng ngửa cả mặt đất.
鬼
千魔, 百魅
恣如風, 柔似水
墨默無言, 萋凄不睡
惑影酌人迷, 幻生邀客醉
舉盃棄劃神忪, 回首拂冠聖畏
抱月玄靈竹下酣, 聞琴白骨詩中跪。
Quỷ
Thiên ma, bách mị
Tứ như phong, nhu tự thuỷ
Mặc mặc vô ngôn, thê thê bất thuỵ
Hoặc ảnh chước nhân mê, huyễn sinh yêu khách tuý
Cử bôi khí hoạch thần chung, hồi thủ phất quan thánh uý
Bão nguyệt huyền linh trúc hạ hàm, văn cầm bạch cốt thi trung quỵ.
Quỷ
Nghìn ma, trăm quỷ
Phóng túng như gió, mềm dẻo như nước
Mực đen lặng im chẳng nói một lời, Cỏ xanh lạnh lẽo thê lương không ngủ
Hình ảnh mê hoặc chuốc cho người ta mê muội, Cuộc đời huyễn hoặc khiến cho khách say sưa
Ta nâng chén quẳng bút khiến cho thần cũng khiếp đảm, quay đầu phất mũ làm cho thánh cũng hãi hùng
Linh hồn u ám ôm trăng uống say sưa dưới rừng trúc, bộ xương trắng nghe thấy tiếng đàn cầm mà quỳ luỵ trong ý thơ.
人
宿命, 寄塵
看仙鏡, 見俗身
財如流水, 名似浮雲
生前居陋屋, 死後入金墳
何事覓愁濁世, 幾時醉飲涼春
睡落梦场未化蝶, 醒來桑陌已成薪。
Nhân
Túc mệnh, ký trần
Khan tiên kính, kiến tục thân
Tài như lưu thuỷ, danh tự phù vân
Sinh tiền cư lậu ốc, tử hậu nhập kim phần
Hà sự mịch sầu trọc thế, kỷ thời tuý ẩm lương xuân
Thuỵ lạc mộng trường vị hoá điệp, tỉnh lai tang mạch dĩ thành tân.
Kiếp người
Ở trọ trong số mệnh, gửi thân vào cõi trần
Nhìn vào mảnh gương tiên, thấy thân xác ta phàm tục
Tiền tài như dòng nước chảy cuộn, danh vọng tựa vầng mây chìm nổi
Khi còn sống thì ở trong căn nhà thô xấu, lúc chết rồi lại xuống ngôi mộ bằng vàng
Việc gì cứ tự tìm lấy sầu trong cuộc đời ô trọc này, đâu được mấy lần say uống chén xuân tươi
Say ngủ trong giấc mộng vẫn chưa kịp hoá bướm, thì tỉnh dậy thấy ruộng dâu nay đã biến thành củi khô.
天古鬼人
天
有道, 無邊
除性惡, 養心賢
死生由命, 離合隨緣
世上不生業, 雲間莫問仙
若得無求無怨, 必成自我自然
前身幾度抽刀斬, 後日何人高枕眠。
Thiên
Hữu đạo, vô biên
Trừ tính ác, dưỡng tâm hiền
Tử sinh do mệnh, ly hợp tuỳ duyên
Thế thượng bất sinh nghiệp, vân gian mạc vấn tiên
Nhược đắc vô cầu vô oán, Tất thành tự ngã tự nhiên
Tiền thân kỷ độ trừu đao trảm, Hậu nhật hà nhân cao chẩm miên.
Trời
Có đạo, vô biên
Trừ diệt tính ác, nuôi dưỡng tâm hiền
Sống chết do số mệnh, tan hợp tuỳ cơ duyên
Ở đời không gây nghiệp chướng, trên mây chẳng cậy thần tiên
Nếu đạt được không đòi hỏi không oán hận, tất trở thành tự thân mình hợp tự nhiên
Kiếp trước bao lần vung đao chém (làm việc ác), ngày sau ai người gối cao đầu ngủ ngon?
古
三生, 一步
多少愁, 短長苦
目前有門, 心中無路
愚夫人不爭, 賢士天還妒
策捲獨臥草床, 碑枕孤眠石墓
千載悠悠轉白經, 十輪念念傾黃土。
Cổ
Tam sinh, nhất bộ
Đa thiểu sầu, đoản trường khổ
Mục tiền hữu môn, tâm trung vô lộ
Ngu phu nhân bất tranh, hiền sĩ thiên hoàn đố
Sách quyển độc ngoạ thảo sàng, bi chẩm cô miên thạch mộ
Thiên tải du du chuyển bạch kinh, thập luân niệm niệm khuynh hoàng thổ.
(Từ) Cổ xưa
Trải ba kiếp (kiếp trước, kiếp này, kiếp sau), (chỉ như) một bước đi
Bao nhiều sầu, bấy nhiêu khổ
Cửa đang ở trước mắt, mà trong lòng không thấy lối
Kẻ ngu chẳng anh tranh ghét, nhưng người hiền trời lại đố kỵ
Cuộn quyển thẻ tre lại nằm một bình trên giường cỏ, gối đầu lên bia đá ngủ cô đơn trong lòng mộ đá
Ngàn năm khôn cùng xoay chuyển quyển kinh trắng (không chữ), mười vòng luân hồi niệm niệm (kinh) nghiêng ngửa cả mặt đất.
鬼
千魔, 百魅
恣如風, 柔似水
墨默無言, 萋凄不睡
惑影酌人迷, 幻生邀客醉
舉盃棄劃神忪, 回首拂冠聖畏
抱月玄靈竹下酣, 聞琴白骨詩中跪。
Quỷ
Thiên ma, bách mị
Tứ như phong, nhu tự thuỷ
Mặc mặc vô ngôn, thê thê bất thuỵ
Hoặc ảnh chước nhân mê, huyễn sinh yêu khách tuý
Cử bôi khí hoạch thần chung, hồi thủ phất quan thánh uý
Bão nguyệt huyền linh trúc hạ hàm, văn cầm bạch cốt thi trung quỵ.
Quỷ
Nghìn ma, trăm quỷ
Phóng túng như gió, mềm dẻo như nước
Mực đen lặng im chẳng nói một lời, Cỏ xanh lạnh lẽo thê lương không ngủ
Hình ảnh mê hoặc chuốc cho người ta mê muội, Cuộc đời huyễn hoặc khiến cho khách say sưa
Ta nâng chén quẳng bút khiến cho thần cũng khiếp đảm, quay đầu phất mũ làm cho thánh cũng hãi hùng
Linh hồn u ám ôm trăng uống say sưa dưới rừng trúc, bộ xương trắng nghe thấy tiếng đàn cầm mà quỳ luỵ trong ý thơ.
人
宿命, 寄塵
看仙鏡, 見俗身
財如流水, 名似浮雲
生前居陋屋, 死後入金墳
何事覓愁濁世, 幾時醉飲涼春
睡落梦场未化蝶, 醒來桑陌已成薪。
Nhân
Túc mệnh, ký trần
Khan tiên kính, kiến tục thân
Tài như lưu thuỷ, danh tự phù vân
Sinh tiền cư lậu ốc, tử hậu nhập kim phần
Hà sự mịch sầu trọc thế, kỷ thời tuý ẩm lương xuân
Thuỵ lạc mộng trường vị hoá điệp, tỉnh lai tang mạch dĩ thành tân.
Kiếp người
Ở trọ trong số mệnh, gửi thân vào cõi trần
Nhìn vào mảnh gương tiên, thấy thân xác ta phàm tục
Tiền tài như dòng nước chảy cuộn, danh vọng tựa vầng mây chìm nổi
Khi còn sống thì ở trong căn nhà thô xấu, lúc chết rồi lại xuống ngôi mộ bằng vàng
Việc gì cứ tự tìm lấy sầu trong cuộc đời ô trọc này, đâu được mấy lần say uống chén xuân tươi
Say ngủ trong giấc mộng vẫn chưa kịp hoá bướm, thì tỉnh dậy thấy ruộng dâu nay đã biến thành củi khô.
Tác giả : CỔ Dã Tử
Thứ Hai, 17 tháng 11, 2008
Chữ NHÂN trong luận ngữ của Khổng Tử
Nho giáo ra đời vào thế kỷ VI trước công nguyên do Khổng Tử (551 - 479 TCN) là người sáng lập. Tại quê hương của Nho giáo đã từng có lúc rộ lên "Trăm hoa đua nở, trăm nhà đua tiếng", nhưng thực tế đã chứng minh, cuối cùng thì Nho giáo vẫn là học thuyết có sức sống lâu bền nhất.
Lịch sử hình thành, phát triển của Nho giáo với nội dung, tính chất và vai trò lịch sử của nó luôn là đề tài hấp dẫn đối với giới nghiên cứu lý luận. Dường như mỗi một bước tiến mới của lịch sử thì từng vấn đề trong nội dung của Nho giáo lại được đề cập, xem xét lại và được đánh giá một cách đầy đủ hơn, đúng đắn hơn. Có thể nói, một học thuyết ra đời cách đây hơn 2.500 năm đã được sự kiểm chứng của thời gian thì giá trị của nó về mặt lý luận và thực tiễn là điều chúng ta không dễ bỏ qua. Trong khuôn khổ bài viết này chúng tôi chỉ muốn góp thêm tiếng nói về một khía cạnh mà, theo chúng tôi, mang tính tích cực và có ý nghĩa đối với chúng ta trong thời đại ngày nay. Đó là tư tưởng "Nhân" trong học thuyết của Khổng Tử.
Khái niệm "Nhân" trong học thuyết của Khổng Tử được đề cập ở rất nhiều tác phẩm, nhưng trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập tới nội đung của khái niệm này trong Luận ngữ. Luận ngữ là tác phẩm ghi lại lời bàn luận giữa Khổng Tử và các học trò của ông. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Hiến Lê, tác phẩm này do nhiều người ghi và ra đời sớm nhất cũng là sau khi Khổng Tử đã mất chừng bảy mươi hoặc tám mươi năm. Chính vì vậy mà nhiều điều do Khổng Tử nói ra đã không được các học trò của ông ghi lại đầy đủ. Điều đó khiến chúng ta gặp không ít khó khăn khi nghiên cứu tư tưởng của Khổng Tử. Trong Luận ngữ có nhiều khái niệm được lặp lại nhiều lần. Chẳng hạn như khái niệm "Nhân"- 109 lần, khái niệm "Người quân tử"- 107 lần, khái niệm "Lễ" - 74 lần, khái niệm "Đạo, 60 lần. Do đó, trong giới nghiên cứu đã có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau về nội đung của các khái niệm này.
"Nhân" trong Luận ngữ của Khổng Tử là một trong những khái niệm nhận được nhiều ý kiến đánh giá khác nhau nhất. Có người cho "Nhân" là nội dung cơ bản của Luận ngừ và là tư tưởng chủ đạo của Khổng Tử. Có người lại cho rằng "Lễ" mới là nội đung cơ bản của tác phẩm và có người còn coi cả "Nhân" và "Lễ" đều là nội dung cơ bản của tác phẩm. Theo chúng tôi, quan niệm coi "Nhân" là nội đung cơ bản của Luận ngữ, là tư tưởng chủ đạo của Khổng Tử - đó là quan niệm chính xác, đúng đắn. Chúng tôi đồng ý với quan niệm này không phải là đồng ý với nghĩa là khái niệm "Nhân" được nhắc tới nhiều lần trong tác phẩm, mà chính là vì xuất phát từ hiện thực lịch sử của Trung Quốc lúc bấy giờ. Trung Quốc khi đó là thời kỳ mà "Chiến tranh là phương thức phổ biến để giải quyết mâu thuẫn và quyền lợi, địa vị đương thời". Trong thời đại của Khổng Tử, các tầng lớp thống trị, một mặt, dùng chiến tranh để tranh giành quyền lợi, mặt khác, sử dụng chiến tranh để lôi kéo kẻ sĩ, sai khiến họ bầy mưu tính kế nhằm thu phục thiên hạ và giành quyền bá chủ cho mình. Đứng trước tình hình xã hội như vậy, các kẻ sĩ muốn đùng đạo của mình để cải tạo xã hội và Khổng Tử cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Suất cuộc đời mình, Khổng Tử luôn quan tâm tới vấn đề này. Ong nói: "Ta 15 năm tuổi để chí vào việc học (đạo), 30 tuổi biết tự lập (tức khắc kỷ phục lễ, cứ theo điều lễ mà làm), 40 tuổi không nghi hoặc nữa (tức có trí đức nên hiểu rõ ba đức nhân, nghĩa, lễ), 50 tuổi biết mệnh trời (biết được việc nào sức người làm được, việc nào không làm được), 60 tuổi đã biết theo mệnh trời, 70 tuổi theo lòng muốn của mình mà không vượt ra ngoài khuôn khổ đạo lý". Với một con người suốt đời "học không chán, dạy người không mỏi", lúc nào cũng chỉ muốn đem cái đạo của mình ra giúp đời và giúp cho đời ổn định thì đó phải là người có lòng nhân rộng lớn biết bao.
Trong Luận ngừ, khái niệm "Nhân" được Khổng Tử nhắc tới nhiều lần và tùy từng đối tượng, từng hoàn cảnh mà "Nhân" được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Theo nghĩa sâu rộng nhất "nhân" là một nguyên tắc đạo đức trong triết học Khổng Tử. “Nhân" được ông coi là cái quy định bản tính con người thông qua "lễ", "nghĩa", quy định quan hệ giữa người và người từ trong gia tộc đến ngoài xã hội. "Nhân" có quan hệ chặt chẽ với các phạm trù đạo đức khác trong triết học Khổng Tử để làm nên một hệ thống triết lý nhất quán, chặt chẽ và do vậy, đã có người cho rằng, nếu coi các phạm trù đạo đức trong triết học Khổng Tử như những vòng tròn đồng tâm thì "Nhân" là tâm điểm, bởi nó đã chỉ ra cái bản chất nhất trong bản tính con người. "Nhân" cũng có thể hiểu là "trung thứ", tức là đạo đối với người, nhưng cũng là đạo đối với mình nữa. Trong một cuộc nói chuyện với các học trò Khổng Tử đã nói: Đạo của ta chỉ có một lẽ mà thông suất cả. Về điều này, Tăng Tử - một học trò của Khổng Tử cho rằng, Đạo của Khổng Tử là "trung thứ". "Trung" ở đây là làm hết sức mình, còn "thứ" là suy từ lòng mình ra mà biết lòng người, mình không muốn điều gì thì người cũng không muốn điều đó "Trung thứ" là sống đúng với mình và mang cái đó ứng xử tốt với người.
Dù trong Luận ngữ có nhiều sự giải thích khác nhau về "Nhân", song sự giải thích trong thiên "Nhan Uyên" là có tính chất bao quát hơn cả. Có thể nói, ở đây "Nhân" trong quan niệm của Khổng Tử là "yêu người" (Luận ngữ, Nhan Uyên, 21). Nếu nhìn toàn bộ tư tưởng của ông, phải xem nội dung trên là tiêu biểu cho điều "Nhân". "Nhân" là "yêu người", nhưng người nhân cũng còn phải biết "ghét người". Với Khổng Tử thì chỉ có người có đức nhân mới biết "yêu người" và "ghét người". Khổng Tử nói: "Duy có bậc nhân môi thương người và ghét người một cách chính đáng mà thôi" (Luận ngữ, Lý nhân, 3).
Có người cho rằng, "Nhân" (người) trong "ái nhân" (yêu người) là chỉ con người trong giai cấp thống trị và yêu người trong tư tưởng Khổng Tử chỉ là yêu người trong giai cấp phong kiến. Thực ra, khái niệm "Nhân" (người) mà Khổng Tử dùng ở đây là để đối với "cầm thứ'. Do đó, đi liền với "Nhân" (người) là các khái niệm "thiện nhân", "đại nhân", "thành nhân", "nhân nhân", "thánh nhân", "tiểu nhân"... Các khái niệm này nhằm chỉ những con người có tính cách khác nhau, trình độ đạo đức khác nhau. "Thánh nhân" là người có đạo đức cao siêu, "tiểu nhân" là người có tính cách thấp hèn… "Nhân" ở đây là chỉ con người nói chung và "ái nhân" là yêu người, yêu bất cứ người nào, không phân biệt giai cấp, địa vị xã hội của họ.
Trong Luận ngữ, có chỗ Khổng Tử không dùng khái niệm "Nhân" (yêu người), nhưng nội dung thể hiện ở đó lại thấm đượm tình yêu thương cao cả. Qua những trường hợp sau có thể thấy rõ. Có lần một học trò của Khổng Tử là Tử Du hỏi về “hiếu”, Khổng Tử trả lời: "Điều hiếu ngày nay chỉ có nghĩa là cớ thể nuôi cha mẹ. Nhưng đến loài chó ngựa cũng đều được nuôi, nếu không có lòng kính thì làm thế nào phân biệt được". "Hiếu” ở đây vừa có ý nghĩa là nuôi nấng, chăm sóc cha mẹ, vừa phải có lòng kính yêu cha mẹ, yêu thương rất mực đối với cha mẹ. Lại một lần khác, Khổng Tử xong việc ở triều đình về, nghe nói chuồng ngựa cháy, câu đầu tiên ông hỏi là: có ai bị thương không và không nói gì tới ngựa cả. Điều đó cho thấy, ông quan tâm đến sinh mệnh con người (dù đó là những người hầu hạ) hơn là sự sống còn của ngựa (tức là của cải). Tư tưởng "Nhân" là "yêu người" của ông thực sự đã được thể hiện ra mọi nơi, mọi lúc.
Coi "Nhân" là "yêu người", trong Luận ngữ, Khổng Tử đã dành không ít lời để nói về đạo làm người. Khi Nhan Uyên hỏi Khổng Tử về "Nhân", Khổng Tử đã nói: “Sửa mình theo lễ là nhân. Ngày nào cũng khắc kỷ phục lễ, ngày đó mọi người trong thiên hạ tự nhiên cảm hoá mà theo về đức nhân. Vậy nhân là do mình, chớ há do người sao?" (Luận ngữ, Nhan Uyên, l). Trọng Cung - một học trò khác của Khổng Tử hỏi về "Nhân", Khổng Tử cho rằng, thững cái gì mà mình không muốn thì đừng đem thi hành cho người khác - đó là đức hạnh của người nhân (Xem: Luận ngữ, Nhan Uyên, 2). Còn khi Phàn Trì hỏi về Nhân", Khổng Tử giảng giải rằng, “khi ở thà thì giữ điện mạo cho khiêm cung, khi tìm việc thì thi hành một cách kính cẩn, khi giao thiệp với người thì giữ đã trung thành. Dẫu có đi đến các nước rợ Di, Địch cũng chẳng bỏ ba cái đó, như vậy là người có đức nhân" (Luận ngữ, Tử Lộ, 19). Người nhân trong quan niệm của Khổng Tử còn là người phải làm cho năm điều đức hạnh được phổ cập trong thiên hạ. Năm điều đức hạnh đó là: cung, khoan, tín, mẫn, huệ. Ông nói: "Nếu mình nghiêm trang cung kính thì chẳng ai dám khinh mình. Nếu mình có lòng rộng lượng thì thu phục được lòng người. Nếu mình có đức tín thật thì người ta tin cậy mình. Nếu mình cần mẫn, siêng năng thì làm được công việc hữu ích. Nếu mình thi ân, bố đức, gia huệ thì mình sai khiến được người" (Luận ngữ, Dương Hoá, 6). Không chỉ thế, người nhân, theo Khổng Tử, còn là người mà "trước hết phải làm điều khéo, rồi sau mới đến thu hoạch kết quả" (Luận ngữ, Ung dã, 20), và "người cứng cỏi, can đảm, kiên tâm, quyết chí, chất phác, thật thà, ít nói thì gần với nhân" (Luận ngữ, Tử Lộ, 27). Với Khổng Tử, chỉ có người nhân mới có thể có được cuộc sống an vui lâu dài với lòng nhân của mình và dẫu có ở vào hoàn cảnh nào, cũng có thể yên ổn, thanh thản. Do vậy, theo ông, người nhân "bậc quân tử không bao giờ lìa bỏ điều nhân, dẫu chỉ trong một bữa ăn. Người quân tử không bao giờ ở sai điều nhân, dẫu trong lúc vội vàng, khi ngả nghiêng cũng vẫn theo điều nhân" (Luận ngữ, Lý nhân, 5).
Như vậy, có thể nói, trong quan niệm của Khổng Tử, "Nhân" không chỉ là "yêu người", "thương người", mà còn là đức hoàn thiện của con người, và do vậy, "nhân chính" là đạo làm người - sống với mình vả sống với người, đức nhân là cái bền vững như núi sông. Với ông, nếu thịnh đức của trời - đất là sinh thành, bắt nguồn từ đạo trung hoà, trung dung thì cái gốc của đạo lý con người là "trung thứ" và đạo đức, luân lý con người là "Nhân", người có đạo nhân là bậc quân tử, nước có đạo nhân thì bền vững như núi sông. Tuy nhiên, trong thời kỳ Xuân Thu - Chiến Quốc đã có nhiều học thuyết phê phán chữ "Nhân" (yêu người) của Khổng Tử. Có người cho đó là giả đối, có người cho đó là nói suông, có người lại cho đó là nguồn gốc của bất nhân, bất nghĩa... Thế nhưng không phải vì thế mà tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử không đi vào lòng của nhiều người đương thời, gây cho họ biết bao sự xúc động và làm cơ sở cho hành động nhân đạo của họ. Thực tế cho chúng ta thấy, "từ đời Hán trở đi, suất trên hai nghìn năm đạo Khổng được độc tôn, Vua Chúa đời nào cũng ráng áp dụng nó, mặc đầu không đúng. Nó thực tế hơn đạo Mặc, đạo Lão, nhân bản hơn thuyết của Pháp gia". Cũng cần phải nói thêm rằng, trong Luận ngữ, tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử còn bao gồm nhiều đức khác, như: Trực (ngay thẳng, không giả dối), Kính (nghiêm trang, cẩn trọng, cẩn thận trong công việc), Nghĩa, Lễ...
Để hiểu rõ hơn về tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử cần so sánh nó với tư tưởng Kiêm ái của Mặc Tử, tư tưởng Từ bi của đạo Phật. Nếu tư tưởng Kiêm ái của Mặc Tử coi ai cũng như mình, người thân của người cũng là người thân của mình, không phân biệt riêng tư thì "Nhân" phân biệt mình và người, lấy mình làm khởi điểm để phân biệt từ thân đến sơ, từ gần tới xa, phân biệt người tất, kẻ xấu. Người Nhân trong quan niệm của Khổng Tử coi trọng đạo đức, chú ý phần thiện trong bản tính con người thì người Kiêm ái chỉ chú trọng đến sự cứu giúp vật chất, chú ý đến"giao tương lợi". Tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử cũng khác xa tư tưởng Từ bi của đạo Phật. Phật thương người và thương cả vạn vật. Lòng thương của Phật có một nỗi buồn vô hạn, buồn cho sự mê muội của sinh linh, tìm cách giải thoát mọi sinh linh ra khỏi vòng sinh, lão, bệnh, tử. Còn đạo Khổng tìm mọi cách giúp cho con người sống một cuộc sống vui vẻ hơn, có nghĩa lý hơn và tìm kiếm hạnh phúc ngay trên cõi trần chứ không phải ở trên cõi niết bàn. Chính vì vậy, ngay cả khi tư tưởng từ bi, cứu khổ, cứu nạn của Phật giáo du nhập và có chỗ đứng trong đời sống tinh thần của con người Đông Á thì nó cũng không thể thay thế được vai trò của đạo Khổng. Có thể nói "Nhân" của Khổng Tử là tư tưởng nhân đạo chủ nghĩa tiêu biểu nhất trong lịch sử các nước ở phía đông của Châu Á này.
Có thể nói, chế độ phong kiến Đông Á kéo dài được mấy nghìn năm một phần là nhờ tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử. Nhờ có đường lối "nhân nghĩa" của Khổng - Mạnh mà xã hội đó được ổn định, con người với con người có quan hệ hòa hợp, còn xã hội trở thành một khối bền vững. Sự trì trệ của xã hội phong kiến đó ở giai đoạn sau là do nguyên nhân khác, chứ không phải do nguyên nhân ở tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử.
Ngày nay, chế độ xã hội đã khác trước. Con người ngày nay cần một thứ nhân đạo chủ nghĩa phù hợp với thời đại mình. Nhưng không phải vì vậy mà tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử không còn có ý nghĩa. Xã hội ngày nay vẫn còn những người nghèo khó, đói rét, cô đơn, bất hạnh, những con người này rất cần đến sự quan tâm, thông cảm, giúp đỡ của người khác và của cả cộng đồng. Do vậy, tư tưởng "Nhân" là yêu người của Khổng Tử vẫn còn có thể phát huy tác dụng.
Xã hội là một cộng đồng của những con người, giữa họ có nhiều mối quan hệ. Nếu mỗi người chỉ biết xuất phát từ lợi ích của mình để đối xử với người khác, nếu chỉ nghĩ đến lợi ích của mình mà không thấy được quyền lợi của người khác thì xã hội sẽ có biết bao thảm kịch xảy ra. Một khi mỗi con người đều biết quan tâm, nhường nhịn và hỗ trợ người khác thì không những họ thấy cuộc sống của bản thân yên ấm, hạnh phúc, mà cả cộng đồng của họ cũng có sự gắn bó, bền vững và có nhiều điều kiện để khắc phục những tai nạn do khách quan đưa lại. Điều này không những đúng với xã hội ngày xưa, mà còn đúng với cả xã hội ngày nay. Khi xã hội loài người đang trong quá trình toàn cầu hoá, phấn đấu để thế giới trở thành "ngôi nhà chung", không còn có cộng đồng lớn hay nhỏ đứng ngoài "ngôi nhà chung" ấy, thì chúng ta càng cần phải xích lại gần nhau, tạo ra những tiền đề cơ bản để có thể xây dựng một ngôi nhà chung mang một sắc thái mới, đó là: đa sắc tộc, đa tín ngưỡng, đa văn hoá và trên hết là có một tinh thần bao dung.
Có thể nói, phạm trù "Nhân" của Khổng Tử đã ra đời trong thời đại phong kiến, mang sắc thái của xã hội phong kiến, có những điều không còn phù hợp với ngày nay, nhưng việc tìm hiểu và rút ra được “hạt nhân hợp lý" của nó vẫn là việc chúng ta nên làm, cần làm.
Lịch sử hình thành, phát triển của Nho giáo với nội dung, tính chất và vai trò lịch sử của nó luôn là đề tài hấp dẫn đối với giới nghiên cứu lý luận. Dường như mỗi một bước tiến mới của lịch sử thì từng vấn đề trong nội dung của Nho giáo lại được đề cập, xem xét lại và được đánh giá một cách đầy đủ hơn, đúng đắn hơn. Có thể nói, một học thuyết ra đời cách đây hơn 2.500 năm đã được sự kiểm chứng của thời gian thì giá trị của nó về mặt lý luận và thực tiễn là điều chúng ta không dễ bỏ qua. Trong khuôn khổ bài viết này chúng tôi chỉ muốn góp thêm tiếng nói về một khía cạnh mà, theo chúng tôi, mang tính tích cực và có ý nghĩa đối với chúng ta trong thời đại ngày nay. Đó là tư tưởng "Nhân" trong học thuyết của Khổng Tử.
Khái niệm "Nhân" trong học thuyết của Khổng Tử được đề cập ở rất nhiều tác phẩm, nhưng trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập tới nội đung của khái niệm này trong Luận ngữ. Luận ngữ là tác phẩm ghi lại lời bàn luận giữa Khổng Tử và các học trò của ông. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Hiến Lê, tác phẩm này do nhiều người ghi và ra đời sớm nhất cũng là sau khi Khổng Tử đã mất chừng bảy mươi hoặc tám mươi năm. Chính vì vậy mà nhiều điều do Khổng Tử nói ra đã không được các học trò của ông ghi lại đầy đủ. Điều đó khiến chúng ta gặp không ít khó khăn khi nghiên cứu tư tưởng của Khổng Tử. Trong Luận ngữ có nhiều khái niệm được lặp lại nhiều lần. Chẳng hạn như khái niệm "Nhân"- 109 lần, khái niệm "Người quân tử"- 107 lần, khái niệm "Lễ" - 74 lần, khái niệm "Đạo, 60 lần. Do đó, trong giới nghiên cứu đã có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau về nội đung của các khái niệm này.
"Nhân" trong Luận ngữ của Khổng Tử là một trong những khái niệm nhận được nhiều ý kiến đánh giá khác nhau nhất. Có người cho "Nhân" là nội dung cơ bản của Luận ngừ và là tư tưởng chủ đạo của Khổng Tử. Có người lại cho rằng "Lễ" mới là nội đung cơ bản của tác phẩm và có người còn coi cả "Nhân" và "Lễ" đều là nội dung cơ bản của tác phẩm. Theo chúng tôi, quan niệm coi "Nhân" là nội đung cơ bản của Luận ngữ, là tư tưởng chủ đạo của Khổng Tử - đó là quan niệm chính xác, đúng đắn. Chúng tôi đồng ý với quan niệm này không phải là đồng ý với nghĩa là khái niệm "Nhân" được nhắc tới nhiều lần trong tác phẩm, mà chính là vì xuất phát từ hiện thực lịch sử của Trung Quốc lúc bấy giờ. Trung Quốc khi đó là thời kỳ mà "Chiến tranh là phương thức phổ biến để giải quyết mâu thuẫn và quyền lợi, địa vị đương thời". Trong thời đại của Khổng Tử, các tầng lớp thống trị, một mặt, dùng chiến tranh để tranh giành quyền lợi, mặt khác, sử dụng chiến tranh để lôi kéo kẻ sĩ, sai khiến họ bầy mưu tính kế nhằm thu phục thiên hạ và giành quyền bá chủ cho mình. Đứng trước tình hình xã hội như vậy, các kẻ sĩ muốn đùng đạo của mình để cải tạo xã hội và Khổng Tử cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Suất cuộc đời mình, Khổng Tử luôn quan tâm tới vấn đề này. Ong nói: "Ta 15 năm tuổi để chí vào việc học (đạo), 30 tuổi biết tự lập (tức khắc kỷ phục lễ, cứ theo điều lễ mà làm), 40 tuổi không nghi hoặc nữa (tức có trí đức nên hiểu rõ ba đức nhân, nghĩa, lễ), 50 tuổi biết mệnh trời (biết được việc nào sức người làm được, việc nào không làm được), 60 tuổi đã biết theo mệnh trời, 70 tuổi theo lòng muốn của mình mà không vượt ra ngoài khuôn khổ đạo lý". Với một con người suốt đời "học không chán, dạy người không mỏi", lúc nào cũng chỉ muốn đem cái đạo của mình ra giúp đời và giúp cho đời ổn định thì đó phải là người có lòng nhân rộng lớn biết bao.
Trong Luận ngừ, khái niệm "Nhân" được Khổng Tử nhắc tới nhiều lần và tùy từng đối tượng, từng hoàn cảnh mà "Nhân" được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Theo nghĩa sâu rộng nhất "nhân" là một nguyên tắc đạo đức trong triết học Khổng Tử. “Nhân" được ông coi là cái quy định bản tính con người thông qua "lễ", "nghĩa", quy định quan hệ giữa người và người từ trong gia tộc đến ngoài xã hội. "Nhân" có quan hệ chặt chẽ với các phạm trù đạo đức khác trong triết học Khổng Tử để làm nên một hệ thống triết lý nhất quán, chặt chẽ và do vậy, đã có người cho rằng, nếu coi các phạm trù đạo đức trong triết học Khổng Tử như những vòng tròn đồng tâm thì "Nhân" là tâm điểm, bởi nó đã chỉ ra cái bản chất nhất trong bản tính con người. "Nhân" cũng có thể hiểu là "trung thứ", tức là đạo đối với người, nhưng cũng là đạo đối với mình nữa. Trong một cuộc nói chuyện với các học trò Khổng Tử đã nói: Đạo của ta chỉ có một lẽ mà thông suất cả. Về điều này, Tăng Tử - một học trò của Khổng Tử cho rằng, Đạo của Khổng Tử là "trung thứ". "Trung" ở đây là làm hết sức mình, còn "thứ" là suy từ lòng mình ra mà biết lòng người, mình không muốn điều gì thì người cũng không muốn điều đó "Trung thứ" là sống đúng với mình và mang cái đó ứng xử tốt với người.
Dù trong Luận ngữ có nhiều sự giải thích khác nhau về "Nhân", song sự giải thích trong thiên "Nhan Uyên" là có tính chất bao quát hơn cả. Có thể nói, ở đây "Nhân" trong quan niệm của Khổng Tử là "yêu người" (Luận ngữ, Nhan Uyên, 21). Nếu nhìn toàn bộ tư tưởng của ông, phải xem nội dung trên là tiêu biểu cho điều "Nhân". "Nhân" là "yêu người", nhưng người nhân cũng còn phải biết "ghét người". Với Khổng Tử thì chỉ có người có đức nhân mới biết "yêu người" và "ghét người". Khổng Tử nói: "Duy có bậc nhân môi thương người và ghét người một cách chính đáng mà thôi" (Luận ngữ, Lý nhân, 3).
Có người cho rằng, "Nhân" (người) trong "ái nhân" (yêu người) là chỉ con người trong giai cấp thống trị và yêu người trong tư tưởng Khổng Tử chỉ là yêu người trong giai cấp phong kiến. Thực ra, khái niệm "Nhân" (người) mà Khổng Tử dùng ở đây là để đối với "cầm thứ'. Do đó, đi liền với "Nhân" (người) là các khái niệm "thiện nhân", "đại nhân", "thành nhân", "nhân nhân", "thánh nhân", "tiểu nhân"... Các khái niệm này nhằm chỉ những con người có tính cách khác nhau, trình độ đạo đức khác nhau. "Thánh nhân" là người có đạo đức cao siêu, "tiểu nhân" là người có tính cách thấp hèn… "Nhân" ở đây là chỉ con người nói chung và "ái nhân" là yêu người, yêu bất cứ người nào, không phân biệt giai cấp, địa vị xã hội của họ.
Trong Luận ngữ, có chỗ Khổng Tử không dùng khái niệm "Nhân" (yêu người), nhưng nội dung thể hiện ở đó lại thấm đượm tình yêu thương cao cả. Qua những trường hợp sau có thể thấy rõ. Có lần một học trò của Khổng Tử là Tử Du hỏi về “hiếu”, Khổng Tử trả lời: "Điều hiếu ngày nay chỉ có nghĩa là cớ thể nuôi cha mẹ. Nhưng đến loài chó ngựa cũng đều được nuôi, nếu không có lòng kính thì làm thế nào phân biệt được". "Hiếu” ở đây vừa có ý nghĩa là nuôi nấng, chăm sóc cha mẹ, vừa phải có lòng kính yêu cha mẹ, yêu thương rất mực đối với cha mẹ. Lại một lần khác, Khổng Tử xong việc ở triều đình về, nghe nói chuồng ngựa cháy, câu đầu tiên ông hỏi là: có ai bị thương không và không nói gì tới ngựa cả. Điều đó cho thấy, ông quan tâm đến sinh mệnh con người (dù đó là những người hầu hạ) hơn là sự sống còn của ngựa (tức là của cải). Tư tưởng "Nhân" là "yêu người" của ông thực sự đã được thể hiện ra mọi nơi, mọi lúc.
Coi "Nhân" là "yêu người", trong Luận ngữ, Khổng Tử đã dành không ít lời để nói về đạo làm người. Khi Nhan Uyên hỏi Khổng Tử về "Nhân", Khổng Tử đã nói: “Sửa mình theo lễ là nhân. Ngày nào cũng khắc kỷ phục lễ, ngày đó mọi người trong thiên hạ tự nhiên cảm hoá mà theo về đức nhân. Vậy nhân là do mình, chớ há do người sao?" (Luận ngữ, Nhan Uyên, l). Trọng Cung - một học trò khác của Khổng Tử hỏi về "Nhân", Khổng Tử cho rằng, thững cái gì mà mình không muốn thì đừng đem thi hành cho người khác - đó là đức hạnh của người nhân (Xem: Luận ngữ, Nhan Uyên, 2). Còn khi Phàn Trì hỏi về Nhân", Khổng Tử giảng giải rằng, “khi ở thà thì giữ điện mạo cho khiêm cung, khi tìm việc thì thi hành một cách kính cẩn, khi giao thiệp với người thì giữ đã trung thành. Dẫu có đi đến các nước rợ Di, Địch cũng chẳng bỏ ba cái đó, như vậy là người có đức nhân" (Luận ngữ, Tử Lộ, 19). Người nhân trong quan niệm của Khổng Tử còn là người phải làm cho năm điều đức hạnh được phổ cập trong thiên hạ. Năm điều đức hạnh đó là: cung, khoan, tín, mẫn, huệ. Ông nói: "Nếu mình nghiêm trang cung kính thì chẳng ai dám khinh mình. Nếu mình có lòng rộng lượng thì thu phục được lòng người. Nếu mình có đức tín thật thì người ta tin cậy mình. Nếu mình cần mẫn, siêng năng thì làm được công việc hữu ích. Nếu mình thi ân, bố đức, gia huệ thì mình sai khiến được người" (Luận ngữ, Dương Hoá, 6). Không chỉ thế, người nhân, theo Khổng Tử, còn là người mà "trước hết phải làm điều khéo, rồi sau mới đến thu hoạch kết quả" (Luận ngữ, Ung dã, 20), và "người cứng cỏi, can đảm, kiên tâm, quyết chí, chất phác, thật thà, ít nói thì gần với nhân" (Luận ngữ, Tử Lộ, 27). Với Khổng Tử, chỉ có người nhân mới có thể có được cuộc sống an vui lâu dài với lòng nhân của mình và dẫu có ở vào hoàn cảnh nào, cũng có thể yên ổn, thanh thản. Do vậy, theo ông, người nhân "bậc quân tử không bao giờ lìa bỏ điều nhân, dẫu chỉ trong một bữa ăn. Người quân tử không bao giờ ở sai điều nhân, dẫu trong lúc vội vàng, khi ngả nghiêng cũng vẫn theo điều nhân" (Luận ngữ, Lý nhân, 5).
Như vậy, có thể nói, trong quan niệm của Khổng Tử, "Nhân" không chỉ là "yêu người", "thương người", mà còn là đức hoàn thiện của con người, và do vậy, "nhân chính" là đạo làm người - sống với mình vả sống với người, đức nhân là cái bền vững như núi sông. Với ông, nếu thịnh đức của trời - đất là sinh thành, bắt nguồn từ đạo trung hoà, trung dung thì cái gốc của đạo lý con người là "trung thứ" và đạo đức, luân lý con người là "Nhân", người có đạo nhân là bậc quân tử, nước có đạo nhân thì bền vững như núi sông. Tuy nhiên, trong thời kỳ Xuân Thu - Chiến Quốc đã có nhiều học thuyết phê phán chữ "Nhân" (yêu người) của Khổng Tử. Có người cho đó là giả đối, có người cho đó là nói suông, có người lại cho đó là nguồn gốc của bất nhân, bất nghĩa... Thế nhưng không phải vì thế mà tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử không đi vào lòng của nhiều người đương thời, gây cho họ biết bao sự xúc động và làm cơ sở cho hành động nhân đạo của họ. Thực tế cho chúng ta thấy, "từ đời Hán trở đi, suất trên hai nghìn năm đạo Khổng được độc tôn, Vua Chúa đời nào cũng ráng áp dụng nó, mặc đầu không đúng. Nó thực tế hơn đạo Mặc, đạo Lão, nhân bản hơn thuyết của Pháp gia". Cũng cần phải nói thêm rằng, trong Luận ngữ, tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử còn bao gồm nhiều đức khác, như: Trực (ngay thẳng, không giả dối), Kính (nghiêm trang, cẩn trọng, cẩn thận trong công việc), Nghĩa, Lễ...
Để hiểu rõ hơn về tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử cần so sánh nó với tư tưởng Kiêm ái của Mặc Tử, tư tưởng Từ bi của đạo Phật. Nếu tư tưởng Kiêm ái của Mặc Tử coi ai cũng như mình, người thân của người cũng là người thân của mình, không phân biệt riêng tư thì "Nhân" phân biệt mình và người, lấy mình làm khởi điểm để phân biệt từ thân đến sơ, từ gần tới xa, phân biệt người tất, kẻ xấu. Người Nhân trong quan niệm của Khổng Tử coi trọng đạo đức, chú ý phần thiện trong bản tính con người thì người Kiêm ái chỉ chú trọng đến sự cứu giúp vật chất, chú ý đến"giao tương lợi". Tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử cũng khác xa tư tưởng Từ bi của đạo Phật. Phật thương người và thương cả vạn vật. Lòng thương của Phật có một nỗi buồn vô hạn, buồn cho sự mê muội của sinh linh, tìm cách giải thoát mọi sinh linh ra khỏi vòng sinh, lão, bệnh, tử. Còn đạo Khổng tìm mọi cách giúp cho con người sống một cuộc sống vui vẻ hơn, có nghĩa lý hơn và tìm kiếm hạnh phúc ngay trên cõi trần chứ không phải ở trên cõi niết bàn. Chính vì vậy, ngay cả khi tư tưởng từ bi, cứu khổ, cứu nạn của Phật giáo du nhập và có chỗ đứng trong đời sống tinh thần của con người Đông Á thì nó cũng không thể thay thế được vai trò của đạo Khổng. Có thể nói "Nhân" của Khổng Tử là tư tưởng nhân đạo chủ nghĩa tiêu biểu nhất trong lịch sử các nước ở phía đông của Châu Á này.
Có thể nói, chế độ phong kiến Đông Á kéo dài được mấy nghìn năm một phần là nhờ tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử. Nhờ có đường lối "nhân nghĩa" của Khổng - Mạnh mà xã hội đó được ổn định, con người với con người có quan hệ hòa hợp, còn xã hội trở thành một khối bền vững. Sự trì trệ của xã hội phong kiến đó ở giai đoạn sau là do nguyên nhân khác, chứ không phải do nguyên nhân ở tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử.
Ngày nay, chế độ xã hội đã khác trước. Con người ngày nay cần một thứ nhân đạo chủ nghĩa phù hợp với thời đại mình. Nhưng không phải vì vậy mà tư tưởng "Nhân" của Khổng Tử không còn có ý nghĩa. Xã hội ngày nay vẫn còn những người nghèo khó, đói rét, cô đơn, bất hạnh, những con người này rất cần đến sự quan tâm, thông cảm, giúp đỡ của người khác và của cả cộng đồng. Do vậy, tư tưởng "Nhân" là yêu người của Khổng Tử vẫn còn có thể phát huy tác dụng.
Xã hội là một cộng đồng của những con người, giữa họ có nhiều mối quan hệ. Nếu mỗi người chỉ biết xuất phát từ lợi ích của mình để đối xử với người khác, nếu chỉ nghĩ đến lợi ích của mình mà không thấy được quyền lợi của người khác thì xã hội sẽ có biết bao thảm kịch xảy ra. Một khi mỗi con người đều biết quan tâm, nhường nhịn và hỗ trợ người khác thì không những họ thấy cuộc sống của bản thân yên ấm, hạnh phúc, mà cả cộng đồng của họ cũng có sự gắn bó, bền vững và có nhiều điều kiện để khắc phục những tai nạn do khách quan đưa lại. Điều này không những đúng với xã hội ngày xưa, mà còn đúng với cả xã hội ngày nay. Khi xã hội loài người đang trong quá trình toàn cầu hoá, phấn đấu để thế giới trở thành "ngôi nhà chung", không còn có cộng đồng lớn hay nhỏ đứng ngoài "ngôi nhà chung" ấy, thì chúng ta càng cần phải xích lại gần nhau, tạo ra những tiền đề cơ bản để có thể xây dựng một ngôi nhà chung mang một sắc thái mới, đó là: đa sắc tộc, đa tín ngưỡng, đa văn hoá và trên hết là có một tinh thần bao dung.
Có thể nói, phạm trù "Nhân" của Khổng Tử đã ra đời trong thời đại phong kiến, mang sắc thái của xã hội phong kiến, có những điều không còn phù hợp với ngày nay, nhưng việc tìm hiểu và rút ra được “hạt nhân hợp lý" của nó vẫn là việc chúng ta nên làm, cần làm.
Thứ Ba, 11 tháng 11, 2008
U MỘNG ẢNH - Tập một (câu 1 - 30 )
U MỘNG ẢNH
tập I
Huỳnh Ngọc Chiến
dịch và chú thích
U mộng ảnh 2
Quyển thượng
1. Kinh sách nên đọc vào mùa đông, vì tinh thần chuyên nhất; sử nên đọc vào mùa hè, vì ngày dài; chư tử nên đọc vào mùa thu, vì tư tưởng khác biệt; sách các nhà khác nên đọc vào mùa xuân, vì khí trời thoải mái.
讀 經 宜 冬， 其 神 專 也 ; 讀 史 宜 夏， 其 時 久 也 ; 讀 諸 子 宜 秋， 其 致 別 也 ; 讀 諸 集 宜 春 其 機 暢 也。
Độc kinh nghi đông, kỳ thần chuyên dã; độc sử nghi hạ, kỳ thời cửu dã; độc chư tử nghi thu, kỳ trí biệt dã; độc chư tập nghi xuân, kỳ cơ sướng dã.
2. Kinh truyện1 nên đọc một mình, mà sử giám2 nên đọc cùng bạn.
經 傳 宜 獨 坐 讀，史 鑑 宜 與 友 共 讀。
Kinh truyện nghi độc tọa độc; sử giám nghi dữ hữu cộng độc.
3. Không thiện không ác là bậc thánh, nhiều thiện ít ác là bậc hiền, ít thiện nhiều ác là hạng người tầm thường, có ác không thiện là hạng tiểu nhân, có thiện không ác là hàng Tiên, Phật.
無 善 無 惡 是 聖 人， 善 多 惡 少 是 賢 者， 善 少 惡 多 是 庸 人， 有 惡 無 善 是 小 人， 有 善 無 惡 是 仙 佛。
Vô thiện vô ác thị thánh nhân; thiện đa ác thiểu thị hiền giả; thiện thiểu ác đa thị dung nhân; hữu ác vô thiện thị tiểu nhân; hữu thiện vô ác thị Tiên Phật.
U mộng ảnh 3
4. Trong thiên hạ có được một người tri kỷ, thì có thể không còn ân hận gì nữa. Đâu phải chỉ có con người mới thế, mà cả vật cũng vậy. Như cúc lấy Uyên Minh3 làm tri kỷ, mai lấy Hòa Tĩnh4 làm tri kỷ, trúc lấy Tử Do5 làm tri kỷ, sen lấy Liêm Khê6 làm tri kỷ, làm tri kỷ, thuần lư lấy Quý Ưng làm tri kỷ, chuối lấy Hoài Tố làm tri kỷ, dưa lấy Thiệu Bình làm tri kỷ, gà lấy Xử Tông làm tri kỷ, ngỗng lấy Hữu Quân đào lấy những người trốn vua Tần làm tri kỷ7, hạnh lấy Đổng Phụng8 làm tri kỷ, đá lấy Mễ Điên9 làm tri kỷ, trái vải lấy Thái Chân10 làm tri kỷ, trà lấy Lư Đồng11, Lục Vũ12 làm tri kỷ, cỏ thơm lấy Linh Quân13 14 15 16 17 18 làm tri kỷ, trống lấy Nễ Hành19 làm tri kỷ, tỳ bà lấy Minh Phi20 làm tri kỷ, … Một khi đã gắn bó thì ngàn thu không đổi. Còn thông đối với Tần Thủy, hạc đối với Vệ Ý thì đúng là không có duyên vậy. 2122
天 下 有 一 人 知 己, 可 以 不 恨。不 獨 人 也, 物 亦 有 之。如 菊 以 淵 明 為 知 己; 梅 以 和 靖 為 知 己; 竹 以 子 猷 為 知 己; 蓮 以 濂 溪 為 知 己; 桃 以 避 秦 人 為 知 己; 杏 以 董 奉 為 知 己; 石 以 米 顛 為 知 己; 荔 枝 以 太 真 為 知 己; 茶 以 盧 仝, 陸 羽 為 知 己; 香 草 以 靈 均 為 知 己; 莼 鱸 以 季 鷹 為 知 己; 蕉以懷素為知己; 瓜 以 邵 平 為 知 己; 雞 以 處 宗 為 知 己; 鵝 以 右 軍 為 知 己; 鼓 以 祢 衡 為 知 己; 琵 琶 以 明 妃 為 知 己 … … 一 與 之 訂, 千 秋 不 移。若 松 之 於 秦 始; 鶴 之 於 衛 懿; 正 所 謂 不 可 與 作 緣 者 也。
Thiên hạ hữu nhất nhân tri kỷ, khả dĩ bất hận. Bất độc nhân dã, vật diệc hữu chi. Như cúc dĩ Uyên Minh vi tri kỷ; mai dĩ Hòa Tĩnh vi tri kỷ; trúc dĩ Tử Do vi tri kỷ; liên dĩ Liêm Khê vi tri kỷ; đào dĩ tỵ Tần nhân vi tri kỷ; hạnh dĩ Đổng Phụng vi tri kỷ; thạch dĩ Mễ Điên vi tri kỷ; lệ chi dĩ Thái Chân vi tri kỷ; trà dĩ Lô Đồng, Lục Vũ vi tri kỷ; hương thảo dĩ Linh Quân vi tri kỷ; thuần lư dĩ Quý Ưng vi tri kỷ; tiêu dĩ Hoài Tố vi tri kỷ; qua dĩ Thiệu Bình vi tri kỷ; kê dĩ Xử Tông vi tri kỷ; nga dĩ Hữu Quân vi tri kỷ; cổ dĩ Nễ Hoành vi tri kỷ; tỳ bà dĩ Minh Phi vi tri kỷ … … nhất dữ chi đính, thiên thu bất di. Nhược tùng chi ư Tần Thủy; hạc chi ư Vệ Ý; chính sở vị bất khả dữ tác duyên giả dã.
1 Kinh truyện: Kinh chỉ những tác phẩm kinh điển, truyện thường dùng để lời chú thích và giảng nghĩa những tác phẩm kinh điển ấy.
2 Sử và giám chỉ chung những tác phẩm lịch sử soạn theo lối kinh truyện hoặc theo lối biên niên, nhằm ghi lại những bài học lịch sử cho đời sau.
3 Tức Đào Tiềm, hiệu Uyên Minh, nhà thơ lớn đời Đông Tấn, trả áo từ quan về vui cảnh điền viên. Có bài Quy khứ lai từ rất nổi tiếng. Ông sống thanh cao, và rất yêu hoa cúc, làm nhiều bài thơ về hoa cúc. Trong hai mươi bài thơ “Ẩm tửu” có câu “Thái cúc đông ly hạ, du nhiên kiến Nam sơn”
採菊東籬下，悠然見南山 (hái cúc bờ rào phía đông, xa xa thấy núi Nam)
4 Tức Lâm Bô, nhà thơ đời Bắc Tống, được gọi là”Tây Hồ ẩn sĩ”. Ống một mình ở Tây Hồ, nuôi hạc trồng mai, và thường bảo lấy mai làm vợ, lấy hạc làm con.
5 Tức Vương Huy Chi, con trai nhà thư pháp Vương Hy Chi, tự Tử Do, người đời Đông Tấn. Theo Thếthuyết tân ngữ, Vương Huy Chi có lần đến ở trọ nhà người, bảo trồng trúc. Có người hỏi : “Ở tạm, vậy có phiền gì chăng?”. Vương chỉ cây trúc, bảo: “Hà khả nhất nhật vô thử quân? 何可一日 無 此 君！(Làm sao có thể một ngày thiếu người này được?).
6 Tức Chu Đôn Di, nhà lý học đời Nam Tống, yêu hoa sen, có bài “Ái liên thuyết” nổi tiếng ở đời.
7 Theo Đào hoa viên ký của Đào Tiềm có người nhặt cánh hoa đào trên suối, bèn lần theo con suối đi ngược về nguồn thì gặp một làng trông toàn đào sống thanh bình như cảnh thần tiên. Hỏi ra mới biết tổ tiên họ là những người trốn chính sách tàn bạo của nhà Tần lánh đến đây sống.
8 Danh y thời Tam Quốc, tự Quân Dị. Mõi khi chữa bệnh cho người, không lấy thù lao mà chỉ yêu cầu trồng hạnh. được hơn mười vạn gốc hạnh. Khi hạnh ra trái, ông đem đổi gạo để giúp người nghèo.
9 Tức Mễ Phí đời Nam Tống, yêu đá đến độ si cuồng, có lần khăn áo chỉnh tề ra lạy viên đá gọi là ”ông nhạc” nên bị đời gọi là Mễ Điên.
10 Tứ Dương Quý Phi, rất thích ăn trái vải (lệ chi) của đất Bắc Việt Nam. Đến mùa vải. Đường Minh Hoàng phải cho ngựa trạm mang vải từ miền Bắc Việt Nam đến kinh đô Trường An cho Dương Quý Phi.
11 Nhà thơ đời Đường, hiệu Ngọc Xuyên Tử, rất mê trà, có bài thơ Trà Ca.
12 Tác gia đời Đường có cuốn Trà Kinh, được xem là cuốn kinh điển về trà.
13 Tức Khuất Nguyên, nhà thơ lớn đời Chiến Quốc, có tập Sở Từ nổi tiếng. Trong thơ, ông nói đến cỏ thơm để ví với lòng trung của người quân tử.
14 Trương Hàn, tự Quý Ưng, đời Tấn làm quan ở Lạc Dương, nghe gió thu nổi lên, bỗng nhớ món canh rau rút cá rô (thuần lư) ở quê nhà, bèn từ quan về quê; về sau từ "thuần lư" được dùng để chỉ lòng nhớ quê.
15 Tăng nhân đời Đường, đệ tử của Huyền Trang. Tục tính là Tiền, tự Tàng Chân. Tương truyền ông trồng hàng vạn gốc chuối, dùng lá chuối để viết thay cho giấy.
16 Làm đến tước Đông Lăng hầu đời Tần. Nhà Tần mất, nhà lâm vào cảnh nghèo túng, phải trồng dưa ở phía đông thành Trường An để bán. Dưa lớn trái thơm ngon, người đời gọi là Đông Lăng qua (dưa của Đông Lăng hầu).
17 Theo Văn nghệ loại tụ thì Tống Xử Tông là Thứ sử đời Tấn, có lần mua được một con gà trống có tiếng gáy rất dài, thương yêu rất mực. Con gà học được tiếng người thường cùng Tông nói chuyện suốt ngày, tỏ ra rất thông minh. Xử Tông nhờ đấy mà ăn nói giỏi giang thêm.
18 Hữu Quân tức Vương Hy Chi, nhà thư pháp lỗi lạc của Trung Quốc, chữ của ông rất quý. Tính ông rất thích ngỗng, có lần viết hai chương trong cuốn “Đạo đức kinh” để đem chữ đổi lấy một bầy ngỗng.
19 Cuồng sĩ đời Hậu Hán, được tiến cử lên vua Hán Hiến đế. Tào Tháo, lúc đó là Thừa tướng, sai người triệu Nễ Hành tới. Hành rất hận Tào Tháo lấn át quyền vua nên lúc đối đáp, Nễ Hành chê bai tất cả các văn quan võ tướng của Tào Tháo. Tháo muốn làm nhục, cho Hành làm chức Cổ lại để sớm tối đánh trống hầu những buổi thiết triều hạ. Hành không từ chối. Hôm sau, Tào Tháo mở yến tiệc để thết tân khách, rồi sai Nễ Hành ra đánh trống. Tên đánh trống cũ bảo Hành phải mặc áo mới. Hành không thèm nghe, cứ mặc áo cũ mà vào, xắn tay đánh ba hồi trống , âm tiết tuyệt diệu, nghe văng vẳng như có tiếng đá, tiếng vàng ngân theo ai oán. Cử tọa ngồi nghe đều bùi ngùi sa lệ.
20 Tức Chiêu Quân, cung phi đời Hán Nguyên Đế (49-33 BC), một trong tứ đại mỹ nhân Trung Quốc. Bị triều đình nhà Hán đem cống cho vua Hung Nô để cầu hòa, Chiêu Quân mang theo cây tỳ bà về phương Bắc để dùng tiếng đàn thổ lộ hết nỗi niềm sầu hận. Sự tích”Chiêu Quân cống hồ” với hình ảnh người con gái dung nhan tuyệt đại mặc áo choàng đỏ, ôm cây tỳ bà cười con ngụa trắng giữa vùng thảo dã mênh mông đã là đề tài cho thi nhân Trung Quốc rất nhiều thế hệ.
U mộng ảnh 4
5. Vì trăng mà lo mây, vì sách mà lo mối mọt, vì hoa mà lo gió mưa, vì tài tử giai nhân mà lo mệnh bạc, đó thực là tấm lòng Bồ Tát vậy.
為 月 憂 雲， 為 書 憂 蠹， 為 花 憂 風 雨， 為 才 子 佳 人 憂 命 薄， 真 是 菩 薩 心 腸。
Vị nguyệt ưu vân; vị thư ưu đố; vị hoa ưu phong vũ; vị tài tử giai nhân ưu mệnh bạc; chân thị Bồ Tát tâm trường.
6. Hoa không thể không có bướm, núi không thể không có suối, nước không thể không có rong, cây cao không thể không có dây leo, và người ta không thể không nghiện một thứ gì.
花 不 可 以 無 蝶， 山 不 可 以 無 泉， 石 不 可 以 無 苔， 水 不 可 以 無 藻， 喬 木 不 可 以 無 藤 蘿， 人 不 可 以 無 癖。
Hoa bất khả dĩ vô điệp; sơn bất khả dĩ vô tuyền; thạch bất khả dĩ vô đài; thủy bất khả dĩ vô tảo; kiều mộc bất khả dĩ vô đằng la; nhân bất khả dĩ vô tích.
21 Tức Tần Thủy Hoàng, vị vua đầu tiên tiêu diệt các nước chư hầu để thống nhất Trung Quốc. Thủy Hoàng có lần lên núi Thái sơn nghỉ dưới gốc thông, bèn phong cho cây thông chức Ngũ đại phu. Sau nhà Tần bị Hạng Vũ diệt.
22 Vua nước Vệ thời Xuân Thu Chiến Quốc, rất mê hạc. Mỗi khi Vệ Ý-Công đi chơi đâu trên các cỗ xe loan, chim hạc đậu bao quanh, gọi là Hạc tướng quân. Vì thế mà bị rợ Địch phương Bắc cướp nước.
U mộng ảnh 5
7. Mùa xuân nghe tiếng chim hót, mùa hè nghe tiếng ve ngâm, mùa thu nghe tiếng côn trùng rả rích, mùa đông nghe tiếng tuyết rơi, ban ngày nghe tiếng đánh cờ, dưới trăng nghe tiếng tiêu réo rắt, trong núi nghe tiếng gió thổi ngàn thông, bên nước nghe tiếng sóng vỗ, mới không sống uổng phí một đời. Còn như nghe tiếng con trẻ hung dữ làm nhục, hay tiếng vợ quá quắt chửi mắng, cứ xem như tai điếc còn hơn.
春 聽 鳥 聲， 夏 聽 蟬 聲， 秋 聽 蟲 聲， 冬 聽 雪 聲 ; 白 晝 聽 棋 聲， 月 下 聽 簫 聲 ; 山 中 聽 松 聲， 水 際 聽 欸 乃 聲， 方 不 虛 生 此 耳。 若 惡 少 斥 辱， 悍 妻 詬 誶， 真 不 若 耳 聾 也。
Xuân thính điểu thanh; hạ thính thiền thanh; thu thính trùng thanh; đông thính tuyết thanh; bạch trú thính kỳ thanh; nguyệt hạ thính tiêu thanh; sơn trung thính tùng phong thanh; thủy tế thính nội nãi thanh; phương bất khư sinh thử nhĩ. Nhược ác thiếu xích nhục, hãn thê cấu tối, chân bất nhược nhĩ lung dã.
8. Tiết Thượng Nguyên nên uống rượu với bạn hào sảng, tiết Đoan Ngọ nên uống rượu với bạn xinh đẹp, tiết Trung Thu nên uống rượu với bạn giản dị, tiết Trùng Cửu nên uống rượu với bạn phóng khoáng.
上 元 須 酌 豪 友， 端 午 須 酌 麗 友， 七 夕 須 酌 友， 中 秋 須 酌 淡 友， 重 九 須 酌 逸 友。
Thượng Nuyên tu chước hào hữu; Đoan Ngọ tu chước lệ hữu; Thất Tịch tu chước vận hữu; Trung Thu tu chước đạm hữu; Trùng Cửu tu chước dật hữu.
9. Cá vàng trong loài có vảy, én tía trong loài có cánh, có thể nói đó là thần tiên trong loài vật, giống như Đông Phương Sóc23 lánh đời, kẻ chốn triều đình không ai làm hại được.
鱗 蟲 中 金 魚， 羽 蟲 中 紫 燕， 可 云 物 類 神 仙。 正 如 東 方 曼 倩 避 世， 金 馬 門 人 不 得 而 害 之。
Lân trùng trung kim ngư; vũ trùng trung tử yến; khả vân vật loại thần tiên, chính như Đông Phương Mạn Thiến tỵ thế kim mã môn, nhân bất đắc nhi hại chi.
10. Nhập thế thì nên học Đông Phương Sóc24, xuất thế thì nên học Phật Ấn Liễu Nguyên25.
入 世， 須 學 東 方 曼 倩 ; 出 世， 須 學 佛 印 了 元。
Nhập thế tu học Đông Phương Mạn Thiến; xuất thế tu học Phật Ấn Liễu Nguyên.
23 Nhân vật đời Hán Vũ Đế, cực kỳ uyên bát rất họat kê, sống trong triều mà không bao giờ màng chuyện chính trị. Đời sau cho là ông muốn lánh đời chốn triều đình. Cá vàng bơi trong bể nước không ai ăn thịt, chim én tía làm tổ dưới mái nhà không bị ai quấy phá, chúng cứ an nhiên tự tại, quả là cuộc sống thần tiên.
24 Tuy Đông Phương Sóc cận kề vua, nhưng không chấp thái quá, tránh được họa sát thân. Nên nhập thế mà vẫn như là xuất thế.
25 Một cao tăng đời Nam Tống. Dù là thiền sư nhưng ông vẫn thường giao du với giới quan lại, cùng Tô Đông Pha để lại nhiều giai thọai. Nên xuất thế mà vẫn như là nhập thế.
U mộng ảnh 6
11. Thưởng hoa nên ngồi với giai nhân, uống rượu ngắm trăng nên ngồi với người phong vận, thưởng tuyết nên ngồi với người cao nhã.
賞 花 宜 對 佳 人， 醉 月 宜 對 韻 人， 映 雪 宜 對 高 人。
Thưởng hoa nghi đối giai nhân; túy nguyệt nghi đối vận nhân; ánh tuyết nghi đối cao nhân.
12. Nói chuyện với bạn uyên bác như đọc sách lạ, nói chuyện với bạn phong nhã như đọc văn thơ của danh nhân, nói chuyện với bạn nghiêm cẩn như đọc kinh truyện của thánh hiền, nó chuyện với bạn hoạt kê như đọc tiểu thuyết truyền kỳ.
對 淵 博 友， 如 讀 異 書 ; 對 風 雅 友， 如 讀 名 人 詩 文 ; 對 謹 飭 友， 如 讀 聖 賢 經 傳 ; 對 滑 稽 友， 如 閱 傳 奇 小 說。
Đối uyên bác hữu, như độc dị thư; đối phong nhã hữu, như độc danh nhân thi văn; đối cẩn sức hữu, như độc thánh hiền kinh truyện; đối hoạt kê hữu, như duyệt truyền kỳ tiểu thuyết.
13. Khải thư nên viết như văn nhân, thảo thư nên viết như danh tướng. Hành thư ở vào khoảng giữa hai loại đó, như Dương Thúc Tử mang đai chùng, mặc áo cừu mỏng26, chính đó là vẻ đẹp.
楷 書 須 如 文 人， 草 書 須 如 名 將， 行 書 介 乎 二 者 之 間。 如 羊 叔 子 緩 帶 輕 裘， 正 是 佳 處。
Khải thư tu như văn nhân; thảo thư tu như danh tương. Hành thư giới hồ nhị giả chi gian, như Dương Thúc Tử hoãn đới khinh cừu, chính thị giai xứ.
14. Làm người nên cầu được vào thơ, làm vật nên cầu được vào tranh vẽ.
人 須 求 可 入 詩，物 須 求 可 入 畫。
Nhân tu cầu khả nhập thi; vật tu cầu khả nhập họa.
15. Kẻ thiếu niên nên có kiến thức của bậc lão thành, mà bậc lão thành nên có hoài bão của kẻ thiếu niên.
少 年 人 須 有 老 成 之 識 見， 老 成 人 須 有 少 年 之 襟 懷。
Thiếu niên nhân tu hữu lão thành chi thức kiến; lão thành nhân tu hữu thiếu niên chi khâm hoài.
16. Xuân là tấm lòng vốn có của trời, thu là tiết điệu khác của trời27.
春 者 天 之 本 懷， 秋 者 天 之 別 調。
Xuân giả thiên chi bản hoài, thu giả thiên chi biệt điệu.
26 Tên là Hựu, tự Thúc Tử (211-278), danh thần đời Tây Tấn. Cuối đời Tam Quốc, sau khi Tư Mã Viêm diệt được nhà Ngụy, cùng Dương Thúc Tử bàn kế họach diệt Ngô. Ông ra trấn nhậm thành Tương Dương, làm đô đốc Kinh Châu, khai khẩn đồn điền, tích trữ lương thảo, chuẩn bị kế hoạch diệt Ngô. Nhưng ngày thường ông vẫn mang đai chùng ặc áo cừu mỏng, không mặc áo giáp, cùng tướng Ngô là Lục Kháng cho sứ cầm cờ tiết đi lại, nhằm để thu phục nhân tâm người nước Ngô vùng Giang Hán
U mộng ảnh 7
17. Người xưa nói :”Nếu không có trăng, hoa, mỹ nhân thì chẳng muốn sinh ra ở thế giới này”. Tôi xin thêm một câu :”Nếu không bút, mực, cờ, rượu thì cũng không nên làm thân người nữa”.
昔 人 云 ： 「 若 無 花 月 美 人， 不 願 生 此 世 界。 」 予 益 一 語 云 ： 「 若 無 翰 墨 棋 酒， 不 必 定 作 人 身。」
Tích nhân vân :”Nhược vô hoa, nguyệt, mỹ nhân, bất nguyện sinh thử thế giới”. Dư ích nhất ngữ vân: ”Nhược vô hàn, mặc, kỳ, tửu, bất tất định tác nhân thân”.
18. Nguyện được làm cây sư trong loài cây, nguyện được làm cỏ thi trong loài cỏ, nguyện được làm chim âu trong loài chim, nguyện được làm hươu nai trong loài thú, nguyện được làm con bướm trong loài sâu, nguyện được làm cá côn trong loài cá28.
願 在 木 而 為 樗， 願 在 草 而 為 蓍， 願 在 鳥 而 為 鷗， 願 在 獸 而 為 廌， 願 在 蟲 而 為 蝶， 願 在 魚 而 為 鯤。
Nguyện tác mộc nhi vi sư; nguyện tại thảo nhi vithi; nguyện tại điểu nhi vi âu; nguyện tại thú nhi vi lộc; nguyện tại trùng nhi vi điệp; nguyện tại ngư nhi vi côn.
19. Hoàng Cửu Yên tiên sinh bảo :”Xưa nay làm người tất phải có lứa đôi. Từ ngàn xưa không có lứa đôi, có lẽ chỉ có Bàn Cổ chăng?”. Tôi nói :”Bàn Cổ chưa hẳn là không có lứa đôi, chỉ có điều bọn chúng ta không kịp nhìn thấy đó thôi. Ai là người không có lứa đôi? Đó là người cuối cùng còn sống sót sau kỳ tận thế!“.
黃 九 煙 先 生 云 ： 「 古 今 人 必 有 其 偶 雙。 千 古 而 無 偶 者， 其 惟 盤 古 乎 ？ 」 予 謂 ： 「 盤 古 亦 未 嘗 無 偶， 但 我 輩 不 及 見 耳。 其 人 為 誰 ？ 即 此 劫 盡 時 最 後 一 人 是 也。」
Hoàng Cửu Uyên tiên sinh vân :”Cổ kim nhân ất hưu kỳ ngẫu song. Thiên cổ nhi vô ngẫu giả, kỳ duy Bàn Cổ hồ?”. Dư vị :”Bàn Cổ diệc vị thường vô ngẫu,đán ngô bối bất cập kiến nhĩ. Kỳ nhân vi thùy? Tức thử kiếp tận thời tối hậu nhất nhân thị dã”.
20. Cổ nhân cho mùa đông là ba tháng dư, tôi bảo nên cho ba tháng mùa hè là dư mới phải : sáng dậy sớm là cái dư của đêm, tối ngồi chơi là cái dư của ngày, ngủ trưa là cái dư của sự thù ứng xã giao. Thơ người xưa có nói ”Ta yêu ngày hè dài”, lời nói quả không sai.
古 人 以 冬 為 三 餘。 予 謂 當 以 夏 為 三 餘 ： 晨 起 者， 夜 之 餘 ; 夜 坐 者， 晝 之 餘 ; 午 睡 者， 應 酬 人 事 之 餘。 古 人 詩 曰 ： 「 我 愛 夏 日 長 」， 洵 不 誣 也。
Cổ nhân dĩ đông vi tam dư. Dư vị đương dĩ hạ vi tam dư : Thần khởi giả, dạ chi dư; dạ tọa giả, trú chi dư; ngọ thụy giả, ứng thù nhân sự chi dư. Cổ nhân thi vân ”Ngã ái hạ nhật trường.” Tuân bất vu dã.
27 Mùa xuân sinh cơ thịnh vượng, khí tượng mới mẻ, đó là đặc sắc của tự nhiên. Mùa thu khắp chốn quạnh hiu, trời cao mây nhạt, là tiết điệu khác của tự nhiên.
28 Cây sư tức cây thung, tuy to lớn nhưng gỗ không dùng được vào việc gì nên không bị đốn chặt, cũng như người nhờ bất tài mà hưởng trọn được tuổi trời; cỏ thi là loại cỏ dùng để bói toán thời cổ đại, để tiên đoán sự việc; chim âu vốn ung dung tự tại; hươu nai là loại thú tương truyền biết phân biệt được thị phi; bướm là loại trùng thanh khiết xinh đẹp, được Trương Trào xem là hóa thân của tài tử; côn là loài cá, cùng với chim bằng, được dùng Trang Tử dùng làm hình tượng tiêu dao trong Nam hoa kinh.
U mộng ảnh 8
21. Trang Chu mộng thấy mình hóa thành bướm29, đó là cái may mắn của Trang Chu; bướm nếu mộng thấy mình hóa thành Trang Chu, thì đó là cái bất hạnh của bướm.
莊 周 夢 為 蝴 蝶， 莊 周 之 幸 也 ; 蝴 蝶 夢 為 莊 周， 蝴 蝶 之 不 幸 也。
Trang Chu mộng vi hồ điệp, Trang Chu chi hạnh dã; hồ điệp mộng vi Trang Chu, hồ điệp chi bất hạnh dã.
22. Gầy hoa để gọi bướm, chất đá để mời mây, trồng thông để đón gió, chứa nước để mời bèo; xây đài cao để mời trăng, trông chuối để đón mưa, trồng liễu để gọi ve.
藝 花 可 以 邀 蝶， 纍 石 可 以 邀 雲， 栽 松 可 以 邀 風， 貯 水 可 以 邀 萍， 築 臺 可 以 邀 月， 種 蕉 可 以 邀 雨， 植 柳 可 以 邀 蟬。
Nghệ hoa khả dĩ khiêu điệp; lũy thạch khả dĩ khiêu vân; tài tùng khả dĩ khiêu phong; trữ thủy khả dĩ khiêu bình; trúc đài khả dĩ khiêu nguyệt; chủng tiêu khả dĩ khiêu vũ; trí liễu khả dĩ khiêu thiền.
23. Có cảnh nói ra thì cực kỳ u tĩnh, nhưng thực ra rất tiêu điều, đó là cảnh khói mưa; có cảnh nói ra thì cực kỳ thanh nhã, nhưng thực ra rất khó chịu, đó là cảnh ốm đau bệnh tật; có cảnh nói ra thì cực kỳ phong vận, nhưng thực ra rất thô bỉ, đó là tiếng rao bán hoa.
景 有 言 之 極 幽， 而 實 蕭 索 者， 煙 雨 也 ; 境 有 言 之 極 雅， 而 實 難 堪 者， 貧 病 也 ; 聲 有 言 之 極 韻， 而 實 粗 鄙 者， 賣 花 聲 也。
Cảnh hữu ngôn chi cực u, nhi thực tiêu sái giả, yên vũ dã; cảnh hữu ngôn chi cực nhã, nhi thực nan kham giả, bần bệnh dã; thanh hữu ngôn chi cực vận, nhi thực thô bỉ giả, mại hoa thanh dã.
24. Tài tử mà được phú quý, nhất định phải do phước huệ song tu mới có được.
才 子 而 富 貴，定 從 福 慧 雙 修 得 來。
Tài tử nhi phú quý, định tòng phúc huệ song tu đắc lai.
25. Trăng non hận về nỗi mau lặn mà trăng khuyết lại hận về nỗi lâu lên.
新 月 恨 其 易 沈， 缺 月 恨 其 遲 上。
Tân nguyệt hận kỳ dị trầm, khuyết nguyệt hận kỳ trì thượng.
29 Thiên Tề vật luận (luận về sự bình đẳng của vạn vật) trong Nam hoa kinh chép rằng Trang Chu nằm mơ thấy mình hóa thành bướm, tỉnh dậy không biết là mình hóa ra bướm hay bướm hóa ra mình
29 Xem chú thích số 12
U mộng ảnh 9
26. Cày cấy ta không làm được, thôi thì học tưới vườn cho xong; đốn củi ta không làm được, thôi thì học làm cỏ cho xong.
躬 耕， 吾 所 不 能， 學 灌 園 而 已 矣 ; 樵 薪， 吾 所 不 能， 學 薙 草 而 已 矣。
Cung canh ngô sở bất năng, học quán viên nhi dĩ hỹ; tiều tân ngô sở bất năng, học thế thảo nhi dĩ hỹ.
27. Một là hận sách dễ bị mối mọt, hai là hận đêm hè có muỗi, ba là hận đài ngắm trăng dễ bị thấm nước, bốn là hận lá cúc thường héo, năm là hận thông có nhiều kiến lớn, sáu là hận trúc rụng lá nhiều, bảy là hận quế và sen mau héo úa, tám là hận trong cỏ tiết thường có rắn, chín là hận hoa trên mắt cáo có gai, mười là hận cá nóc có độc.
一 恨 書 囊 易 蛀， 二 恨 夏 夜 有 蚊， 三 恨 月 臺 易 漏， 四 恨 菊 葉 多 焦， 五 恨 松 多 大 蟻， 六 恨 竹 多 落 葉， 七 恨 桂 、 荷 易 謝， 八 恨 薜 、 蘿 藏 虺， 九 恨 架 花 生 刺， 十 恨 河 豚 多 毒。
Nhất hận thư nang dị chú; nhị hận hạ dạ hữu văn; tam hận nguyệt đài dị lậu; tứ hận cúc diệp đa tiêu; ngũ hận tùng đa đại nghị; lục hận trúc đa lạc diệp; thất hận quế hạ dị tạ; bát hận tiết la tàng xà; cửu hận giá hoa sinh thích; thập hận hà đồn hữu độc.
28. Đứng trên lầu ngắm núi, đứng đầu thành ngắm tuyết, ngồi trước đèn ngắm hoa, ngồi trong thuyền ngắm ráng chiều, dưới trăng ngắm mỹ nhân, mỗi cảnh đều có tình riêng.
樓 上 看 山， 城 頭 看 雪， 燈 前 看 月， 舟 中 看 霞， 月 下 看 美 人， 另 是 一 番 情 境。
Lâu thượng khán sơn, thành đầu khán tuyết, đăng tiền khán hoa, chu trung khán hà, nguyệt hạ khán mỹ nhân, lánh thị nhất phiên tình cảnh.
29. Ánh nắng của núi, tiếng chảy của nước, màu sắc của trăng, hương thơm của hoa, vẻ nho nhã của văn nhân, dáng yêu kiều của mỹ nhân đều là những thứ không thể dùng tên gọi mà hình dung ra được, không thể nào nắm bắt được, quả đủ để làm ngơ ngẩn mộng hồn, đảo điên thần tứ!
山 之 光， 水 之 聲， 月 之 色， 花 之 香， 文 人 之 韻 致， 美 人 之 姿 態， 皆 無 可 名 狀， 無 可 執 著。 真 足 以 攝 召 魂 夢， 顛 倒 情 思。
Sơn chi quang, thủy chi thanh, nguyệt chi sắc, hoa chi hương, văn nhân chi vận trí, mỹ nhân chi tư thái, giai vô khả danh trạng, vô khả chấp trước. Chân túc dĩ nhiếp chiêu hồn mộng, điên đảo tình tứ!
U mộng ảnh 10
30. Giá như trong giấc mộng mà có thể tự chủ được thì dù chốn xa ngàn dặm cũng có thể đến không khó khăn gì, mà không cần đến cây gậy rút đất của Trường Phòng30; có thể gặp gỡ người đã khuất, mà không cần đến thuật chiêu hồn của Thiếu Quân31; có thể rong chơi Ngũ nhạc bằng trí tưởng mà không cần chờ đến khi chuyện gia đình ổn định.
假 使 夢 能 自 主， 雖 千 里 無 難 命 駕， 可 不 羨 長 房 之 縮 地 ; 死 者 可 以 晤 對， 可 不 需 少 君 之 招 魂 ; 五 嶽 可 以 臥 遊， 可 不 俟 婚 嫁 之 盡 畢。
Giả sử mộng năng tự chủ, tuy thiên lý vô nan mệnh giá, khả bất tiển Trường Phòng chi súc địa; tử giả khả dĩ ngộ đối, khả bất nhu Thiếu Quân chi chiêu hồn; ngũ nhạc khả dĩ ngọa du, khả bất sĩ hôn giá chi tận tất.
tập I
Huỳnh Ngọc Chiến
dịch và chú thích
U mộng ảnh 2
Quyển thượng
1. Kinh sách nên đọc vào mùa đông, vì tinh thần chuyên nhất; sử nên đọc vào mùa hè, vì ngày dài; chư tử nên đọc vào mùa thu, vì tư tưởng khác biệt; sách các nhà khác nên đọc vào mùa xuân, vì khí trời thoải mái.
讀 經 宜 冬， 其 神 專 也 ; 讀 史 宜 夏， 其 時 久 也 ; 讀 諸 子 宜 秋， 其 致 別 也 ; 讀 諸 集 宜 春 其 機 暢 也。
Độc kinh nghi đông, kỳ thần chuyên dã; độc sử nghi hạ, kỳ thời cửu dã; độc chư tử nghi thu, kỳ trí biệt dã; độc chư tập nghi xuân, kỳ cơ sướng dã.
2. Kinh truyện1 nên đọc một mình, mà sử giám2 nên đọc cùng bạn.
經 傳 宜 獨 坐 讀，史 鑑 宜 與 友 共 讀。
Kinh truyện nghi độc tọa độc; sử giám nghi dữ hữu cộng độc.
3. Không thiện không ác là bậc thánh, nhiều thiện ít ác là bậc hiền, ít thiện nhiều ác là hạng người tầm thường, có ác không thiện là hạng tiểu nhân, có thiện không ác là hàng Tiên, Phật.
無 善 無 惡 是 聖 人， 善 多 惡 少 是 賢 者， 善 少 惡 多 是 庸 人， 有 惡 無 善 是 小 人， 有 善 無 惡 是 仙 佛。
Vô thiện vô ác thị thánh nhân; thiện đa ác thiểu thị hiền giả; thiện thiểu ác đa thị dung nhân; hữu ác vô thiện thị tiểu nhân; hữu thiện vô ác thị Tiên Phật.
U mộng ảnh 3
4. Trong thiên hạ có được một người tri kỷ, thì có thể không còn ân hận gì nữa. Đâu phải chỉ có con người mới thế, mà cả vật cũng vậy. Như cúc lấy Uyên Minh3 làm tri kỷ, mai lấy Hòa Tĩnh4 làm tri kỷ, trúc lấy Tử Do5 làm tri kỷ, sen lấy Liêm Khê6 làm tri kỷ, làm tri kỷ, thuần lư lấy Quý Ưng làm tri kỷ, chuối lấy Hoài Tố làm tri kỷ, dưa lấy Thiệu Bình làm tri kỷ, gà lấy Xử Tông làm tri kỷ, ngỗng lấy Hữu Quân đào lấy những người trốn vua Tần làm tri kỷ7, hạnh lấy Đổng Phụng8 làm tri kỷ, đá lấy Mễ Điên9 làm tri kỷ, trái vải lấy Thái Chân10 làm tri kỷ, trà lấy Lư Đồng11, Lục Vũ12 làm tri kỷ, cỏ thơm lấy Linh Quân13 14 15 16 17 18 làm tri kỷ, trống lấy Nễ Hành19 làm tri kỷ, tỳ bà lấy Minh Phi20 làm tri kỷ, … Một khi đã gắn bó thì ngàn thu không đổi. Còn thông đối với Tần Thủy, hạc đối với Vệ Ý thì đúng là không có duyên vậy. 2122
天 下 有 一 人 知 己, 可 以 不 恨。不 獨 人 也, 物 亦 有 之。如 菊 以 淵 明 為 知 己; 梅 以 和 靖 為 知 己; 竹 以 子 猷 為 知 己; 蓮 以 濂 溪 為 知 己; 桃 以 避 秦 人 為 知 己; 杏 以 董 奉 為 知 己; 石 以 米 顛 為 知 己; 荔 枝 以 太 真 為 知 己; 茶 以 盧 仝, 陸 羽 為 知 己; 香 草 以 靈 均 為 知 己; 莼 鱸 以 季 鷹 為 知 己; 蕉以懷素為知己; 瓜 以 邵 平 為 知 己; 雞 以 處 宗 為 知 己; 鵝 以 右 軍 為 知 己; 鼓 以 祢 衡 為 知 己; 琵 琶 以 明 妃 為 知 己 … … 一 與 之 訂, 千 秋 不 移。若 松 之 於 秦 始; 鶴 之 於 衛 懿; 正 所 謂 不 可 與 作 緣 者 也。
Thiên hạ hữu nhất nhân tri kỷ, khả dĩ bất hận. Bất độc nhân dã, vật diệc hữu chi. Như cúc dĩ Uyên Minh vi tri kỷ; mai dĩ Hòa Tĩnh vi tri kỷ; trúc dĩ Tử Do vi tri kỷ; liên dĩ Liêm Khê vi tri kỷ; đào dĩ tỵ Tần nhân vi tri kỷ; hạnh dĩ Đổng Phụng vi tri kỷ; thạch dĩ Mễ Điên vi tri kỷ; lệ chi dĩ Thái Chân vi tri kỷ; trà dĩ Lô Đồng, Lục Vũ vi tri kỷ; hương thảo dĩ Linh Quân vi tri kỷ; thuần lư dĩ Quý Ưng vi tri kỷ; tiêu dĩ Hoài Tố vi tri kỷ; qua dĩ Thiệu Bình vi tri kỷ; kê dĩ Xử Tông vi tri kỷ; nga dĩ Hữu Quân vi tri kỷ; cổ dĩ Nễ Hoành vi tri kỷ; tỳ bà dĩ Minh Phi vi tri kỷ … … nhất dữ chi đính, thiên thu bất di. Nhược tùng chi ư Tần Thủy; hạc chi ư Vệ Ý; chính sở vị bất khả dữ tác duyên giả dã.
1 Kinh truyện: Kinh chỉ những tác phẩm kinh điển, truyện thường dùng để lời chú thích và giảng nghĩa những tác phẩm kinh điển ấy.
2 Sử và giám chỉ chung những tác phẩm lịch sử soạn theo lối kinh truyện hoặc theo lối biên niên, nhằm ghi lại những bài học lịch sử cho đời sau.
3 Tức Đào Tiềm, hiệu Uyên Minh, nhà thơ lớn đời Đông Tấn, trả áo từ quan về vui cảnh điền viên. Có bài Quy khứ lai từ rất nổi tiếng. Ông sống thanh cao, và rất yêu hoa cúc, làm nhiều bài thơ về hoa cúc. Trong hai mươi bài thơ “Ẩm tửu” có câu “Thái cúc đông ly hạ, du nhiên kiến Nam sơn”
採菊東籬下，悠然見南山 (hái cúc bờ rào phía đông, xa xa thấy núi Nam)
4 Tức Lâm Bô, nhà thơ đời Bắc Tống, được gọi là”Tây Hồ ẩn sĩ”. Ống một mình ở Tây Hồ, nuôi hạc trồng mai, và thường bảo lấy mai làm vợ, lấy hạc làm con.
5 Tức Vương Huy Chi, con trai nhà thư pháp Vương Hy Chi, tự Tử Do, người đời Đông Tấn. Theo Thếthuyết tân ngữ, Vương Huy Chi có lần đến ở trọ nhà người, bảo trồng trúc. Có người hỏi : “Ở tạm, vậy có phiền gì chăng?”. Vương chỉ cây trúc, bảo: “Hà khả nhất nhật vô thử quân? 何可一日 無 此 君！(Làm sao có thể một ngày thiếu người này được?).
6 Tức Chu Đôn Di, nhà lý học đời Nam Tống, yêu hoa sen, có bài “Ái liên thuyết” nổi tiếng ở đời.
7 Theo Đào hoa viên ký của Đào Tiềm có người nhặt cánh hoa đào trên suối, bèn lần theo con suối đi ngược về nguồn thì gặp một làng trông toàn đào sống thanh bình như cảnh thần tiên. Hỏi ra mới biết tổ tiên họ là những người trốn chính sách tàn bạo của nhà Tần lánh đến đây sống.
8 Danh y thời Tam Quốc, tự Quân Dị. Mõi khi chữa bệnh cho người, không lấy thù lao mà chỉ yêu cầu trồng hạnh. được hơn mười vạn gốc hạnh. Khi hạnh ra trái, ông đem đổi gạo để giúp người nghèo.
9 Tức Mễ Phí đời Nam Tống, yêu đá đến độ si cuồng, có lần khăn áo chỉnh tề ra lạy viên đá gọi là ”ông nhạc” nên bị đời gọi là Mễ Điên.
10 Tứ Dương Quý Phi, rất thích ăn trái vải (lệ chi) của đất Bắc Việt Nam. Đến mùa vải. Đường Minh Hoàng phải cho ngựa trạm mang vải từ miền Bắc Việt Nam đến kinh đô Trường An cho Dương Quý Phi.
11 Nhà thơ đời Đường, hiệu Ngọc Xuyên Tử, rất mê trà, có bài thơ Trà Ca.
12 Tác gia đời Đường có cuốn Trà Kinh, được xem là cuốn kinh điển về trà.
13 Tức Khuất Nguyên, nhà thơ lớn đời Chiến Quốc, có tập Sở Từ nổi tiếng. Trong thơ, ông nói đến cỏ thơm để ví với lòng trung của người quân tử.
14 Trương Hàn, tự Quý Ưng, đời Tấn làm quan ở Lạc Dương, nghe gió thu nổi lên, bỗng nhớ món canh rau rút cá rô (thuần lư) ở quê nhà, bèn từ quan về quê; về sau từ "thuần lư" được dùng để chỉ lòng nhớ quê.
15 Tăng nhân đời Đường, đệ tử của Huyền Trang. Tục tính là Tiền, tự Tàng Chân. Tương truyền ông trồng hàng vạn gốc chuối, dùng lá chuối để viết thay cho giấy.
16 Làm đến tước Đông Lăng hầu đời Tần. Nhà Tần mất, nhà lâm vào cảnh nghèo túng, phải trồng dưa ở phía đông thành Trường An để bán. Dưa lớn trái thơm ngon, người đời gọi là Đông Lăng qua (dưa của Đông Lăng hầu).
17 Theo Văn nghệ loại tụ thì Tống Xử Tông là Thứ sử đời Tấn, có lần mua được một con gà trống có tiếng gáy rất dài, thương yêu rất mực. Con gà học được tiếng người thường cùng Tông nói chuyện suốt ngày, tỏ ra rất thông minh. Xử Tông nhờ đấy mà ăn nói giỏi giang thêm.
18 Hữu Quân tức Vương Hy Chi, nhà thư pháp lỗi lạc của Trung Quốc, chữ của ông rất quý. Tính ông rất thích ngỗng, có lần viết hai chương trong cuốn “Đạo đức kinh” để đem chữ đổi lấy một bầy ngỗng.
19 Cuồng sĩ đời Hậu Hán, được tiến cử lên vua Hán Hiến đế. Tào Tháo, lúc đó là Thừa tướng, sai người triệu Nễ Hành tới. Hành rất hận Tào Tháo lấn át quyền vua nên lúc đối đáp, Nễ Hành chê bai tất cả các văn quan võ tướng của Tào Tháo. Tháo muốn làm nhục, cho Hành làm chức Cổ lại để sớm tối đánh trống hầu những buổi thiết triều hạ. Hành không từ chối. Hôm sau, Tào Tháo mở yến tiệc để thết tân khách, rồi sai Nễ Hành ra đánh trống. Tên đánh trống cũ bảo Hành phải mặc áo mới. Hành không thèm nghe, cứ mặc áo cũ mà vào, xắn tay đánh ba hồi trống , âm tiết tuyệt diệu, nghe văng vẳng như có tiếng đá, tiếng vàng ngân theo ai oán. Cử tọa ngồi nghe đều bùi ngùi sa lệ.
20 Tức Chiêu Quân, cung phi đời Hán Nguyên Đế (49-33 BC), một trong tứ đại mỹ nhân Trung Quốc. Bị triều đình nhà Hán đem cống cho vua Hung Nô để cầu hòa, Chiêu Quân mang theo cây tỳ bà về phương Bắc để dùng tiếng đàn thổ lộ hết nỗi niềm sầu hận. Sự tích”Chiêu Quân cống hồ” với hình ảnh người con gái dung nhan tuyệt đại mặc áo choàng đỏ, ôm cây tỳ bà cười con ngụa trắng giữa vùng thảo dã mênh mông đã là đề tài cho thi nhân Trung Quốc rất nhiều thế hệ.
U mộng ảnh 4
5. Vì trăng mà lo mây, vì sách mà lo mối mọt, vì hoa mà lo gió mưa, vì tài tử giai nhân mà lo mệnh bạc, đó thực là tấm lòng Bồ Tát vậy.
為 月 憂 雲， 為 書 憂 蠹， 為 花 憂 風 雨， 為 才 子 佳 人 憂 命 薄， 真 是 菩 薩 心 腸。
Vị nguyệt ưu vân; vị thư ưu đố; vị hoa ưu phong vũ; vị tài tử giai nhân ưu mệnh bạc; chân thị Bồ Tát tâm trường.
6. Hoa không thể không có bướm, núi không thể không có suối, nước không thể không có rong, cây cao không thể không có dây leo, và người ta không thể không nghiện một thứ gì.
花 不 可 以 無 蝶， 山 不 可 以 無 泉， 石 不 可 以 無 苔， 水 不 可 以 無 藻， 喬 木 不 可 以 無 藤 蘿， 人 不 可 以 無 癖。
Hoa bất khả dĩ vô điệp; sơn bất khả dĩ vô tuyền; thạch bất khả dĩ vô đài; thủy bất khả dĩ vô tảo; kiều mộc bất khả dĩ vô đằng la; nhân bất khả dĩ vô tích.
21 Tức Tần Thủy Hoàng, vị vua đầu tiên tiêu diệt các nước chư hầu để thống nhất Trung Quốc. Thủy Hoàng có lần lên núi Thái sơn nghỉ dưới gốc thông, bèn phong cho cây thông chức Ngũ đại phu. Sau nhà Tần bị Hạng Vũ diệt.
22 Vua nước Vệ thời Xuân Thu Chiến Quốc, rất mê hạc. Mỗi khi Vệ Ý-Công đi chơi đâu trên các cỗ xe loan, chim hạc đậu bao quanh, gọi là Hạc tướng quân. Vì thế mà bị rợ Địch phương Bắc cướp nước.
U mộng ảnh 5
7. Mùa xuân nghe tiếng chim hót, mùa hè nghe tiếng ve ngâm, mùa thu nghe tiếng côn trùng rả rích, mùa đông nghe tiếng tuyết rơi, ban ngày nghe tiếng đánh cờ, dưới trăng nghe tiếng tiêu réo rắt, trong núi nghe tiếng gió thổi ngàn thông, bên nước nghe tiếng sóng vỗ, mới không sống uổng phí một đời. Còn như nghe tiếng con trẻ hung dữ làm nhục, hay tiếng vợ quá quắt chửi mắng, cứ xem như tai điếc còn hơn.
春 聽 鳥 聲， 夏 聽 蟬 聲， 秋 聽 蟲 聲， 冬 聽 雪 聲 ; 白 晝 聽 棋 聲， 月 下 聽 簫 聲 ; 山 中 聽 松 聲， 水 際 聽 欸 乃 聲， 方 不 虛 生 此 耳。 若 惡 少 斥 辱， 悍 妻 詬 誶， 真 不 若 耳 聾 也。
Xuân thính điểu thanh; hạ thính thiền thanh; thu thính trùng thanh; đông thính tuyết thanh; bạch trú thính kỳ thanh; nguyệt hạ thính tiêu thanh; sơn trung thính tùng phong thanh; thủy tế thính nội nãi thanh; phương bất khư sinh thử nhĩ. Nhược ác thiếu xích nhục, hãn thê cấu tối, chân bất nhược nhĩ lung dã.
8. Tiết Thượng Nguyên nên uống rượu với bạn hào sảng, tiết Đoan Ngọ nên uống rượu với bạn xinh đẹp, tiết Trung Thu nên uống rượu với bạn giản dị, tiết Trùng Cửu nên uống rượu với bạn phóng khoáng.
上 元 須 酌 豪 友， 端 午 須 酌 麗 友， 七 夕 須 酌 友， 中 秋 須 酌 淡 友， 重 九 須 酌 逸 友。
Thượng Nuyên tu chước hào hữu; Đoan Ngọ tu chước lệ hữu; Thất Tịch tu chước vận hữu; Trung Thu tu chước đạm hữu; Trùng Cửu tu chước dật hữu.
9. Cá vàng trong loài có vảy, én tía trong loài có cánh, có thể nói đó là thần tiên trong loài vật, giống như Đông Phương Sóc23 lánh đời, kẻ chốn triều đình không ai làm hại được.
鱗 蟲 中 金 魚， 羽 蟲 中 紫 燕， 可 云 物 類 神 仙。 正 如 東 方 曼 倩 避 世， 金 馬 門 人 不 得 而 害 之。
Lân trùng trung kim ngư; vũ trùng trung tử yến; khả vân vật loại thần tiên, chính như Đông Phương Mạn Thiến tỵ thế kim mã môn, nhân bất đắc nhi hại chi.
10. Nhập thế thì nên học Đông Phương Sóc24, xuất thế thì nên học Phật Ấn Liễu Nguyên25.
入 世， 須 學 東 方 曼 倩 ; 出 世， 須 學 佛 印 了 元。
Nhập thế tu học Đông Phương Mạn Thiến; xuất thế tu học Phật Ấn Liễu Nguyên.
23 Nhân vật đời Hán Vũ Đế, cực kỳ uyên bát rất họat kê, sống trong triều mà không bao giờ màng chuyện chính trị. Đời sau cho là ông muốn lánh đời chốn triều đình. Cá vàng bơi trong bể nước không ai ăn thịt, chim én tía làm tổ dưới mái nhà không bị ai quấy phá, chúng cứ an nhiên tự tại, quả là cuộc sống thần tiên.
24 Tuy Đông Phương Sóc cận kề vua, nhưng không chấp thái quá, tránh được họa sát thân. Nên nhập thế mà vẫn như là xuất thế.
25 Một cao tăng đời Nam Tống. Dù là thiền sư nhưng ông vẫn thường giao du với giới quan lại, cùng Tô Đông Pha để lại nhiều giai thọai. Nên xuất thế mà vẫn như là nhập thế.
U mộng ảnh 6
11. Thưởng hoa nên ngồi với giai nhân, uống rượu ngắm trăng nên ngồi với người phong vận, thưởng tuyết nên ngồi với người cao nhã.
賞 花 宜 對 佳 人， 醉 月 宜 對 韻 人， 映 雪 宜 對 高 人。
Thưởng hoa nghi đối giai nhân; túy nguyệt nghi đối vận nhân; ánh tuyết nghi đối cao nhân.
12. Nói chuyện với bạn uyên bác như đọc sách lạ, nói chuyện với bạn phong nhã như đọc văn thơ của danh nhân, nói chuyện với bạn nghiêm cẩn như đọc kinh truyện của thánh hiền, nó chuyện với bạn hoạt kê như đọc tiểu thuyết truyền kỳ.
對 淵 博 友， 如 讀 異 書 ; 對 風 雅 友， 如 讀 名 人 詩 文 ; 對 謹 飭 友， 如 讀 聖 賢 經 傳 ; 對 滑 稽 友， 如 閱 傳 奇 小 說。
Đối uyên bác hữu, như độc dị thư; đối phong nhã hữu, như độc danh nhân thi văn; đối cẩn sức hữu, như độc thánh hiền kinh truyện; đối hoạt kê hữu, như duyệt truyền kỳ tiểu thuyết.
13. Khải thư nên viết như văn nhân, thảo thư nên viết như danh tướng. Hành thư ở vào khoảng giữa hai loại đó, như Dương Thúc Tử mang đai chùng, mặc áo cừu mỏng26, chính đó là vẻ đẹp.
楷 書 須 如 文 人， 草 書 須 如 名 將， 行 書 介 乎 二 者 之 間。 如 羊 叔 子 緩 帶 輕 裘， 正 是 佳 處。
Khải thư tu như văn nhân; thảo thư tu như danh tương. Hành thư giới hồ nhị giả chi gian, như Dương Thúc Tử hoãn đới khinh cừu, chính thị giai xứ.
14. Làm người nên cầu được vào thơ, làm vật nên cầu được vào tranh vẽ.
人 須 求 可 入 詩，物 須 求 可 入 畫。
Nhân tu cầu khả nhập thi; vật tu cầu khả nhập họa.
15. Kẻ thiếu niên nên có kiến thức của bậc lão thành, mà bậc lão thành nên có hoài bão của kẻ thiếu niên.
少 年 人 須 有 老 成 之 識 見， 老 成 人 須 有 少 年 之 襟 懷。
Thiếu niên nhân tu hữu lão thành chi thức kiến; lão thành nhân tu hữu thiếu niên chi khâm hoài.
16. Xuân là tấm lòng vốn có của trời, thu là tiết điệu khác của trời27.
春 者 天 之 本 懷， 秋 者 天 之 別 調。
Xuân giả thiên chi bản hoài, thu giả thiên chi biệt điệu.
26 Tên là Hựu, tự Thúc Tử (211-278), danh thần đời Tây Tấn. Cuối đời Tam Quốc, sau khi Tư Mã Viêm diệt được nhà Ngụy, cùng Dương Thúc Tử bàn kế họach diệt Ngô. Ông ra trấn nhậm thành Tương Dương, làm đô đốc Kinh Châu, khai khẩn đồn điền, tích trữ lương thảo, chuẩn bị kế hoạch diệt Ngô. Nhưng ngày thường ông vẫn mang đai chùng ặc áo cừu mỏng, không mặc áo giáp, cùng tướng Ngô là Lục Kháng cho sứ cầm cờ tiết đi lại, nhằm để thu phục nhân tâm người nước Ngô vùng Giang Hán
U mộng ảnh 7
17. Người xưa nói :”Nếu không có trăng, hoa, mỹ nhân thì chẳng muốn sinh ra ở thế giới này”. Tôi xin thêm một câu :”Nếu không bút, mực, cờ, rượu thì cũng không nên làm thân người nữa”.
昔 人 云 ： 「 若 無 花 月 美 人， 不 願 生 此 世 界。 」 予 益 一 語 云 ： 「 若 無 翰 墨 棋 酒， 不 必 定 作 人 身。」
Tích nhân vân :”Nhược vô hoa, nguyệt, mỹ nhân, bất nguyện sinh thử thế giới”. Dư ích nhất ngữ vân: ”Nhược vô hàn, mặc, kỳ, tửu, bất tất định tác nhân thân”.
18. Nguyện được làm cây sư trong loài cây, nguyện được làm cỏ thi trong loài cỏ, nguyện được làm chim âu trong loài chim, nguyện được làm hươu nai trong loài thú, nguyện được làm con bướm trong loài sâu, nguyện được làm cá côn trong loài cá28.
願 在 木 而 為 樗， 願 在 草 而 為 蓍， 願 在 鳥 而 為 鷗， 願 在 獸 而 為 廌， 願 在 蟲 而 為 蝶， 願 在 魚 而 為 鯤。
Nguyện tác mộc nhi vi sư; nguyện tại thảo nhi vithi; nguyện tại điểu nhi vi âu; nguyện tại thú nhi vi lộc; nguyện tại trùng nhi vi điệp; nguyện tại ngư nhi vi côn.
19. Hoàng Cửu Yên tiên sinh bảo :”Xưa nay làm người tất phải có lứa đôi. Từ ngàn xưa không có lứa đôi, có lẽ chỉ có Bàn Cổ chăng?”. Tôi nói :”Bàn Cổ chưa hẳn là không có lứa đôi, chỉ có điều bọn chúng ta không kịp nhìn thấy đó thôi. Ai là người không có lứa đôi? Đó là người cuối cùng còn sống sót sau kỳ tận thế!“.
黃 九 煙 先 生 云 ： 「 古 今 人 必 有 其 偶 雙。 千 古 而 無 偶 者， 其 惟 盤 古 乎 ？ 」 予 謂 ： 「 盤 古 亦 未 嘗 無 偶， 但 我 輩 不 及 見 耳。 其 人 為 誰 ？ 即 此 劫 盡 時 最 後 一 人 是 也。」
Hoàng Cửu Uyên tiên sinh vân :”Cổ kim nhân ất hưu kỳ ngẫu song. Thiên cổ nhi vô ngẫu giả, kỳ duy Bàn Cổ hồ?”. Dư vị :”Bàn Cổ diệc vị thường vô ngẫu,đán ngô bối bất cập kiến nhĩ. Kỳ nhân vi thùy? Tức thử kiếp tận thời tối hậu nhất nhân thị dã”.
20. Cổ nhân cho mùa đông là ba tháng dư, tôi bảo nên cho ba tháng mùa hè là dư mới phải : sáng dậy sớm là cái dư của đêm, tối ngồi chơi là cái dư của ngày, ngủ trưa là cái dư của sự thù ứng xã giao. Thơ người xưa có nói ”Ta yêu ngày hè dài”, lời nói quả không sai.
古 人 以 冬 為 三 餘。 予 謂 當 以 夏 為 三 餘 ： 晨 起 者， 夜 之 餘 ; 夜 坐 者， 晝 之 餘 ; 午 睡 者， 應 酬 人 事 之 餘。 古 人 詩 曰 ： 「 我 愛 夏 日 長 」， 洵 不 誣 也。
Cổ nhân dĩ đông vi tam dư. Dư vị đương dĩ hạ vi tam dư : Thần khởi giả, dạ chi dư; dạ tọa giả, trú chi dư; ngọ thụy giả, ứng thù nhân sự chi dư. Cổ nhân thi vân ”Ngã ái hạ nhật trường.” Tuân bất vu dã.
27 Mùa xuân sinh cơ thịnh vượng, khí tượng mới mẻ, đó là đặc sắc của tự nhiên. Mùa thu khắp chốn quạnh hiu, trời cao mây nhạt, là tiết điệu khác của tự nhiên.
28 Cây sư tức cây thung, tuy to lớn nhưng gỗ không dùng được vào việc gì nên không bị đốn chặt, cũng như người nhờ bất tài mà hưởng trọn được tuổi trời; cỏ thi là loại cỏ dùng để bói toán thời cổ đại, để tiên đoán sự việc; chim âu vốn ung dung tự tại; hươu nai là loại thú tương truyền biết phân biệt được thị phi; bướm là loại trùng thanh khiết xinh đẹp, được Trương Trào xem là hóa thân của tài tử; côn là loài cá, cùng với chim bằng, được dùng Trang Tử dùng làm hình tượng tiêu dao trong Nam hoa kinh.
U mộng ảnh 8
21. Trang Chu mộng thấy mình hóa thành bướm29, đó là cái may mắn của Trang Chu; bướm nếu mộng thấy mình hóa thành Trang Chu, thì đó là cái bất hạnh của bướm.
莊 周 夢 為 蝴 蝶， 莊 周 之 幸 也 ; 蝴 蝶 夢 為 莊 周， 蝴 蝶 之 不 幸 也。
Trang Chu mộng vi hồ điệp, Trang Chu chi hạnh dã; hồ điệp mộng vi Trang Chu, hồ điệp chi bất hạnh dã.
22. Gầy hoa để gọi bướm, chất đá để mời mây, trồng thông để đón gió, chứa nước để mời bèo; xây đài cao để mời trăng, trông chuối để đón mưa, trồng liễu để gọi ve.
藝 花 可 以 邀 蝶， 纍 石 可 以 邀 雲， 栽 松 可 以 邀 風， 貯 水 可 以 邀 萍， 築 臺 可 以 邀 月， 種 蕉 可 以 邀 雨， 植 柳 可 以 邀 蟬。
Nghệ hoa khả dĩ khiêu điệp; lũy thạch khả dĩ khiêu vân; tài tùng khả dĩ khiêu phong; trữ thủy khả dĩ khiêu bình; trúc đài khả dĩ khiêu nguyệt; chủng tiêu khả dĩ khiêu vũ; trí liễu khả dĩ khiêu thiền.
23. Có cảnh nói ra thì cực kỳ u tĩnh, nhưng thực ra rất tiêu điều, đó là cảnh khói mưa; có cảnh nói ra thì cực kỳ thanh nhã, nhưng thực ra rất khó chịu, đó là cảnh ốm đau bệnh tật; có cảnh nói ra thì cực kỳ phong vận, nhưng thực ra rất thô bỉ, đó là tiếng rao bán hoa.
景 有 言 之 極 幽， 而 實 蕭 索 者， 煙 雨 也 ; 境 有 言 之 極 雅， 而 實 難 堪 者， 貧 病 也 ; 聲 有 言 之 極 韻， 而 實 粗 鄙 者， 賣 花 聲 也。
Cảnh hữu ngôn chi cực u, nhi thực tiêu sái giả, yên vũ dã; cảnh hữu ngôn chi cực nhã, nhi thực nan kham giả, bần bệnh dã; thanh hữu ngôn chi cực vận, nhi thực thô bỉ giả, mại hoa thanh dã.
24. Tài tử mà được phú quý, nhất định phải do phước huệ song tu mới có được.
才 子 而 富 貴，定 從 福 慧 雙 修 得 來。
Tài tử nhi phú quý, định tòng phúc huệ song tu đắc lai.
25. Trăng non hận về nỗi mau lặn mà trăng khuyết lại hận về nỗi lâu lên.
新 月 恨 其 易 沈， 缺 月 恨 其 遲 上。
Tân nguyệt hận kỳ dị trầm, khuyết nguyệt hận kỳ trì thượng.
29 Thiên Tề vật luận (luận về sự bình đẳng của vạn vật) trong Nam hoa kinh chép rằng Trang Chu nằm mơ thấy mình hóa thành bướm, tỉnh dậy không biết là mình hóa ra bướm hay bướm hóa ra mình
29 Xem chú thích số 12
U mộng ảnh 9
26. Cày cấy ta không làm được, thôi thì học tưới vườn cho xong; đốn củi ta không làm được, thôi thì học làm cỏ cho xong.
躬 耕， 吾 所 不 能， 學 灌 園 而 已 矣 ; 樵 薪， 吾 所 不 能， 學 薙 草 而 已 矣。
Cung canh ngô sở bất năng, học quán viên nhi dĩ hỹ; tiều tân ngô sở bất năng, học thế thảo nhi dĩ hỹ.
27. Một là hận sách dễ bị mối mọt, hai là hận đêm hè có muỗi, ba là hận đài ngắm trăng dễ bị thấm nước, bốn là hận lá cúc thường héo, năm là hận thông có nhiều kiến lớn, sáu là hận trúc rụng lá nhiều, bảy là hận quế và sen mau héo úa, tám là hận trong cỏ tiết thường có rắn, chín là hận hoa trên mắt cáo có gai, mười là hận cá nóc có độc.
一 恨 書 囊 易 蛀， 二 恨 夏 夜 有 蚊， 三 恨 月 臺 易 漏， 四 恨 菊 葉 多 焦， 五 恨 松 多 大 蟻， 六 恨 竹 多 落 葉， 七 恨 桂 、 荷 易 謝， 八 恨 薜 、 蘿 藏 虺， 九 恨 架 花 生 刺， 十 恨 河 豚 多 毒。
Nhất hận thư nang dị chú; nhị hận hạ dạ hữu văn; tam hận nguyệt đài dị lậu; tứ hận cúc diệp đa tiêu; ngũ hận tùng đa đại nghị; lục hận trúc đa lạc diệp; thất hận quế hạ dị tạ; bát hận tiết la tàng xà; cửu hận giá hoa sinh thích; thập hận hà đồn hữu độc.
28. Đứng trên lầu ngắm núi, đứng đầu thành ngắm tuyết, ngồi trước đèn ngắm hoa, ngồi trong thuyền ngắm ráng chiều, dưới trăng ngắm mỹ nhân, mỗi cảnh đều có tình riêng.
樓 上 看 山， 城 頭 看 雪， 燈 前 看 月， 舟 中 看 霞， 月 下 看 美 人， 另 是 一 番 情 境。
Lâu thượng khán sơn, thành đầu khán tuyết, đăng tiền khán hoa, chu trung khán hà, nguyệt hạ khán mỹ nhân, lánh thị nhất phiên tình cảnh.
29. Ánh nắng của núi, tiếng chảy của nước, màu sắc của trăng, hương thơm của hoa, vẻ nho nhã của văn nhân, dáng yêu kiều của mỹ nhân đều là những thứ không thể dùng tên gọi mà hình dung ra được, không thể nào nắm bắt được, quả đủ để làm ngơ ngẩn mộng hồn, đảo điên thần tứ!
山 之 光， 水 之 聲， 月 之 色， 花 之 香， 文 人 之 韻 致， 美 人 之 姿 態， 皆 無 可 名 狀， 無 可 執 著。 真 足 以 攝 召 魂 夢， 顛 倒 情 思。
Sơn chi quang, thủy chi thanh, nguyệt chi sắc, hoa chi hương, văn nhân chi vận trí, mỹ nhân chi tư thái, giai vô khả danh trạng, vô khả chấp trước. Chân túc dĩ nhiếp chiêu hồn mộng, điên đảo tình tứ!
U mộng ảnh 10
30. Giá như trong giấc mộng mà có thể tự chủ được thì dù chốn xa ngàn dặm cũng có thể đến không khó khăn gì, mà không cần đến cây gậy rút đất của Trường Phòng30; có thể gặp gỡ người đã khuất, mà không cần đến thuật chiêu hồn của Thiếu Quân31; có thể rong chơi Ngũ nhạc bằng trí tưởng mà không cần chờ đến khi chuyện gia đình ổn định.
假 使 夢 能 自 主， 雖 千 里 無 難 命 駕， 可 不 羨 長 房 之 縮 地 ; 死 者 可 以 晤 對， 可 不 需 少 君 之 招 魂 ; 五 嶽 可 以 臥 遊， 可 不 俟 婚 嫁 之 盡 畢。
Giả sử mộng năng tự chủ, tuy thiên lý vô nan mệnh giá, khả bất tiển Trường Phòng chi súc địa; tử giả khả dĩ ngộ đối, khả bất nhu Thiếu Quân chi chiêu hồn; ngũ nhạc khả dĩ ngọa du, khả bất sĩ hôn giá chi tận tất.
Thứ Hai, 10 tháng 11, 2008
Cây cầu
Credit picture to ThorkelmedH
Trong cuộc đời bạn, chắc chắn bạn đã đi qua không ít cây cầu! Có cầu gỗ, cầu đá, cầu bê-tông và cầu thép. Công dụng của chúng đều như nhau, giúp bạn đi qua bờ bên kia của con sông. Chúng lặng lẽ nằm đó, trên dòng nước chảy êm ả hay cuồn cuộn.
Nơi nào có sông thì thường có cầu. Khi người ta không nhẫn lại nổi với những chiếc thuyền bè chậm chạp thì người ta dựng lên cầu gỗ; khi cầu gỗ mục nát thì đổi thành cầu đá; khi cầu đá sụt nở thì xây cầu bê-tông; khi cầu bê-tông nứt vỡ thì bắc cầu thép, rồi sau này sẽ có những kết cấu mới mẻ hơn. Vì vậy cùng là một cây cầu, trăm ngàn năm trước đến trăm ngàn năm sau, nhiều lần thay thế, kiểu dáng cây cầu và vật liệu xây cầu cũng thay đổi, duy nhất một điều không đổi: " Nó là một cây cầu". Một cây cầu giúp bạn đi, nối liền hai bờ, thu ngắn khoảng cách.
Từ thời đại xa xưa khi tri thức còn chưa mở mang, cho đến cái thời hiện đại khoa học hưng thịnh; từ cầu độc mộc tạm thời dễ mục đến cầu thép kiên cố bền chắc; từ người cống hiến nhỏ bé đến người có ảnh hưởng sâu xa, tất cả đều là những chiếc cầu. Cầu đời trước hư hỏng, cầu đời này được dựng lên; cầu đời này mục, cầu đời sau lại được xây lên. Chỉ cần con người còn tồn tại ngày nào thì không thể không có cầu, ngàn vạn năm, con người cứ thế mà gieo trồng hạt giống văn hoá lịch sử.
Thời đại là một dòng nước lũ, chúng ta bắc một chiếc cầu trên đó. Chúng ta đi trên chiếc cầu của thế hệ trước sang bờ bên kia, rồi lại dựng lên chiếc cầu của chúng ta cho thế hệ sau đi qua. Chúng ta biết rằng: bất luận là cầu gỗ, đá, bê-tông, thép hay vật liệu mới nào, không có chiếc cầu nào là vĩnh viễn không mục nát. Nhưng chúng ta biết rằng:
Trên dòng nước lũ của thời đại
luôn có một chiếc cầu của sự sống
lich sử, văn hoá, nghệ thuật, tâm linh.
------------
Trích từ tác phẩm "Sống đẹp" của nhà văn Lưu Dung , thần tượng của KHôi :x
Thứ Năm, 6 tháng 11, 2008
Thắp Lên Một Ngọn Đèn
Credit picture to ZOtherOne
Trong một cuộc phỏng vấn, Mẹ Têrêxa thành Calcutta đã thuật lại một sự kiện như sau: Ở Úc Châu có một người thổ dân Aborigines kia sống trong một hoàn cảnh thật thảm thương. Ông cũng đã khá cao niên rồi, sống trong một túp lều xiêu vẹo. Khởi đầu câu chuyện tôi nói với ông:
- Để tôi dọn dẹp nhà và sửa soạn giường ngủ cho ông.
Ông ta trả lời một cách hững hờ:
- Tôi đã quen sống như vậy rồi.
- Nhưng ông cũng cảm thấy dễ chịu hơn với căn nhà sạch sẽ và ngăn nắp.
Sau cùng ông ta bằng lòng để tôi dọn dẹp nhà cửa lại cho ông. Trong khi quét dọn tôi thấy một cái đèn cũ đẹp nhưng phủ đầy bụi bặm và bồ hóng. Tôi hỏi ông:
- Có bao giờ ông thắp đèn này chưa? Ông ta trả lời một cách cộc lốc:
- Nhưng thắp đèn cho ai? Có ai bước chân vào nhà này bao giờ đâu. Tôi sống ở đây đã từ lâu không hề trông thấy một người nào cả.
Tôi hỏi ông:
- Nếu như các nữ tu đến thăm ông thường xuyên, ông có vui lòng thắp đèn lên không?
- Dĩ nhiên rồi.
Từ ngày đó các nữ tu quyết định mỗi chiều sẽ ghé qua nhà ông. Từ đó ông ta bắt đầu thắp đèn và dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ hơn. Ông còn sống thêm hai năm nữa. Trước khi chết ông nhờ các nữ tu ghé thăm nhắn tin cho tôi:
- Xin nhắn với Mẹ Têrêxa, bạn tôi rằng, ngọn đèn mà Mẹ đã thắp lên trong đời tôi vẫn còn chiếu sáng. Đó chỉ là một việc nhỏ mọn, nhưng trong bóng tối cô đơn của đời tôi, một tia sáng đã thắp lên và vẫn còn tiếp tục chiếu sáng mãi.
Thắp một ngọn lửa lòng
Credit Picture to Alorn
-------------
Một ni cô trẻ đến hỏi sư phụ "Sư phụ! Con rũ bỏ bụi trần, nương nhờ cửa Phật ở giữa nơi núi cao mây trắng này đã nhiều năm, sớm tối đèn nhang, ngày ngày tụng kinh gõ mõ nhưng tà niệm trong lòng vẫn không giảm được, ngược lại càng tăng. Vì sao vậy?"
"Thắp một ngọn đèn lên, sao cho nó chiếu sáng con mà không để lại bóng. Lúc đó con có thể thông ngộ!"
Mấy chục năm trôi qua...Có một am do một ni cô trụ trì nổi tiếng khắp xa gần, mọi người gọi đó là "Vạn đăng am", bởi vì bên trong bên ngoài am thắp trăm vạn ngọn đèn. Người đến am, tựa chìm trong biển đèn. Trụ trì am chính là ni cô trẻ ngày xưa. Đến nay, tuổi đã cao, đã có hơn trăm đồ đệ, dẫu vậy bà vẫn có nỗi buồn. Bởi vì dù bao nhiêu tiền công đức đều giành để thắp đèn, bất kể đèn có để dưới chân hay treo trên đầu, nhưng giữa biển đèn ấy, bà vẫn thấy bóng mình lưu lại. Thậm chí có thể nói, đèn càng sáng thì bóng càng rõ, thêm bao nhiêu đèn thì bấy nhiêu bóng. Bà âu sầu, không còn sư phụ để hỏi vì ông đã chết từ lâu, lại biết mình chẳng còn ở bao lâu trên thế gian này.
Ít lâu sau, bà viên tịch. Nghe nói, trước giờ phút đó, bà đã thông ngộ. Bà tìm thấy điều mình tìm suốt cả đời không phải trong biển đèn mà là trong căng buồng tối tăm tịch mịch. Bà nhận ra, THÂN NGOẠI (thứ không thuộc bản thân) càng cao, cũng như đèn treo càng cao thì càng lưu lại bóng sau mình. Chỉ duy nhất một cách khiến mình thanh khiết, lòng không vướng bận : Bà thắp lên một ngọn lửa lòng!
-------------------
Trích từ tác phẩm cùng tên "thắp một ngọn lửa lòng" của Lưu Dung, nhà văn yêu thích nhất của Khôi :)
Thứ Hai, 3 tháng 11, 2008
Lão Tử - Đạo Đức Kinh
Mưu trí xuất hiện rồi mới có trá ngụy, gia đình bất hòa rồi mới biết con có hiếu thảo, nước nhà rối loạn rồi mới xuất hiện tôi trung. Đạo ức chế vật cao(kiêu mạn), nâng đỡ vật thấp(khiêm hạ). Người khôn ngoan chỉ muốn một điều là không muốn gì cả.
Lời nói chân thật thì không hoa mỹ, lời nói hoa mỹ thì không chân thật. Người thiện thì không cần phải biện giải , người nào phải biện giải cho mình là người "không thiện". Người biết thì không nói, người nói là người không biết.
Người nào hứa một cách dễ dàng quá thì khó tin được, người nào cho việc gì cũng dễ làm thì sẽ gặp nhiều cái khó. Cho nên người hiểu đạo coi việc gì cũng khó mà rốt cuộc không gặp cái gì khó.
Trong tự nhiên, ngay cả những việc khó khăn nhất cũng có thể thực hiện theo cách dễ dàng, việc lớn thành tựu từ những hành động nhỏ hơn. Người khôn ngoan đạt những thành tựu vĩ đại là nhờ biết chia nhỏ hành động của mình.
Cái gì an định thì dễ nắm, giòn thì dễ vỡ, nhỏ thì dễ phân tán. Ngăn ngừa sự tình từ khi chưa manh nha, trị loạn từ khi chưa thành hình.
Cây lớn một ôm, khởi sinh từ một cái mầm nhỏ; đài cao chín tầng khởi đầu từ một sọt đất, đi xa ngàn dặm bắt đầu từ một bước chân đầu tiên
Người ta làm việc , thường gần tới lúc thành công thì lại thất bại, vì không cẩn thận như lúc ban đầu, về sau mà vẫn chú tâm như trước thì không hỏng việc.
Người hiểu đạo trị thiên hạ theo chính sách vô vi, giữ thái độ điềm đạm. Xem cái nhỏ cũng như cái lớn, cái ít như nhiều, lấy đức báo oán. Giải quyết việc khó từ khi còn dễ, thực hành việc lớn từ khi còn nhỏ [vì việc khó trong thiên hạ khởi từ chỗ dễ, việc lớn khởi từ nhỏ]. Người đắc đạo làm việc mà không tư lợi.
Muốn cho vật gì thu rút lại thì tất hãy mở rộng nó ra đã. Muốn cho ai yếu đi thì tất hãy làm cho họ mạnh lên đã. Muốn phế bỏ ai thì hãy đề cử họ lên đã. Muốn lấy vật gì thì hãy cho đã. Hiểu như vậy là sâu kín mà sáng suốt.
Người đánh xe giỏi không xông bừa tới trước. Người chiến đấu giỏi không giận dữ, khéo thắng địch là không tranh với địch, khéo dùng người là hạ mình ở dưới người. Đó là cái đức của sự không tranh, đó là cái khéo của sự dùng người, đó là hợp với chỗ cùng cực của Đạo Trời
Người cực khéo thì dường như vụng. Người nói giỏi thì dường như ấp úng. Cử động thì thắng được lạnh. Nhưng yên tĩnh thì thắng được nóng. Vậy cứ thanh tĩnh thì mọi vật sẽ đâu vào đấy.
Người quân tử gặp thời thì mặc áo gấm mà ngồi xe ngựa, không gặp thời thì mặc áo vải thô mà đi chân đất. Người tốt thật sự không ý thức đến tính thiện trong việc làm của mình, trái lại kẻ dại dột luôn cố gắng tỏ ra là mình tốt.
Thận trọng khi cất nhắc người hiền để người đời không ganh ghét, không phô bày cái gì gợi ham muốn, để lòng người không loạn.
Ta có ba vật báu mà ta ôm giữ cẩn thận, một là lòng nhân ái, hai là tính tiết kiệm, ba là không dám đứng trước thiên hạ (khiêm tốn, khiêm hạ). Vì nhân ái mà sinh ra dũng cảm, vì tiết kiệm mà sinh ra sung túc, rộng rãi, vì không dám đứng trước thiên hạ mà làm chủ được thiên hạ.
Trời muốn cứu ai thì cho người đó lòng nhân ái để tự bảo vệ, lấy lòng nhân ái mà giúp người đó.
Người sáng suốt nghe đạo thì gắng sức mà thi hành, người bình thường nghe đạo thì nửa tin nửa ngờ, người tăm tối nghe đạo thì cười rộ. Nếu không cười thì đạo đâu còn là đạo nữa?
Nước là vật cực mềm mà lại thắng được vật cực cứng là đá [nước chảy đá mòn]. Nước là vật cực kì mềm mại, nó luôn tìm chỗ thấp mà tới [khiêm nhường], ngày đêm chảy không ngừng, bốc lên thì thành mưa, chảy xuống thì thành sông rạch, thấm vào lòng đất để nuôi vạn vật. Tự nó không ngừng biến đổi, lại sinh ra mọi loài. Nó không tranh với ai, lựa chỗ thấp mà tới, gặp cái gì cản thì nó uốn khúc mà tránh đi, cho nên đâu nó cũng tới được. Đạo cũng ví như nước vậy.
Yếu thắng được mạnh, mềm thắng được cứng, ai cũng biết như vậy nhưng không ai thực hành được.
Vật gì bén nhọn thì dễ gẫy. Con dao cố mài cho bén nhọn thì lại không bén lâu.
Nghèo hèn chính là gốc của giàu sang. Vàng ngọc đầy nhà , sao mà giữ nổi ? Nên biết khi nào là đủ [tri túc]. Giàu mà kiêu căng, khoe khoang là tự rước họa vào thân.
Ba mươi nan hoa cùng qui vào 1 cái bánh, nhưng chính nhờ khoảng trống không trong cái bánh mà xe mới dùng được. Nhồi đất sét để làm chén bát, nhưng chính nhờ cái khoảng trống không ở trong mà chén bát mới dùng được. Mấy bức tường bao quanh thành nhà,nhưng chính nhờ khoảng không bên trong mà nhà mới dùng được. Vậy ta tưởng cái "có" [bánh, chén bát, nhà] có lợi cho ta mà thực ra cái "không" mới làm cho cái "có" hữu ích.
Người đời được vinh hay bị nhục thì lòng sinh ra rối loạn, sợ vạ lớn thì sinh ra rối loạn. Tại sao vinh, nhục thì lại sinh ra rối loạn ? Là vì vinh thì được tôn, nhục thì bị hèn; được thì lòng rối loạn [mừng rỡ ]; mất thì lòng rối loạn [rầu rĩ ]; cho nên mới bảo là vinh, nhục sinh ra rối loạn. Vậy phải làm sao ? Chúng ta sỡ dĩ sợ vạ lớn là vì chúng ta có cái thân. Nếu chúng ta quên cái thân mình đi, thì còn sợ gì lòng sinh ra rối loạn nữa? Cho nên kẻ nào coi trọng sự hy sinh thân mình cho thiên hạ, thì có thể tin cậy vào kẻ đó được.
Khi xem xét sự vật, không được quên mặt đối lập của nó. Nghĩ đến cái hữu hạn thì đừng quên cái vô hạn.
Ai có thể đang đục mà lắng xuống để từ từ trong ra ? Ai có thể đang hư tĩnh mà phát động để lần lần sinh động lên ? Người nào giữ được đạo ấy thì không tự mãn, không cố chấp, cũng không tự ái. Vì vậy nên mới có thể bỏ cái qua cái cũ mà chấp nhận cái mới được.
Kẻ đứng 1 chân thì không thể đứng được lâu, kẻ dang chân ra thì không thể đi được, kẻ tự biểu hiện mình thì không bao giờ chói lọi, kẻ tự kể công thì không có công, kẻ tự phụ thì chẳng khuyên bảo được ai, kẻ vẽ rắn thêm chân thì không trường cửu. Thái độ đó được ví như đồ ăn thừa, những ung nhọt ai ai cũng ghét
Kẻ biết người là người khôn, kẻ tự biết mình là người sáng suốt. Thắng được người là có sức mạnh, thắng được mình là kiên cường. Kẻ biết thế nào là đủ là người giàu; kẻ gắng sức là người có chí. Chết mà không mất (để lại những di sản tốt đẹp cho đời sau) là trường thọ. Người hiểu đạo làm việc tuân theo quy luật tự nhiên, không làm việc gì không cần thiết
Hồn nhiên, vô tư, vô dục như đứa trẻ mới sanh là có đức dày, ai cũng yêu quý, muốn đạt như vậy không phải là dễ. Xương yếu gân mềm mà tay nắm rất chặt, suốt ngày gào hét mà giọng ko khản, như vậy là khí cực hòa.
Người xưa nói: “Khiêm tốn là gốc của cao quý”. Người khôn ngoan giữ lấy đạo làm phép tắc cho thiên hạ. Không tự biểu hiện cho nên mới sáng tỏ, không tự cho là phải nên mới chói lọi, không tự kể công nên mới là có công, không tự phụ cho nên mới hơn người. Không tranh với ai nên không ai tranh với mình được.
-------
Tương truyền, Khổng Tử qua thăm Lão Tử. Lão Tử cỡi trâu ra tận đầu làng đón. Hai người đàm đạo với nhau trong ba ngày về Đạo. Đến khi chia tay, Lão Tử bảo với Khổng Tử rằng:
"Những người ông nói đó, thịt xương đều nát cả rồi, chỉ còn lại lời của họ mà thôi. Tôi nghe nói người giàu sang tiễn nhau bằng vàng bạc, người nhân tiễn nhau bằng lời nói. Tôi không phải là người giàu sang, tạm coi mình là người nhân mà tiễn ông bằng lời này: Người buôn giỏi thì giấu kĩ vật quý, xem ngoài như không có gì; người đức cao thì tướng mạo như ngu độn. Ông nên bỏ cái khí kiêu căng, cái lòng đa dục, cái vẻ hăm hở cùng cái chí quá hăng của ông đi, những cái đó không có ích gì cho ông đâu. Tôi chỉ khuyên ông có bấy nhiêu thôi"
Triết học Lão tử nêu bật cái lý tưởng cao thượng nhất về hòa bình, khoan dung, giản dị và tri túc. Giáo huấn của ông gồm bốn điểm: trí tuệ nên như ngu độn (không khoe cái khôn), đời sống nên ẩn dật kín đáo, xử thế nên nhường nhịn và tánh tình nên giản dị chất phác.
-------
Source : http://blog.360.yahoo.com/blog-8XTcv_Mwb7LzOtsj1laYeeA-?cq=1&p=1839
I'm just the copier :">
Thứ Ba, 28 tháng 10, 2008
白居易 Bạch Cư Dị - 养竹记 Dưỡng Trúc Ký
credit picture to Xociera
Nguyên bản :
竹似贤，何哉？竹本固，固以树德，君子见其本，则思善建不拔者。竹性直，直以立身；君子见其性，则思中立不倚者。竹心空，空以体道；君子见其心，则思应用虚受者。竹节贞，贞以立志；君子见其节，则思砥砺名行，夷险一致者。夫如是，故君子人多树之为庭实焉。
贞元十九年春，居易以拔萃选及第，授校书郎，始于长安求假居处，得常乐里故关相国私第之东亭而处之。明日，履及于亭之东南隅，见丛竹于斯，枝叶殄瘁，无声无色。询于关氏之老，则曰：“此相国之手植者。自相国捐馆，他人假居，由是筐篚者斩焉，篲帚者刈焉，刑余之材，长无寻焉，数无百焉。又有凡草木杂生其中，菶茸荟郁，有无竹之心焉。”居易惜其尝经长者之手，而见贱俗人之目，剪弃若是，本性犹存。乃芟翳荟，除粪壤，疏其间，封其下，不终日而毕。于是日出有清阴，风来有清声。依依然，欣欣然，若有情于感遇也。
嗟乎！竹，植物也，于人何有哉？以其有似于贤而人爱惜之，封植之，况其真贤者乎？然则竹之于草木，犹贤之于众庶。呜呼！竹不能自异，唯人异之。贤不能自异，唯用贤者异之。故作《养竹记》，书于亭之壁，以贻其后之居斯者，亦欲以闻于今之用贤者云。（白居易/文）
Phiên âm:
Trúc tự hiền, hà tai? Trúc bản cố, cố dĩ thụ đức, quân tử kiến kỳ bản, tắc tư thiện kiến bất bạt giả. Trúc tính trực, trực dĩ lập thân, quân tử kiến kỳ tính, tắc tư trung lập bất ỷ giả. Trúc tâm không, không dĩ thể đạo, quân tử kiến kỳ tâm, tắc tư ứng dụng hư thụ giả. Trúc tiết trinh, trinh dĩ lập chí, quân tử kiến kỳ tiết, tắc tư để lệ danh hạnh, di hiểm nhất trí giả. Phù như thị, cố quân tử nhân đa thụ chi vi đình thực yên.
Trinh Nguyên thập cửu niên xuân, Cư Dị dĩ bạt tuỵ tuyển cập đệ, thụ hiệu thư lang, thuỷ vu Trường An cầu giả cư xứ, đắc Thường Lạc lý cố Quan tướng quốc tư đệ chi Đông Đình xử chi. Minh nhật, lý cập vu đình chi đông nam ngung, kiến tùng trúc ư tư, chi diệp điễn tuỵ, vô thanh vô sắc. Tuần vu Quan thị chi lão, tắc viết: “Thử tướng quốc chi thủ thực dã. Tự tướng qu ốc quyên quán, tha nhân giả cư, do thị khuông phỉ giả trảm yên, tuệ trửu giả ngải yên, hình dư chi tài, trưởng vô tầm yên, sổ vô bách yên. Hựu hữu phàm thảo mộc t ạp sinh k ỳ trung, bổng nhung hội úc, hữu vô trúc chi tâm yên.” Cư Dị tích kỳ thường kinh trưởng giả chi thủ, nhi kiến tiện tục nhân chi mục, tiễn khí nhược thị, bản tính do tồn. Nãi sam ế hội, trừ phẩn nhưỡng, sơ kỳ gian, phong kỳ hạ, bất chung nhật nhi tất. Vu thị nhật xuất hữu thanh âm, phong lai hữu thanh thanh. Yy nhi ên, hân hân nhiên, nhược hữu tình ư cảm ngộ dã.
Ta hồ! Trúc, thực vật dã, ư nhân hà hữu tai? Dĩ kỳ hữu tự vu hiền nhi nhân ái tích chi, phong thực chi, huống kỳ chân hiền giả hồ? Nhiên tắc trúc chi ư thảo mộc, do hiền chi ư chúng thứ. Ô hô! Trúc bất năng tự dị, duy nhân dị chi. Hiền bất năng tự dị, duy dụng hiền giả dị chi. Cố tác “Dưỡng Trúc Ký” thư vu đình chi bích, dĩ di kỳ hậu chi cư tư giả, diệc dục dĩ văn ư kim chi dụng hiền giả vân.
Dịch văn:
Trúc cũng như bậc hiền nhân, vì sao vậy? Gốc trúc vững, vững để lập đức, người quân tử trông gốc trúc, thì nghĩ đến việc tạo lập cho mình cái ý chí kiên định không dời. Tính trúc thẳng, thẳng để lập thân, người quân tử thấy tính trúc, thì nghĩ đến sự trung lập thẳng thắn, không thiên lệch. Lòng trúc rỗng không, rỗng không để thể nghiệm lẽ đạo, người quân tử thấy tấm lòng của trúc, thì nghĩ đến việc dùng cái tâm hư không mà dung nạp người. Đốt trúc cứng cỏi, cứng cỏi để lập chí, người quân tử thấy tiết của trúc, thì nghĩ đển việc mài giũa danh hạnh, dù qua khó khăn nguy hiểm vẫn thuỷ chung như nhất. Chính vì như thế, mà bậc quân tử thường trồng trúc đầy quanh sân nhà mình vậy.
Mùa xuân năm Trinh Nguyên thứ 19, Cư Dị tôi được chọn trong đám anh tài mà đỗ tiến sĩ, và được ban chức hiệu thư lang, mới đi tìm nơi ở nhờ ở Trường An, rồi tìm được chỗ ở đình Đông trong tư dinh quan tướng quốc họ Quan khi xưa ở làng Thường Lạc. Hôm sau, tôi dạo bước tới góc đông nam đình, chợt thấy có khóm trúc ở đó, cành lá xác xơ, không thanh không sắc. Hỏi thăm các bậc già lão họ Quan, thấy bảo: “Trúc này là trúc do chính tay tướng quốc trồng khi xưa. Từ khi tướng quốc dời đi, người khác đến ở nhờ, thì trúc bị bọn đan gùi giỏ đến chặt, bọn làm chổi rễ đến cắt. Khóm bị chém còn lại, lớn không quá một sải, đếm không đến trăm cây. Lại có đám cỏ hoang cây dại mọc bừa trong đó, um tùm rậm rạp, toàn giống chẳng có tâm như trúc.” Cư Dị tôi tiếc khóm trúc vốn là cây được tay bậc trưởng giả vun trồng, nay lại chỉ có con mắt của bọn tục nhân ngó tới, chặt phá như vậy, mà bản tính vẫn giữ nguyên. Bèn cắt hết cỏ rậm, nhặt sạch rác rưới, tỉa thoáng khóm cành, vun rào gốc rễ, chưa hết ngày thì làm xong. Thế là khi mặt trời mọc lại có bóng mát râm, lúc gió thổi về lại có tiếng vi vút. Lá cành vui nhởn nhơ, xanh mơn mởn, như cũng có cái tình cảm ngộ vậy.
Than ôi! Trúc là loài thực vật, sao có thể sánh với con người? Chỉ vì có những điểm giống bậc hiền nhân mà được người đời yêu mến vun trồng, huống nữa là bậc hiền nhân thực sự? Vả trúc ở trong đám cỏ cây, cũng như bậc hiền nhân trong đám người phàm. Ôi, trúc chẳng tự cho mình là khác, chỉ là con người thấy sự khác biệt đó thôi. Bậc hiền nhân chẳng tự cho mình là khác, chỉ có người biết dùng người hiền thấy sự khác biệt đó thôi. Nên tôi bèn làm bài “Dưỡng Trúc Ký” này, viết lên vách đình, để để lại cho người sau lại đến ở nơi này, cũng là muốn cho những người dụng hiền đời nay nghe lấy vậy.
(Tiết Đại thử năm Mậu Tý - Châu Hải Đường dịch)
Source : Điền Minh Thành Blog
http://blog.360.yahoo.com/blog-ALXZqH8lcqN.X0jwtR7UOeCy?p=244#comments
thanks for a wonderful post , my friend :)
Thứ Tư, 22 tháng 10, 2008
Vài dòng tâm sự cùng bạn bè
I'm khoi Nguyen , my friend is Everything Okie :D
................
:*A :" everythingokie okie: còn K
:*A :" everythingokie okie: sao dạo này
khoi nguyen: thôi kệ
:*A :" everythingokie okie: càng lúc
:*A :" everythingokie okie: càng ko có thiện cảm
khoi nguyen: nó nhìn thấy mình cũng chẳng mất miếng thịt nào
:*A :" everythingokie okie: với những người tham mê danh vọng
:*A :" everythingokie okie: cứ thấy ai tham lam danh vọng là K cạch
:*A :" everythingokie okie: ko ưa dc
khoi nguyen: Khôi lại thấy ko ưa được những kẻ tham lam , thèm khát dục vọng
:*A :" everythingokie okie: cũng 1 thứ thôi
khoi nguyen: danh vọng khác
:*A :" everythingokie okie: danh vọng là 1 nhánh của dục vọng
:*A :" everythingokie okie: cũng quy về thứ để thoả mãn lòng tham con người
:*A :" everythingokie okie: có thằng kia
:*A :" everythingokie okie: trên blog
:*A :" everythingokie okie: cũng có thể gọi là nhà văn trẻ
:*A :" everythingokie okie: mới 20 àh
:*A :" everythingokie okie: sn88
:*A :" everythingokie okie: mà nó đi lê lết hết nơi này tới nơi khác add blog
:*A :" everythingokie okie: hôm K gặp nó
:*A :" everythingokie okie: 130+ friends
:*A :" everythingokie okie: hôm nay
:*A :" everythingokie okie: 233 friends
:*A :" everythingokie okie: mà K qua blog nó nói đùa
:*A :" everythingokie okie: năng đi add nhỉ
:*A :" everythingokie okie: nó bảo
:*A :" everythingokie okie: ko có đâu
:*A :" everythingokie okie: chỉ năng accept thôi
:*A :" everythingokie okie: chứ ko năng đi add
:*A :" everythingokie okie: mà trong khi rõ ràng là nó lết hết blog này tới blog khác để làm quen với người ta
:*A :" everythingokie okie: tới nỗi có đứa chửi là vô duyên luôn
:*A :" everythingokie okie: tự dưng K thấy coi thường
khoi nguyen: thế ko thể gọi là tham vọng
khoi nguyen: mà là đam mê cái danh hão
:*A :" everythingokie okie: thì túm lại
:*A :" everythingokie okie: là K ko ưa dc những con người như thế
:*A :" everythingokie okie: trong mắt K người như thế tầm thường & ko đáng để K xem trọng
khoi nguyen: có 2 loại tham vọng : tham vọng chính đáng , tham vọng ko chính đáng
:*A :" everythingokie okie: K thì phân nhiều loại lắm
:*A :" everythingokie okie: mà loại nào K cũng xem thường
:*A :" everythingokie okie: từ xem thường thấp
:*A :" everythingokie okie: cho tới cực kỳ khinh bỉ
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: cái thằng mà K vừa kể
:*A :" everythingokie okie: nếu nó vì quảng cáo cho truyện nó viết
:*A :" everythingokie okie: nên phải add nhiều friends
:*A :" everythingokie okie: thì cứ nhận là thế đi
:*A :" everythingokie okie: còn che che giấu giấu giả vờ làm cao
:*A :" everythingokie okie: K ghét
khoi nguyen: nó chỉ là 1 phần nhỏ thôi
khoi nguyen: đừng bực tức vì nó làm j`
:*A :" everythingokie okie: K cần gì phải bực tức :0j
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: chỉ là bày tỏ sở ghét của mình với Kh thau
:*A :" everythingokie okie: dục vọng của con người sẽ dẫn họ tới tham vọng
:*A :" everythingokie okie: mà đã là tham vọng
:*A :" everythingokie okie: thì sẽ tiêu cực
:*A :" everythingokie okie: ko tích cực dc đâu
khoi nguyen:
khoi nguyen: àh
khoi nguyen: hôm nay
khoi nguyen: Khôi đã giảng giải cho lớp về phản vật chất đấy bằng tiếng ANh luôn được thầy khen quá trời
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: Kh học lớp gì mà giảng tới PVC
khoi nguyen: ko
khoi nguyen: hôm nay lớp tiếng Anh học về topic khoa học
khoi nguyen: rồi thì thầy tình cờ bàn tới cái vụ này
khoi nguyen: Khôi nhân tiện nói luôn
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: chắc cũng liên quan tới A&D
khoi nguyen: Khôi đọc cái này kĩ tới nỗi giống như mình là nhà khoa học vậy
:*A :" everythingokie okie: thế nó có nằm ngoài A&D ko
khoi nguyen: ko
:*A :" everythingokie okie: chán quá
khoi nguyen: Khôi đang rất vui
khoi nguyen: nhưng cũng có nỗi buồn
:*A :" everythingokie okie: vui vì bị dê trong hồ hơi àh
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: K chán thau
:*A :" everythingokie okie: chứ ko bùn
:*A :" everythingokie okie: thấy cuộc sống nhạt nhẽo quá
:*A :" everythingokie okie: cảm thấy ko có chút hứng thú gì với mọi thứ xung quanh
:*A :" everythingokie okie: muốn tìm lại cảm giác phấn khích trước kia khi làm thơ, viết truyện... cũng ko dc
:*A :" everythingokie okie: nghe nhạc cũng thấy nhàm nhàm
:*A :" everythingokie okie: ko còn cảm giác xúc động mạnh trước 1 bài nhạc hay nữa
khoi nguyen: thay đổi môi trường sống 1 tí là sẽ thấy vui vẻ ngay
:*A :" everythingokie okie: thay đổi làm sao
:*A :" everythingokie okie: chuyển nhà àh
khoi nguyen: dễ thôi
khoi nguyen: ví dụ nhé
khoi nguyen: K hãy đi nhiều con đường khác nhau để về nhà
khoi nguyen: chỉ cần làm vậy
khoi nguyen: thì sẽ thấy khác
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: như K sẽ phát hiện được nhiều thứ mới trên đ7ờng đi
khoi nguyen: thì sẽ thấy sự việc khả quan hơn
khoi nguyen: cách2
:*A :" everythingokie okie: vô ích
khoi nguyen: thử đổi chỗ ngủ
:*A :" everythingokie okie: có khi K chán chán
:*A :" everythingokie okie: lấy xe chạy nát cả cái SG
:*A :" everythingokie okie: cũng có thấy khả quan gì đâu
:*A :" everythingokie okie: đổi phòng ngủ?
:*A :" everythingokie okie: làm gì có dư chỗ thế
khoi nguyen: thì có sao đâu
khoi nguyen: mọi khi ngủ trên giu7o72njg
khoi nguyen: bây giờ xuống sàn nàh ngủ
khoi nguyen: cũng là 1 cách
:*A :" everythingokie okie: đã làm ràu
khoi nguyen: Khôi cứ 4 tháng 1 lần
:*A :" everythingokie okie: đã thử đổi đầu ngủ lun
khoi nguyen: là đổi vị trí các thứ trong phòng
khoi nguyen: thay đổi môi trường
khoi nguyen: thay đổi c=tập quán sống
khoi nguyen: hoạt động hằng ngày thay đổi 1 tí
:*A :" everythingokie okie: K ko siêng đâu
khoi nguyen: miễn là K phải làm sao
:*A :" everythingokie okie: đồ trong phòng
khoi nguyen: để thấy rằng
:*A :" everythingokie okie: cái nào cũng nặng
khoi nguyen: bản thân mình có ích
khoi nguyen: thì sẽ tìm thấy cảm hứng thôi
:*A :" everythingokie okie: khiêng lên khiêng xuống mệt chết
khoi nguyen: cuộc đời thay đổi khi mình thay đổi
:*A :" everythingokie okie: biết là thế
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: chắc K chỉ thiếu 1 thứ thau
:*A :" everythingokie okie: có nó là sẽ lấy lại cảm hứng ngay
khoi nguyen: người yêu
:*A :" everythingokie okie: gần đúng
:*A :" everythingokie okie: chính xác là tình yêu
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: thì đó
:*A :" everythingokie okie: nhưng cái này đâu phải món đồ muốn là lấy
:*A :" everythingokie okie: hix
:*A :" everythingokie okie: từ ngày xa nhau tới giờ
khoi nguyen: K nói là tình yêu nào
khoi nguyen: ah
:*A :" everythingokie okie: K mất nguồn hứng sống
:*A :" everythingokie okie: ko còn thiết đến làm việc gì nữa
khoi nguyen: chuye65nm đã qua , cứ để cho nó qua , Khôi rất ít khi nhìn lại phía sau
khoi nguyen: thế K tính cô đơn suốt đời à
:*A :" everythingokie okie: nói dễ thế trên đời này đã ko có kẻ thất tình
:*A :" everythingokie okie: ko tính xa đến thế
:*A :" everythingokie okie: nhưng giờ thì lửa lòng đã tắt
:*A :" everythingokie okie: biết sao giờ
khoi nguyen: kẻ thất tình ko đáng trách
khoi nguyen: nhưng nếu để bản thân gục ngã khi thất tình thì mới đáng trách
:*A :" everythingokie okie: K có gục ngã ko nhỉ
:*A :" everythingokie okie: chắc là gục luôn ràu
khoi nguyen: K phải học cách đứng lên
:*A :" everythingokie okie: Kh có biết là
:*A :" everythingokie okie: cả 2 lần
:*A :" everythingokie okie: đều do K chủ động chia tay ko
khoi nguyen: tham gia vào 1 hoạt đ8ộng nào đó để công việc bận rộn khiến mình quên đi
:*A :" everythingokie okie: K kiên cường thế mà
:*A :" everythingokie okie: chỉ là cảm giác cũ ko thể quên được
:*A :" everythingokie okie: thật ra
:*A :" everythingokie okie: bình thường
:*A :" everythingokie okie: K cũng vui vẻ
:*A :" everythingokie okie: chả có vấn đề gì
:*A :" everythingokie okie: nhưng có đôi lúc
:*A :" everythingokie okie: ở 1 mình
:*A :" everythingokie okie: thì lại buồn
:*A :" everythingokie okie: chứ chuyện này
:*A :" everythingokie okie: K đã thông suốt từ lâu rồi
khoi nguyen: thế nên khôi mới nói là [hải cố gắng tránh ở 1 mình
:*A :" everythingokie okie: đâu còn khiến K sầu não nữa
khoi nguyen: bằng cách tham gia đoàn thể
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: K ghét nhất là kết bè kết phái
:*A :" everythingokie okie: miễn cái vụ tham gia đoàn thể đi
khoi nguyen: sống trong xã hội là phải chịu sự ảnh hưởng của tập thể
khoi nguyen: chứ ko phải kết bè phái
:*A :" everythingokie okie: cũng thế
khoi nguyen: mình phải chịu lỗ 1 tí
khoi nguyen: thì bản thân mình sẽ thấy vui vẻ hơn
:*A :" everythingokie okie: miễn
khoi nguyen: trong mọi trường hợp
:*A :" everythingokie okie: K ko thích chịu lỗ
khoi nguyen: nếu muốn kết bạn
khoi nguyen: thì bản thân mình phải chịu khó hòa đồng với người khác , nghĩa là chịu lỗ 1 tí , nhưng cái thu lại được chính là niềm vui tinh thần
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: K có bảo là muốn kết bạn đâu
:*A :" everythingokie okie: nói chung là
:*A :" everythingokie okie: chuyện cũ ko còn làm cho K đau khổ nữa
:*A :" everythingokie okie: cảm giác hiện giờ
:*A :" everythingokie okie: chỉ là hơi cô đơn vì thiếu 1 tình yêu thôi
khoi nguyen: nếu gia nhập tập thể là sẽ có cơ hội tìm được tình yêu đấy thôi
khoi nguyen: nếu cứ ru rú quanh đám bạn con trai
khoi nguyen: thì tình yêu tìm đâu ra
:*A :" everythingokie okie: thế gia nhập tập thể nào
:*A :" everythingokie okie: mùa hè xanh àh
:*A :" everythingokie okie: hay là đoàn
khoi nguyen: tự K phải quyết định cho mình chứ
khoi nguyen: tren thế gian này
khoi nguyen: tập thể là vô biên
:*A :" everythingokie okie: mấy cái đó cho kiệu 8 người khiêng mời K tham gia K cũng ko thèm
khoi nguyen: tìm ra tập thể có cái tư tưởng giống mình thì hòa nhập váo đấy
khoi nguyen: ví dụ như là
:*A :" everythingokie okie: ràu thau
khoi nguyen: đăng kí 1 lớp học về cách đối nhân xủ thế ở nhà văn hóa thanh niên chẳng hạn
:*A :" everythingokie okie: chả có nỗi 1 cá nhân nào có tư tưởng giống dc K chứ là 1 tập thể
khoi nguyen: nếu ko có 1 cá nhân nào giống mình
khoi nguyen: thì sao ko hướng họ đến những tư tưởng giống mình ?? truyền đạt tư tưởng của mình cho họ
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng của K mà nói ra
:*A :" everythingokie okie: ko khéo bị nghe chửi: đồ hâm, dở hơi...
khoi nguyen: tuy nhiên
khoi nguyen: nếu nói ra
khoi nguyen: thì mình sẽ có nhiều cơ hội hơn
khoi nguyen: nhiều % hơn
khoi nguyen: nếu nói 1 lần
khoi nguyen: ko có ai đồng ý
khoi nguyen: thí nói 2 , 3 , 4 lần
khoi nguyen: sẽ có người nghe và hiểu ra
:*A :" everythingokie okie: thế Kh quen K bấy lâu, Kh chấp nhận nỗi tư tưởng của K ko?
khoi nguyen: nổi
khoi nguyen: Không hoàn toàn hấp thụ
:*A :" everythingokie okie: con gái nó còn rắc rối & khó khăn hơn nữa
khoi nguyen: nhưng cũng học được nhiều điều
khoi nguyen:
khoi nguyen: nếu K nghĩ là này giờ Khôi nói đối tu7o75njg của K là con gái thì ko phải =.='
khoi nguyen: mọi người
:*A :" everythingokie okie: ai cũng dc
khoi nguyen: tìm người yêu ko hẳn là tìm 1 con người có tư tưởng giống mình hoàn toàn
:*A :" everythingokie okie: thì đúng
:*A :" everythingokie okie: nhưng cũng phải ít nhiều tương đồng
khoi nguyen: thế thì
:*A :" everythingokie okie: nhưng mà
khoi nguyen: chỉ cần 1 người có 5/10 phần của K cũng là đủ điềi kiện rồi
khoi nguyen: K phải chủ động tìm kiếm
:*A :" everythingokie okie: Kh thấy tư tưởng của K thế nào
khoi nguyen: chứ ko phải ngồi chờ
khoi nguyen: tư tưởng về mặt nào ???
:*A :" everythingokie okie: mọi mặt
:*A :" everythingokie okie: đánh giá chung
khoi nguyen: đúng , tuy nhiên nó hơi thụ động 1 tí
khoi nguyen: K chỉ cần chủ động thêm 1 tí
:*A :" everythingokie okie: thụ động
khoi nguyen: thì K sẽ trở nên vĩ đại hơn
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng thụ động àh
khoi nguyen: 1 vài điểm
:*A :" everythingokie okie: ví dụ
khoi nguyen: bây giờ nói ra sao nhớ đây
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng K thụ động sao
:*A :" everythingokie okie: cũng có thể
khoi nguyen: như cái chuyện hồi nãy làm ví dụ nhé
:*A :" everythingokie okie: vì K ko theo tư tưởng xông xáo
:*A :" everythingokie okie: K chủ trương vô vi mà
khoi nguyen: khôi có cảm tưởng rằng , K muốn đợi mọi người hòa nhập với mình hơn là mình hòa vào người khác
:*A :" everythingokie okie: đúng
khoi nguyen: hi vọng ko phiền lòng K
:*A :" everythingokie okie: ko phiền
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: mà sửa tí
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: mọi người ai hoà nhập dc với K thì hoà nhập, ko thì thau
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: Khôi có thể tin rằng , những người như K , trong lòng của họ thường có 1 mê cung
:*A :" everythingokie okie: vì K ko bao giờ có ý định thay đổi tư tưởng của mình cho hợp với người
:*A :" everythingokie okie: vả lại, tính khí của K kiêu ngạo & khinh bạc
:*A :" everythingokie okie: tiếp đi Kh
khoi nguyen: Khôi chỉ nói những gì Khôi nghĩ thôi nhé
:*A :" everythingokie okie: tự nhiên
khoi nguyen: chắc ko đúng đâu
:*A :" everythingokie okie: đừng ngại
khoi nguyen: thì
khoi nguyen: đôi khi , họ cảm thấy mệt nhọc vì bị gặp đường cụt hay chẳng tìm được ngõ ra
khoi nguyen: thường thì những người này
khoi nguyen: hay để cho người khác chủ động làm quen với mình chứ ít chịu đi làm quen người khác
:*A :" everythingokie okie: vì sao? Kh giải thích dc ko?
khoi nguyen: hay nói khác đi là để cho những người khác tự tìm con đường đi vào thế giới của họ
khoi nguyen: Khôi ko thể giải thích được vì cái mảng này nó thuộc về chuyên môn của ngành Y
khoi nguyen: đợi năm sau đi K
khoi nguyen: Khôi nhất quyết đậu Y
khoi nguyen: nhưng Khôi có thể đưa ra 1 ví dụ về cách giải quyết trường hợp này
khoi nguyen: nếu như có 1 sự kiện nào đó
khoi nguyen: mà có nhiều người tự ý xâm nhập vào thế giới của K
khoi nguyen: thì Khôi tin rằng K sẽ cảm thấy 1 điều gì đó khác lạ
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: chẳng thể giải thích được chuyện này
khoi nguyen: nhưng tin KHôi đi
khoi nguyen: cái cảm giác đó
khoi nguyen: ko phải buồn , cũng chẳng phải bực mình
khoi nguyen: mà nó lạ
khoi nguyen: Khôi đã từng như thế nên khôi hiểu
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: mà
:*A :" everythingokie okie: sao nó lại liên quan tới chuyên môn của Y?
:*A :" everythingokie okie: ko phải tâm lý sao
khoi nguyen: nó thuộc bộ môn tâm thần học , trong đó có cả tâm lý học
khoi nguyen: K có biết là
:*A :" everythingokie okie: ah
khoi nguyen: các bác sĩ chuyên khoa tâm lý
khoi nguyen: phải học cả 4 năm chuyên ngành về cái này ko
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: Khôi chỉ là đọc sơ qua
khoi nguyen: ko đủ trình độ để tư vấn cho K
:*A :" everythingokie okie: nãy giờ Kh nói đúng lắm đấy
:*A :" everythingokie okie: nhưng còn thiêu thiếu 1 tí
khoi nguyen:
khoi nguyen: đường đời còn dài
khoi nguyen: thu nhập kiến thức chỉ là vấn đề thời gian
:*A :" everythingokie okie: K ko bảo kiến thức
:*A :" everythingokie okie: K bảo Kh nói thiếu 1 tí là đúng hết về K
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: nếu như có ai muốn thâm nhập thế giới của K
:*A :" everythingokie okie: K sẽ cản lại
khoi nguyen: uhm
khoi nguyen: Khôi biết
:*A :" everythingokie okie: nhưng nếu họ cứ cố sức thâm nhập
:*A :" everythingokie okie: và K nhận thấy
:*A :" everythingokie okie: họ ko nguy hại
:*A :" everythingokie okie: K sẽ mở đường ngay
:*A :" everythingokie okie: rất có thể sẽ trở thành bạn rất thân
:*A :" everythingokie okie: vì
:*A :" everythingokie okie: thế giới của K
:*A :" everythingokie okie: luôn cẩn thận & sợ bị tổn thương
:*A :" everythingokie okie: nên 1 ai muốn thâm nhập đều phải chịu sự kiểm tra gắt gao từ K
khoi nguyen: tất cả mọi người đều thế thôi
khoi nguyen: nhưng có điều
:*A :" everythingokie okie: cho đến khi K cảm thấy đủ an toàn
khoi nguyen: sự khác biệt ở đây
khoi nguyen: chính là cái cách mà họ xử lí thông tin
khoi nguyen: có nhiều người ko để tâm nhiều và cũng ko bộc lộ nhiều thế giới của họ ra cho người khác
:*A :" everythingokie okie: việc ko chủ động làm wen cũng là do K ko muốn phải đau buồn khi phải chia xa thôi
khoi nguyen: nên họ vẫn cảm thấy an toàn
:*A :" everythingokie okie: ai đến làm wen với K cũng dc
khoi nguyen: Khôi cũng hiểu luôn chuyện đó
:*A :" everythingokie okie: nhưng K ko bao giờ chủ động
:*A :" everythingokie okie: vì trước giờ nhiều bạn bè rời xa nhau quá rồi
khoi nguyen: K ko dám đi tìm tình yêu là vì K sợ thêm 1 lần nữa bị tổn thương
khoi nguyen: nhưng hãy tin Khôi đi
:*A :" everythingokie okie: nên thà là mình ko chủ động để đỡ phải tổn thương thêm
khoi nguyen: trong nỗi đau thương
khoi nguyen: bao giờ cũng sẽ có niềm vui
khoi nguyen: thế K ko nghĩ rằng
khoi nguyen: đã từng được yêu thươn cũng là 1 hạnh phúc hay sao ??
:*A :" everythingokie okie: dĩ nhiên
khoi nguyen: đừng sợ mất nó
:*A :" everythingokie okie: nếu ko hạnh phúc
:*A :" everythingokie okie: thì sao lại ghi nhớ mãi thế dc
khoi nguyen: có vui thì cũng aphi3 có buồn , có thăng có trầm thì cuộc đời này mới thú vị
:*A :" everythingokie okie: thế giới nội tâm của những người như K
:*A :" everythingokie okie: thật sự rắc rối
:*A :" everythingokie okie: như cái mạng nhện
:*A :" everythingokie okie: ngay cả chính chủ của nó cũng ko rõ dc hết
khoi nguyen: tìm hiểu bản thân
khoi nguyen: là quá trình học cả đời
khoi nguyen: tìm hiểu người yêu
khoi nguyen: là quá trình tìm hiểu đến tận khi chết
khoi nguyen: vì vậy
khoi nguyen: cứ mạnh dạn tiến tới
khoi nguyen: thì sẽ tìm thấy niềm vui
:*A :" everythingokie okie: tiến tới đâu?
khoi nguyen: hôm nay khôi triết quá
:*A :" everythingokie okie: triết đi
:*A :" everythingokie okie: K triết với Kh hoài
:*A :" everythingokie okie: cũng phải cho Kh triết lại chứ
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: tiến tới đâu là do K quyết định
khoi nguyen: nhưng
khoi nguyen: để mở đầu
:*A :" everythingokie okie: nói về chuyện tình cảm đi
:*A :" everythingokie okie: có 1 vấn đề hơi mâu thuẫn
khoi nguyen: hãy cứ bước từng bước 1 ra khỏi nhà của K đi
:*A :" everythingokie okie: bạn K bảo
:*A :" everythingokie okie: sao ko tìm bạn gái
:*A :" everythingokie okie: K bảo
:*A :" everythingokie okie: ko yêu làm sao tìm
:*A :" everythingokie okie: nó bảo
:*A :" everythingokie okie: ko tìm & làm quen
:*A :" everythingokie okie: thì làm sao có tình yêu dc
:*A :" everythingokie okie: K bảo
:*A :" everythingokie okie: phải yêu thì mới làm người yêu dc
:*A :" everythingokie okie: chứ khơi khơi nhào vào làm người yêu
:*A :" everythingokie okie: làm sao dc
:*A :" everythingokie okie: vậy là cứ cái vòng lẩn quẩn
:*A :" everythingokie okie: Kh nghĩ sao
:*A :" everythingokie okie: quen trước rồi tìm hiểu sau rồi từ từ phát sinh tình cảm
:*A :" everythingokie okie: hay là
:*A :" everythingokie okie: phải có tình cảm, tình yêu rồi mới chính thức quen nhau
:*A :" everythingokie okie: ?
khoi nguyen: Khôi ko trả lời
khoi nguyen: vì chính Khôi cũng ko biết
khoi nguyen: nhưng
khoi nguyen: K cần xác định
khoi nguyen: mẫu người yêu lý tưởn của mình là gì
khoi nguyen: thứ nhất
khoi nguyen: là nghề nghiệp
:*A :" everythingokie okie: khoan
khoi nguyen: thứ 2, là đứng tính
khoi nguyen: cái thứ 3 là vẻ bề ngoài ( cái này ko quan trọng )
:*A :" everythingokie okie: K ko đặt ra cho mình 1 mẫu chuẩn nào cả
:*A :" everythingokie okie: hoàn toàn phụ thuộc vào cảm tính
:*A :" everythingokie okie: nhưng theo Kh
:*A :" everythingokie okie: theo quan điểm riêng của Kh
:*A :" everythingokie okie: thì Kh cho là cái nào đúng?
:*A :" everythingokie okie: quen rồi mới yêu, hay yêu rồi mới quen?
khoi nguyen: như thế thì Khôi nghĩ rằng sẽ khó bền hơn
khoi nguyen: cả 2 đều đúng
:*A :" everythingokie okie: huề vốn
:*A :" everythingokie okie: chỉ có 1 mà thau
khoi nguyen: ko
khoi nguyen: cả 2 đấy
:*A :" everythingokie okie: cả 2 đều có lý riêng của nó
:*A :" everythingokie okie: nhưng ý K là
:*A :" everythingokie okie: theo Kh thì sao?
:*A :" everythingokie okie: vì ko ai thực hiện cả 2 cùng lúc dc
khoi nguyen: ko
:*A :" everythingokie okie: cũng phải có cái trước cái sau
khoi nguyen: nhưng nếu chấp nhận cả 2
khoi nguyen: thì khi nó đến
khoi nguyen: mình sẽ là người biết được nên tiến tới hay nên thụt lui
:*A :" everythingokie okie: K thì chọn yêu rồi mới quen
:*A :" everythingokie okie: vì K từng như thế
:*A :" everythingokie okie: K ko thể quen trước
khoi nguyen: 2 người xa lạ , ko quen biết nhau , khi gặp gỡ trao đổi , có thế3 phát sinh tình cảm , rồi ngày càng yêu nhau
:*A :" everythingokie okie: phiêu lưu vào 1 thế giới mà mình ko biết
:*A :" everythingokie okie: để rồi chờ đợi kết quả 1 cách hồi hộp thấp thỏm
:*A :" everythingokie okie: rồi ko hợp nhau
:*A :" everythingokie okie: lại chia tay
:*A :" everythingokie okie: như thế K ko chịu dc
khoi nguyen: 2 người xa lạ , bổng nhiên có cảm giác yêu người kia nhưng ko chắc chắn , thì qua quá trình trao đổi và gặp gỡ lẫn nhau , càng chắc chắn là mình đang yêu người đó
khoi nguyen: tuy nhiên
khoi nguyen: cái sau
khoi nguyen: nó sẽ khó xảy ra hơn cái đầu
khoi nguyen: vì khi gặp , và yêu , là trong 1 thời gian ngắn
:*A :" everythingokie okie: K với người đó quen nhau
:*A :" everythingokie okie: đến gần nửa năm
:*A :" everythingokie okie: K mới phát sinh tình cảm
:*A :" everythingokie okie: rồi mới chính thức quen nhau
:*A :" everythingokie okie: mà còn ko thành
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: ko thành
khoi nguyen: ko phải là do cách chọn lựa con đường nào
:*A :" everythingokie okie: là do nhiều yếu tố khách quan lẫn chủ quan lắm
khoi nguyen: mà là cách vun đắp tình cảm ra sao
:*A :" everythingokie okie: uh
:*A :" everythingokie okie: K hiểu
:*A :" everythingokie okie: mà bỏ qua chuyện này đi
khoi nguyen: mệt quá
:*A :" everythingokie okie: nói về thế giới của 1 người nào đó
:*A :" everythingokie okie: K thấy Kh đơn giản hơn K nhiều lắm
khoi nguyen: có lẽ Khôi phải post cái đoạn này lên Blog mới được
:*A :" everythingokie okie: thế mà lại hay
khoi nguyen: hôm nay Khôi có nhiều câu xuất thần quá
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: sống mà suy nghĩ nhiều quá
:*A :" everythingokie okie: như K vậy
:*A :" everythingokie okie: mệt nhọc
:*A :" everythingokie okie: ko dc thanh thản
khoi nguyen: thế K nghĩ là Khôi ko suy nghĩ à
khoi nguyen: Khôi suy nghĩ rất nhiều nữa là đằng khác
:*A :" everythingokie okie: nhưng K thấy Kh suy nghĩ đơn giản hơn K nhiều
:*A :" everythingokie okie: ai mà chẳng có suy nghĩ lo au
khoi nguyen: Khôi có nhiều khía cạnh nội tâm mà Khôi ko bao giờ có thể chia sẻ cho bất kì ai
:*A :" everythingokie okie: ai cũng thế thôi
khoi nguyen: Khôi ko phải là 1 con người đơn giản
:*A :" everythingokie okie: có lẽ ngoại trừ Kh ra thì chả ai hiểu dc K nhiều như thế
khoi nguyen: nhưng Khôi đang cố học cách đơn giản hóa cuộc sống
.................
Oct 22nd 2008
................
:*A :" everythingokie okie: còn K
:*A :" everythingokie okie: sao dạo này
khoi nguyen: thôi kệ
:*A :" everythingokie okie: càng lúc
:*A :" everythingokie okie: càng ko có thiện cảm
khoi nguyen: nó nhìn thấy mình cũng chẳng mất miếng thịt nào
:*A :" everythingokie okie: với những người tham mê danh vọng
:*A :" everythingokie okie: cứ thấy ai tham lam danh vọng là K cạch
:*A :" everythingokie okie: ko ưa dc
khoi nguyen: Khôi lại thấy ko ưa được những kẻ tham lam , thèm khát dục vọng
:*A :" everythingokie okie: cũng 1 thứ thôi
khoi nguyen: danh vọng khác
:*A :" everythingokie okie: danh vọng là 1 nhánh của dục vọng
:*A :" everythingokie okie: cũng quy về thứ để thoả mãn lòng tham con người
:*A :" everythingokie okie: có thằng kia
:*A :" everythingokie okie: trên blog
:*A :" everythingokie okie: cũng có thể gọi là nhà văn trẻ
:*A :" everythingokie okie: mới 20 àh
:*A :" everythingokie okie: sn88
:*A :" everythingokie okie: mà nó đi lê lết hết nơi này tới nơi khác add blog
:*A :" everythingokie okie: hôm K gặp nó
:*A :" everythingokie okie: 130+ friends
:*A :" everythingokie okie: hôm nay
:*A :" everythingokie okie: 233 friends
:*A :" everythingokie okie: mà K qua blog nó nói đùa
:*A :" everythingokie okie: năng đi add nhỉ
:*A :" everythingokie okie: nó bảo
:*A :" everythingokie okie: ko có đâu
:*A :" everythingokie okie: chỉ năng accept thôi
:*A :" everythingokie okie: chứ ko năng đi add
:*A :" everythingokie okie: mà trong khi rõ ràng là nó lết hết blog này tới blog khác để làm quen với người ta
:*A :" everythingokie okie: tới nỗi có đứa chửi là vô duyên luôn
:*A :" everythingokie okie: tự dưng K thấy coi thường
khoi nguyen: thế ko thể gọi là tham vọng
khoi nguyen: mà là đam mê cái danh hão
:*A :" everythingokie okie: thì túm lại
:*A :" everythingokie okie: là K ko ưa dc những con người như thế
:*A :" everythingokie okie: trong mắt K người như thế tầm thường & ko đáng để K xem trọng
khoi nguyen: có 2 loại tham vọng : tham vọng chính đáng , tham vọng ko chính đáng
:*A :" everythingokie okie: K thì phân nhiều loại lắm
:*A :" everythingokie okie: mà loại nào K cũng xem thường
:*A :" everythingokie okie: từ xem thường thấp
:*A :" everythingokie okie: cho tới cực kỳ khinh bỉ
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: cái thằng mà K vừa kể
:*A :" everythingokie okie: nếu nó vì quảng cáo cho truyện nó viết
:*A :" everythingokie okie: nên phải add nhiều friends
:*A :" everythingokie okie: thì cứ nhận là thế đi
:*A :" everythingokie okie: còn che che giấu giấu giả vờ làm cao
:*A :" everythingokie okie: K ghét
khoi nguyen: nó chỉ là 1 phần nhỏ thôi
khoi nguyen: đừng bực tức vì nó làm j`
:*A :" everythingokie okie: K cần gì phải bực tức :0j
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: chỉ là bày tỏ sở ghét của mình với Kh thau
:*A :" everythingokie okie: dục vọng của con người sẽ dẫn họ tới tham vọng
:*A :" everythingokie okie: mà đã là tham vọng
:*A :" everythingokie okie: thì sẽ tiêu cực
:*A :" everythingokie okie: ko tích cực dc đâu
khoi nguyen:
khoi nguyen: àh
khoi nguyen: hôm nay
khoi nguyen: Khôi đã giảng giải cho lớp về phản vật chất đấy bằng tiếng ANh luôn được thầy khen quá trời
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: Kh học lớp gì mà giảng tới PVC
khoi nguyen: ko
khoi nguyen: hôm nay lớp tiếng Anh học về topic khoa học
khoi nguyen: rồi thì thầy tình cờ bàn tới cái vụ này
khoi nguyen: Khôi nhân tiện nói luôn
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: chắc cũng liên quan tới A&D
khoi nguyen: Khôi đọc cái này kĩ tới nỗi giống như mình là nhà khoa học vậy
:*A :" everythingokie okie: thế nó có nằm ngoài A&D ko
khoi nguyen: ko
:*A :" everythingokie okie: chán quá
khoi nguyen: Khôi đang rất vui
khoi nguyen: nhưng cũng có nỗi buồn
:*A :" everythingokie okie: vui vì bị dê trong hồ hơi àh
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: K chán thau
:*A :" everythingokie okie: chứ ko bùn
:*A :" everythingokie okie: thấy cuộc sống nhạt nhẽo quá
:*A :" everythingokie okie: cảm thấy ko có chút hứng thú gì với mọi thứ xung quanh
:*A :" everythingokie okie: muốn tìm lại cảm giác phấn khích trước kia khi làm thơ, viết truyện... cũng ko dc
:*A :" everythingokie okie: nghe nhạc cũng thấy nhàm nhàm
:*A :" everythingokie okie: ko còn cảm giác xúc động mạnh trước 1 bài nhạc hay nữa
khoi nguyen: thay đổi môi trường sống 1 tí là sẽ thấy vui vẻ ngay
:*A :" everythingokie okie: thay đổi làm sao
:*A :" everythingokie okie: chuyển nhà àh
khoi nguyen: dễ thôi
khoi nguyen: ví dụ nhé
khoi nguyen: K hãy đi nhiều con đường khác nhau để về nhà
khoi nguyen: chỉ cần làm vậy
khoi nguyen: thì sẽ thấy khác
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: như K sẽ phát hiện được nhiều thứ mới trên đ7ờng đi
khoi nguyen: thì sẽ thấy sự việc khả quan hơn
khoi nguyen: cách2
:*A :" everythingokie okie: vô ích
khoi nguyen: thử đổi chỗ ngủ
:*A :" everythingokie okie: có khi K chán chán
:*A :" everythingokie okie: lấy xe chạy nát cả cái SG
:*A :" everythingokie okie: cũng có thấy khả quan gì đâu
:*A :" everythingokie okie: đổi phòng ngủ?
:*A :" everythingokie okie: làm gì có dư chỗ thế
khoi nguyen: thì có sao đâu
khoi nguyen: mọi khi ngủ trên giu7o72njg
khoi nguyen: bây giờ xuống sàn nàh ngủ
khoi nguyen: cũng là 1 cách
:*A :" everythingokie okie: đã làm ràu
khoi nguyen: Khôi cứ 4 tháng 1 lần
:*A :" everythingokie okie: đã thử đổi đầu ngủ lun
khoi nguyen: là đổi vị trí các thứ trong phòng
khoi nguyen: thay đổi môi trường
khoi nguyen: thay đổi c=tập quán sống
khoi nguyen: hoạt động hằng ngày thay đổi 1 tí
:*A :" everythingokie okie: K ko siêng đâu
khoi nguyen: miễn là K phải làm sao
:*A :" everythingokie okie: đồ trong phòng
khoi nguyen: để thấy rằng
:*A :" everythingokie okie: cái nào cũng nặng
khoi nguyen: bản thân mình có ích
khoi nguyen: thì sẽ tìm thấy cảm hứng thôi
:*A :" everythingokie okie: khiêng lên khiêng xuống mệt chết
khoi nguyen: cuộc đời thay đổi khi mình thay đổi
:*A :" everythingokie okie: biết là thế
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: chắc K chỉ thiếu 1 thứ thau
:*A :" everythingokie okie: có nó là sẽ lấy lại cảm hứng ngay
khoi nguyen: người yêu
:*A :" everythingokie okie: gần đúng
:*A :" everythingokie okie: chính xác là tình yêu
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: thì đó
:*A :" everythingokie okie: nhưng cái này đâu phải món đồ muốn là lấy
:*A :" everythingokie okie: hix
:*A :" everythingokie okie: từ ngày xa nhau tới giờ
khoi nguyen: K nói là tình yêu nào
khoi nguyen: ah
:*A :" everythingokie okie: K mất nguồn hứng sống
:*A :" everythingokie okie: ko còn thiết đến làm việc gì nữa
khoi nguyen: chuye65nm đã qua , cứ để cho nó qua , Khôi rất ít khi nhìn lại phía sau
khoi nguyen: thế K tính cô đơn suốt đời à
:*A :" everythingokie okie: nói dễ thế trên đời này đã ko có kẻ thất tình
:*A :" everythingokie okie: ko tính xa đến thế
:*A :" everythingokie okie: nhưng giờ thì lửa lòng đã tắt
:*A :" everythingokie okie: biết sao giờ
khoi nguyen: kẻ thất tình ko đáng trách
khoi nguyen: nhưng nếu để bản thân gục ngã khi thất tình thì mới đáng trách
:*A :" everythingokie okie: K có gục ngã ko nhỉ
:*A :" everythingokie okie: chắc là gục luôn ràu
khoi nguyen: K phải học cách đứng lên
:*A :" everythingokie okie: Kh có biết là
:*A :" everythingokie okie: cả 2 lần
:*A :" everythingokie okie: đều do K chủ động chia tay ko
khoi nguyen: tham gia vào 1 hoạt đ8ộng nào đó để công việc bận rộn khiến mình quên đi
:*A :" everythingokie okie: K kiên cường thế mà
:*A :" everythingokie okie: chỉ là cảm giác cũ ko thể quên được
:*A :" everythingokie okie: thật ra
:*A :" everythingokie okie: bình thường
:*A :" everythingokie okie: K cũng vui vẻ
:*A :" everythingokie okie: chả có vấn đề gì
:*A :" everythingokie okie: nhưng có đôi lúc
:*A :" everythingokie okie: ở 1 mình
:*A :" everythingokie okie: thì lại buồn
:*A :" everythingokie okie: chứ chuyện này
:*A :" everythingokie okie: K đã thông suốt từ lâu rồi
khoi nguyen: thế nên khôi mới nói là [hải cố gắng tránh ở 1 mình
:*A :" everythingokie okie: đâu còn khiến K sầu não nữa
khoi nguyen: bằng cách tham gia đoàn thể
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: K ghét nhất là kết bè kết phái
:*A :" everythingokie okie: miễn cái vụ tham gia đoàn thể đi
khoi nguyen: sống trong xã hội là phải chịu sự ảnh hưởng của tập thể
khoi nguyen: chứ ko phải kết bè phái
:*A :" everythingokie okie: cũng thế
khoi nguyen: mình phải chịu lỗ 1 tí
khoi nguyen: thì bản thân mình sẽ thấy vui vẻ hơn
:*A :" everythingokie okie: miễn
khoi nguyen: trong mọi trường hợp
:*A :" everythingokie okie: K ko thích chịu lỗ
khoi nguyen: nếu muốn kết bạn
khoi nguyen: thì bản thân mình phải chịu khó hòa đồng với người khác , nghĩa là chịu lỗ 1 tí , nhưng cái thu lại được chính là niềm vui tinh thần
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: K có bảo là muốn kết bạn đâu
:*A :" everythingokie okie: nói chung là
:*A :" everythingokie okie: chuyện cũ ko còn làm cho K đau khổ nữa
:*A :" everythingokie okie: cảm giác hiện giờ
:*A :" everythingokie okie: chỉ là hơi cô đơn vì thiếu 1 tình yêu thôi
khoi nguyen: nếu gia nhập tập thể là sẽ có cơ hội tìm được tình yêu đấy thôi
khoi nguyen: nếu cứ ru rú quanh đám bạn con trai
khoi nguyen: thì tình yêu tìm đâu ra
:*A :" everythingokie okie: thế gia nhập tập thể nào
:*A :" everythingokie okie: mùa hè xanh àh
:*A :" everythingokie okie: hay là đoàn
khoi nguyen: tự K phải quyết định cho mình chứ
khoi nguyen: tren thế gian này
khoi nguyen: tập thể là vô biên
:*A :" everythingokie okie: mấy cái đó cho kiệu 8 người khiêng mời K tham gia K cũng ko thèm
khoi nguyen: tìm ra tập thể có cái tư tưởng giống mình thì hòa nhập váo đấy
khoi nguyen: ví dụ như là
:*A :" everythingokie okie: ràu thau
khoi nguyen: đăng kí 1 lớp học về cách đối nhân xủ thế ở nhà văn hóa thanh niên chẳng hạn
:*A :" everythingokie okie: chả có nỗi 1 cá nhân nào có tư tưởng giống dc K chứ là 1 tập thể
khoi nguyen: nếu ko có 1 cá nhân nào giống mình
khoi nguyen: thì sao ko hướng họ đến những tư tưởng giống mình ?? truyền đạt tư tưởng của mình cho họ
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng của K mà nói ra
:*A :" everythingokie okie: ko khéo bị nghe chửi: đồ hâm, dở hơi...
khoi nguyen: tuy nhiên
khoi nguyen: nếu nói ra
khoi nguyen: thì mình sẽ có nhiều cơ hội hơn
khoi nguyen: nhiều % hơn
khoi nguyen: nếu nói 1 lần
khoi nguyen: ko có ai đồng ý
khoi nguyen: thí nói 2 , 3 , 4 lần
khoi nguyen: sẽ có người nghe và hiểu ra
:*A :" everythingokie okie: thế Kh quen K bấy lâu, Kh chấp nhận nỗi tư tưởng của K ko?
khoi nguyen: nổi
khoi nguyen: Không hoàn toàn hấp thụ
:*A :" everythingokie okie: con gái nó còn rắc rối & khó khăn hơn nữa
khoi nguyen: nhưng cũng học được nhiều điều
khoi nguyen:
khoi nguyen: nếu K nghĩ là này giờ Khôi nói đối tu7o75njg của K là con gái thì ko phải =.='
khoi nguyen: mọi người
:*A :" everythingokie okie: ai cũng dc
khoi nguyen: tìm người yêu ko hẳn là tìm 1 con người có tư tưởng giống mình hoàn toàn
:*A :" everythingokie okie: thì đúng
:*A :" everythingokie okie: nhưng cũng phải ít nhiều tương đồng
khoi nguyen: thế thì
:*A :" everythingokie okie: nhưng mà
khoi nguyen: chỉ cần 1 người có 5/10 phần của K cũng là đủ điềi kiện rồi
khoi nguyen: K phải chủ động tìm kiếm
:*A :" everythingokie okie: Kh thấy tư tưởng của K thế nào
khoi nguyen: chứ ko phải ngồi chờ
khoi nguyen: tư tưởng về mặt nào ???
:*A :" everythingokie okie: mọi mặt
:*A :" everythingokie okie: đánh giá chung
khoi nguyen: đúng , tuy nhiên nó hơi thụ động 1 tí
khoi nguyen: K chỉ cần chủ động thêm 1 tí
:*A :" everythingokie okie: thụ động
khoi nguyen: thì K sẽ trở nên vĩ đại hơn
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng thụ động àh
khoi nguyen: 1 vài điểm
:*A :" everythingokie okie: ví dụ
khoi nguyen: bây giờ nói ra sao nhớ đây
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: tư tưởng K thụ động sao
:*A :" everythingokie okie: cũng có thể
khoi nguyen: như cái chuyện hồi nãy làm ví dụ nhé
:*A :" everythingokie okie: vì K ko theo tư tưởng xông xáo
:*A :" everythingokie okie: K chủ trương vô vi mà
khoi nguyen: khôi có cảm tưởng rằng , K muốn đợi mọi người hòa nhập với mình hơn là mình hòa vào người khác
:*A :" everythingokie okie: đúng
khoi nguyen: hi vọng ko phiền lòng K
:*A :" everythingokie okie: ko phiền
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: mà sửa tí
khoi nguyen:
:*A :" everythingokie okie: mọi người ai hoà nhập dc với K thì hoà nhập, ko thì thau
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: Khôi có thể tin rằng , những người như K , trong lòng của họ thường có 1 mê cung
:*A :" everythingokie okie: vì K ko bao giờ có ý định thay đổi tư tưởng của mình cho hợp với người
:*A :" everythingokie okie: vả lại, tính khí của K kiêu ngạo & khinh bạc
:*A :" everythingokie okie: tiếp đi Kh
khoi nguyen: Khôi chỉ nói những gì Khôi nghĩ thôi nhé
:*A :" everythingokie okie: tự nhiên
khoi nguyen: chắc ko đúng đâu
:*A :" everythingokie okie: đừng ngại
khoi nguyen: thì
khoi nguyen: đôi khi , họ cảm thấy mệt nhọc vì bị gặp đường cụt hay chẳng tìm được ngõ ra
khoi nguyen: thường thì những người này
khoi nguyen: hay để cho người khác chủ động làm quen với mình chứ ít chịu đi làm quen người khác
:*A :" everythingokie okie: vì sao? Kh giải thích dc ko?
khoi nguyen: hay nói khác đi là để cho những người khác tự tìm con đường đi vào thế giới của họ
khoi nguyen: Khôi ko thể giải thích được vì cái mảng này nó thuộc về chuyên môn của ngành Y
khoi nguyen: đợi năm sau đi K
khoi nguyen: Khôi nhất quyết đậu Y
khoi nguyen: nhưng Khôi có thể đưa ra 1 ví dụ về cách giải quyết trường hợp này
khoi nguyen: nếu như có 1 sự kiện nào đó
khoi nguyen: mà có nhiều người tự ý xâm nhập vào thế giới của K
khoi nguyen: thì Khôi tin rằng K sẽ cảm thấy 1 điều gì đó khác lạ
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: chẳng thể giải thích được chuyện này
khoi nguyen: nhưng tin KHôi đi
khoi nguyen: cái cảm giác đó
khoi nguyen: ko phải buồn , cũng chẳng phải bực mình
khoi nguyen: mà nó lạ
khoi nguyen: Khôi đã từng như thế nên khôi hiểu
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: mà
:*A :" everythingokie okie: sao nó lại liên quan tới chuyên môn của Y?
:*A :" everythingokie okie: ko phải tâm lý sao
khoi nguyen: nó thuộc bộ môn tâm thần học , trong đó có cả tâm lý học
khoi nguyen: K có biết là
:*A :" everythingokie okie: ah
khoi nguyen: các bác sĩ chuyên khoa tâm lý
khoi nguyen: phải học cả 4 năm chuyên ngành về cái này ko
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: Khôi chỉ là đọc sơ qua
khoi nguyen: ko đủ trình độ để tư vấn cho K
:*A :" everythingokie okie: nãy giờ Kh nói đúng lắm đấy
:*A :" everythingokie okie: nhưng còn thiêu thiếu 1 tí
khoi nguyen:
khoi nguyen: đường đời còn dài
khoi nguyen: thu nhập kiến thức chỉ là vấn đề thời gian
:*A :" everythingokie okie: K ko bảo kiến thức
:*A :" everythingokie okie: K bảo Kh nói thiếu 1 tí là đúng hết về K
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: nếu như có ai muốn thâm nhập thế giới của K
:*A :" everythingokie okie: K sẽ cản lại
khoi nguyen: uhm
khoi nguyen: Khôi biết
:*A :" everythingokie okie: nhưng nếu họ cứ cố sức thâm nhập
:*A :" everythingokie okie: và K nhận thấy
:*A :" everythingokie okie: họ ko nguy hại
:*A :" everythingokie okie: K sẽ mở đường ngay
:*A :" everythingokie okie: rất có thể sẽ trở thành bạn rất thân
:*A :" everythingokie okie: vì
:*A :" everythingokie okie: thế giới của K
:*A :" everythingokie okie: luôn cẩn thận & sợ bị tổn thương
:*A :" everythingokie okie: nên 1 ai muốn thâm nhập đều phải chịu sự kiểm tra gắt gao từ K
khoi nguyen: tất cả mọi người đều thế thôi
khoi nguyen: nhưng có điều
:*A :" everythingokie okie: cho đến khi K cảm thấy đủ an toàn
khoi nguyen: sự khác biệt ở đây
khoi nguyen: chính là cái cách mà họ xử lí thông tin
khoi nguyen: có nhiều người ko để tâm nhiều và cũng ko bộc lộ nhiều thế giới của họ ra cho người khác
:*A :" everythingokie okie: việc ko chủ động làm wen cũng là do K ko muốn phải đau buồn khi phải chia xa thôi
khoi nguyen: nên họ vẫn cảm thấy an toàn
:*A :" everythingokie okie: ai đến làm wen với K cũng dc
khoi nguyen: Khôi cũng hiểu luôn chuyện đó
:*A :" everythingokie okie: nhưng K ko bao giờ chủ động
:*A :" everythingokie okie: vì trước giờ nhiều bạn bè rời xa nhau quá rồi
khoi nguyen: K ko dám đi tìm tình yêu là vì K sợ thêm 1 lần nữa bị tổn thương
khoi nguyen: nhưng hãy tin Khôi đi
:*A :" everythingokie okie: nên thà là mình ko chủ động để đỡ phải tổn thương thêm
khoi nguyen: trong nỗi đau thương
khoi nguyen: bao giờ cũng sẽ có niềm vui
khoi nguyen: thế K ko nghĩ rằng
khoi nguyen: đã từng được yêu thươn cũng là 1 hạnh phúc hay sao ??
:*A :" everythingokie okie: dĩ nhiên
khoi nguyen: đừng sợ mất nó
:*A :" everythingokie okie: nếu ko hạnh phúc
:*A :" everythingokie okie: thì sao lại ghi nhớ mãi thế dc
khoi nguyen: có vui thì cũng aphi3 có buồn , có thăng có trầm thì cuộc đời này mới thú vị
:*A :" everythingokie okie: thế giới nội tâm của những người như K
:*A :" everythingokie okie: thật sự rắc rối
:*A :" everythingokie okie: như cái mạng nhện
:*A :" everythingokie okie: ngay cả chính chủ của nó cũng ko rõ dc hết
khoi nguyen: tìm hiểu bản thân
khoi nguyen: là quá trình học cả đời
khoi nguyen: tìm hiểu người yêu
khoi nguyen: là quá trình tìm hiểu đến tận khi chết
khoi nguyen: vì vậy
khoi nguyen: cứ mạnh dạn tiến tới
khoi nguyen: thì sẽ tìm thấy niềm vui
:*A :" everythingokie okie: tiến tới đâu?
khoi nguyen: hôm nay khôi triết quá
:*A :" everythingokie okie: triết đi
:*A :" everythingokie okie: K triết với Kh hoài
:*A :" everythingokie okie: cũng phải cho Kh triết lại chứ
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: tiến tới đâu là do K quyết định
khoi nguyen: nhưng
khoi nguyen: để mở đầu
:*A :" everythingokie okie: nói về chuyện tình cảm đi
:*A :" everythingokie okie: có 1 vấn đề hơi mâu thuẫn
khoi nguyen: hãy cứ bước từng bước 1 ra khỏi nhà của K đi
:*A :" everythingokie okie: bạn K bảo
:*A :" everythingokie okie: sao ko tìm bạn gái
:*A :" everythingokie okie: K bảo
:*A :" everythingokie okie: ko yêu làm sao tìm
:*A :" everythingokie okie: nó bảo
:*A :" everythingokie okie: ko tìm & làm quen
:*A :" everythingokie okie: thì làm sao có tình yêu dc
:*A :" everythingokie okie: K bảo
:*A :" everythingokie okie: phải yêu thì mới làm người yêu dc
:*A :" everythingokie okie: chứ khơi khơi nhào vào làm người yêu
:*A :" everythingokie okie: làm sao dc
:*A :" everythingokie okie: vậy là cứ cái vòng lẩn quẩn
:*A :" everythingokie okie: Kh nghĩ sao
:*A :" everythingokie okie: quen trước rồi tìm hiểu sau rồi từ từ phát sinh tình cảm
:*A :" everythingokie okie: hay là
:*A :" everythingokie okie: phải có tình cảm, tình yêu rồi mới chính thức quen nhau
:*A :" everythingokie okie: ?
khoi nguyen: Khôi ko trả lời
khoi nguyen: vì chính Khôi cũng ko biết
khoi nguyen: nhưng
khoi nguyen: K cần xác định
khoi nguyen: mẫu người yêu lý tưởn của mình là gì
khoi nguyen: thứ nhất
khoi nguyen: là nghề nghiệp
:*A :" everythingokie okie: khoan
khoi nguyen: thứ 2, là đứng tính
khoi nguyen: cái thứ 3 là vẻ bề ngoài ( cái này ko quan trọng )
:*A :" everythingokie okie: K ko đặt ra cho mình 1 mẫu chuẩn nào cả
:*A :" everythingokie okie: hoàn toàn phụ thuộc vào cảm tính
:*A :" everythingokie okie: nhưng theo Kh
:*A :" everythingokie okie: theo quan điểm riêng của Kh
:*A :" everythingokie okie: thì Kh cho là cái nào đúng?
:*A :" everythingokie okie: quen rồi mới yêu, hay yêu rồi mới quen?
khoi nguyen: như thế thì Khôi nghĩ rằng sẽ khó bền hơn
khoi nguyen: cả 2 đều đúng
:*A :" everythingokie okie: huề vốn
:*A :" everythingokie okie: chỉ có 1 mà thau
khoi nguyen: ko
khoi nguyen: cả 2 đấy
:*A :" everythingokie okie: cả 2 đều có lý riêng của nó
:*A :" everythingokie okie: nhưng ý K là
:*A :" everythingokie okie: theo Kh thì sao?
:*A :" everythingokie okie: vì ko ai thực hiện cả 2 cùng lúc dc
khoi nguyen: ko
:*A :" everythingokie okie: cũng phải có cái trước cái sau
khoi nguyen: nhưng nếu chấp nhận cả 2
khoi nguyen: thì khi nó đến
khoi nguyen: mình sẽ là người biết được nên tiến tới hay nên thụt lui
:*A :" everythingokie okie: K thì chọn yêu rồi mới quen
:*A :" everythingokie okie: vì K từng như thế
:*A :" everythingokie okie: K ko thể quen trước
khoi nguyen: 2 người xa lạ , ko quen biết nhau , khi gặp gỡ trao đổi , có thế3 phát sinh tình cảm , rồi ngày càng yêu nhau
:*A :" everythingokie okie: phiêu lưu vào 1 thế giới mà mình ko biết
:*A :" everythingokie okie: để rồi chờ đợi kết quả 1 cách hồi hộp thấp thỏm
:*A :" everythingokie okie: rồi ko hợp nhau
:*A :" everythingokie okie: lại chia tay
:*A :" everythingokie okie: như thế K ko chịu dc
khoi nguyen: 2 người xa lạ , bổng nhiên có cảm giác yêu người kia nhưng ko chắc chắn , thì qua quá trình trao đổi và gặp gỡ lẫn nhau , càng chắc chắn là mình đang yêu người đó
khoi nguyen: tuy nhiên
khoi nguyen: cái sau
khoi nguyen: nó sẽ khó xảy ra hơn cái đầu
khoi nguyen: vì khi gặp , và yêu , là trong 1 thời gian ngắn
:*A :" everythingokie okie: K với người đó quen nhau
:*A :" everythingokie okie: đến gần nửa năm
:*A :" everythingokie okie: K mới phát sinh tình cảm
:*A :" everythingokie okie: rồi mới chính thức quen nhau
:*A :" everythingokie okie: mà còn ko thành
:*A :" everythingokie okie:
khoi nguyen: ko thành
khoi nguyen: ko phải là do cách chọn lựa con đường nào
:*A :" everythingokie okie: là do nhiều yếu tố khách quan lẫn chủ quan lắm
khoi nguyen: mà là cách vun đắp tình cảm ra sao
:*A :" everythingokie okie: uh
:*A :" everythingokie okie: K hiểu
:*A :" everythingokie okie: mà bỏ qua chuyện này đi
khoi nguyen: mệt quá
:*A :" everythingokie okie: nói về thế giới của 1 người nào đó
:*A :" everythingokie okie: K thấy Kh đơn giản hơn K nhiều lắm
khoi nguyen: có lẽ Khôi phải post cái đoạn này lên Blog mới được
:*A :" everythingokie okie: thế mà lại hay
khoi nguyen: hôm nay Khôi có nhiều câu xuất thần quá
:*A :" everythingokie okie:
:*A :" everythingokie okie: sống mà suy nghĩ nhiều quá
:*A :" everythingokie okie: như K vậy
:*A :" everythingokie okie: mệt nhọc
:*A :" everythingokie okie: ko dc thanh thản
khoi nguyen: thế K nghĩ là Khôi ko suy nghĩ à
khoi nguyen: Khôi suy nghĩ rất nhiều nữa là đằng khác
:*A :" everythingokie okie: nhưng K thấy Kh suy nghĩ đơn giản hơn K nhiều
:*A :" everythingokie okie: ai mà chẳng có suy nghĩ lo au
khoi nguyen: Khôi có nhiều khía cạnh nội tâm mà Khôi ko bao giờ có thể chia sẻ cho bất kì ai
:*A :" everythingokie okie: ai cũng thế thôi
khoi nguyen: Khôi ko phải là 1 con người đơn giản
:*A :" everythingokie okie: có lẽ ngoại trừ Kh ra thì chả ai hiểu dc K nhiều như thế
khoi nguyen: nhưng Khôi đang cố học cách đơn giản hóa cuộc sống
.................
Oct 22nd 2008
Thứ Sáu, 10 tháng 10, 2008
Mô ngư nhi 摸魚兒－Mồ chim nhạn 雁丘
credit picture to blutung-leichnam
摸魚兒－雁丘
Tác giả : Nguyên Hiếu Vấn
問世間、情是何物，
直教生死相許？
天南地北雙飛客，
老翅幾回寒暑。
歡樂趣、
離別苦，
就中更有痴兒女。
君應有語，
渺萬里層雲。
千山暮雪，
只影向誰去？
橫汾路、
寂寞當年蕭鼓，
荒煙依舊平楚。
招魂楚些何嗟及，
山鬼暗啼風雨。
天也妒、
未信與，
鶯兒燕子俱黃土。
千愁萬古，
為留待騷人。
狂歌痛飲，
來訪雁丘處。
Nhạn khâu
Vấn thế gian tình thị hà vật
Trực giao sinh tử tương hứa
Thiên nam địa bắc song phi khách
Lão sí kỷ hồi hàn thử
Hoan lạc thú
Ly biệt khổ
Tựu trung cánh hữu si nhi nữ
Quân ưng hữu ngữ
Diểu vạn lý tằng vân
Thiên sơn mộ tuyết
Chích ảnh hướng thùy khứ.
Hoành Phần lộ
Tịch mịch đương niên tiêu cổ
Hoang yên y cựu bình Sở
Chiêu hồn Sở ta hà ta cập
Sơn quỷ ám đề phong vũ
Thiên dã đố
Vị tín dữ
Oanh nhi yến tử câu hoàng thổ
Thiên sầu vạn cổ
Vi lưu đãi tao nhân
Cuồng ca thống ẩm
Lai phóng nhạn khâu xứ.
Mồ chim nhạn
Hỏi thế gian, tình là vật gì?
Mà khiến sinh tử tương hứa
Trời nam đất bắc chia đôi nhạn
Cánh mỏi ấm lạnh đã bao mùa
Hoan lạc thú
Biệt ly sầu
Cũng bởi ngẩn ngơ tình nhi nữ
Lời chàng muốn ngỏ
Trôi theo ngàn dặm mây
Thiên sơn chiều tuyết đổ
Bóng lẻ biết về đâu
Đây sông Phần
Năm nào tịch mịch trống đổ
Khói tràn như ngày bình Sở
Khúc Sở chiêu hồn có kịp chăng
Kìa quỷ núi, khóc thầm trong mưa gió
Trời hờn ghen
Chẳng thể ngờ
Yến oanh rồi cũng trơ hoàng thổ
Mối sầu vạn cổ
Lưu lại đợi khách thơ
Chuốc khổ ca cuồng
Hỏi nấm mồ nhạn giờ đâu khuất.
Người dịch : Jaken Lem - Cổ Dã Tử
Thứ Bảy, 20 tháng 9, 2008
唯 - Duy - Chỉ có
唯
百鸟散, 一人归
遥看薄雾, 來望斜晖
但见长流水, 不知心想谁
年复年黄梅发, 日又日青颜羸
酒醉平生花下乐, 酒醒忽然花間悲
Duy
Diệp lạc, phong xuy
Bách điểu tán, nhất nhân quy
Dao khan bạc vụ, lai vọng tà huy
Đãn kiến trường lưu thủy, Bất tri tâm tưởng thuỳ
Niên phục niên hoàng mai phát, nhật hựu nhật thanh nhan luy
Tửu túy bình sinh hoa hạ lạc, Tửu tỉnh hốt nhiên hoa gian bi.
Chỉ có
Lá rơi, gió thổi
Trăm chim bay loạn, một kẻ quay về
Xa ngắm hạt sương mỏng, đến nhìn ánh ráng chiều
Chỉ thấy nước chảy miên man, nào biết lòng tưởng nhớ ai
Năm lại năm mai vàng hé nở, ngày qua ngày dung nhan héo gầy
Say rượu bình sinh vui dưới hoa, tỉnh rượu chợt buồn trong khóm hoa.
Diệp lạc, phong xuy
Bách điểu tán, nhất nhân quy
Dao khan bạc vụ, lai vọng tà huy
Đãn kiến trường lưu thủy, Bất tri tâm tưởng thuỳ
Niên phục niên hoàng mai phát, nhật hựu nhật thanh nhan luy
Tửu túy bình sinh hoa hạ lạc, Tửu tỉnh hốt nhiên hoa gian bi.
Chỉ có
Lá rơi, gió thổi
Trăm chim bay loạn, một kẻ quay về
Xa ngắm hạt sương mỏng, đến nhìn ánh ráng chiều
Chỉ thấy nước chảy miên man, nào biết lòng tưởng nhớ ai
Năm lại năm mai vàng hé nở, ngày qua ngày dung nhan héo gầy
Say rượu bình sinh vui dưới hoa, tỉnh rượu chợt buồn trong khóm hoa.
Original Written by Jaken Lem
Đăng ký:
Nhận xét (Atom)
